TSH – jakie są przyczyny wzrostu i spadku tego hormonu

TSH – jakie są przyczyny wzrostu i spadku tego hormonu - zdjęcie

Podczas badania tarczycy pacjenci często spotykają się ze skrótem TSH. Na podstawie wskazań poziomu hormonu o tym symbolu można jasno określić, czy dana osoba znajduje się w bezpiecznej normie, czy też ma problem z nadczynnością bądź niedoczynnością tarczycy. Badaniu muszą poddać się pacjenci zmagający się z nieustannym zmęczeniem, problemami z sennością, ze skłonnością do nadwagi, a także podwyższonym ciśnieniem krwi i chorobami na tle nerwowym. Badanie TSH powinno szybko zweryfikować, czy przyczyną tych dolegliwości może być nieprawidłowo funkcjonujący gruczoł tarczycy.

TSH — co to jest?

TSH to hormon wydzielany nie bezpośrednio przez tarczycę, ale przez przysadkę mózgową. Jego rolą jest kontrolowanie i uzupełnianie innych hormonów produkowanych przez wspomniany wcześniej gruczoł, czyli T3 i T4. TSH jest tyreotropiną, T4 tyroksyną, a T3 – trijodotyroniną. Te trudne nazwy czasem pojawiają się na dokumentacji medycznej, dlatego warto znać ich znaczenie.

Jeśli któregoś z hormonów produkowanych przez tarczycę zaczyna brakować, na wynikach odnotowuje się podwyższone TSH. Substancja ta ma na celu stymulowanie gruczołu do działania, więc wysoka aktywność przysadki mózgowej w tym zakresie jest najczęściej podyktowana jego niedoczynnością. Analogicznie, jeśli mamy do czynienia z nadczynnością, to sytuacja ta będzie objawiała się poprzez niskie TSH.

TSH — norma

Warto wiedzieć, jak odczytywać badanie TSH. Norma jest odmienna w przypadku ludzi o różnej płci i wieku. Osobną kategorię mają też kobiety w ciąży podczas każdego z trymestrów, o czym nieco później. Zasadniczo prawidłowe odczyty dla osoby dorosłej wahają się pomiędzy 0,4 a 4,0 mlU/l. U dziecka widełki są inne: 0,4-5,0 mlU/l u nastolatków, 0,4-6,0 u kilkulatków, 0,6-10 mlU/l przez pierwsze dziesięć tygodni życia, a nawet 19 mlU/l tuż pod urodzeniu.

Podwyższone i niskie TSH powinno być przyczyną natychmiastowego przebadania T3 i T4. W ten sposób można stwierdzić, jak poważny jest problem i czy nadaje się on do dalszego leczenia. W przypadku wykrycia TSH w normie warto pomyśleć o dodatkowej suplementacji, która będzie pomagała ten stan utrzymać. W dziale „Leki OTC i suplementy” można znaleźć ciekawe specyfiki zawierające wodorost kelp, czyli morszczyn pęcherzykowaty. Jest to naturalne źródło jodu, czyli pierwiastka biorącego udział w produkcji hormonów tarczycy. Dawka na 100 dni preparatu Kelp Tarczyca to idealny dodatek, bo oprócz jodu w jednej tabletce zawartych jest jeszcze kilka innych, istotnych pierwiastków.

Kiedy wykonać badanie TSH?

Badanie TSH jest wykonywane przy pomocy pobrania próbki krwi, a następnie jej analizy laboratoryjnej. Wykonać je należy zawsze w momencie, gdy poprosi o to lekarz rodzinny. Ponadto samodzielna analiza wyników jest niewskazana, warto więc oddać tę czynność ponownie w ręce lekarza prowadzącego.

Objawy, które mogą mieć związek z tarczycą, są bardzo ogólne. Oznacza to, że np. bezsenność wcale nie musi oznaczać nadczynności – przyczyna może leżeć w innym miejscu. Jednak badania TSH wykonuje się w pierwszej kolejności, ponieważ są one relatywnie łatwe do przeprowadzenia, bezinwazyjne, niewymagające drogiego sprzętu i przy okazji miarodajne.

Zmniejszone stężenie TSH — nadczynność tarczycy

Niskie TSH, wykryte tuż po badaniu, wskazuje na nadczynność tarczycy. Najrzadszą przyczyną jest problem związany z przysadką mózgową np. w postaci jej martwicy w zespole Sheehana lub guzem, mogącym oddziaływać na sąsiadujące tkanki. Bardzo często powód jest związany z autoimmunologiczną chorobą Gravesa i Basedova, czyli obecności specjalnych przeciwciał, które w organizmie ludzkim występują przeciwko receptorowi TSH.

Zwiększone TSH — niedoczynność tarczycy

Podwyższone TSH jest za to przyczyną niedoczynności najaktywniejszego i najbardziej unaczynionego gruczołu w ludzkim ciele. Objawów niedoczynności może być mnóstwo: wypadanie włosów, suchość twarzy, nagły spadek odporności, szybkie przybieranie na wadze, osłabienie mięśniowe, problemy z koncentracją. Powodem jest np. zapalenie tarczycy typu Hashimoto.

TSH podczas ciąży

Osobną kategorią jest ciąża, podczas której również warto mierzyć poziom TSH. Norma jest jednak w tym przypadku zupełnie inna i zależy od trymestru. W pierwszym przyjmuje się dobry wynik w zakresie 0,1-2,5 mlU/l, a przez pozostałe dwa powinien on wynosić pomiędzy 0,1 a 3,0 mlU/l. W trakcie tych dziewięciu miesięcy hormon TSH przejmuje obowiązek dbania o prawidłowe rozwijanie ośrodkowego układu nerwowego oraz kostnego. Po raz kolejny bardzo istotna jest suplementacja – kobieta w ciąży musi dbać o dostarczanie do organizmu jodu.

Gdzie wykonać badanie TSH?

Aby zbadać TSH, należy udać się do laboratorium celem pobrania próbki krwi. Można zrobić to zarówno bezkosztowo w ramach NFZ, jak i na własną rękę, odpłatnie. Kwota za badanie TSH nie powinna przekroczyć 60 zł, a w niektórych ośrodkach promocyjne ceny zaczynają się już od kilkunastu złotych.

Warto wspomnieć, że na wyniki wpływ może mieć np. pora dnia, ponieważ w godzinach wieczornych TSH jest zazwyczaj podwyższone. Duży stres także zaburza prawidłowe wskazania. Dlatego najlepiej diagnozę przeprowadzić rano i podczas spokojniejszych dni.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Pierwsza pomoc Udar słoneczny: objawy, leczenie i pierwsza pomoc przy porażeniu cieplnym
Udar słoneczny jest jedną z najczęstszych odmian udaru cieplnego. Stanowi konsekwencję nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. W następstwie przegrzania organizmu dochodzi do odwodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej oraz mechanizmów t...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Dieta i odchudzanie Cholesterol – jakie są normy oraz dieta i leczenie? Czym się różni dobry i zły cholesterol?
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w prasie i mediach odbywała się prawdziwa nagonka na cholesterol. Należało go unikać, spożywając pokarmy ubogie w masło, jaja i inne tłuszcze z...
Choroby skóry Tłuszczak: jakie są przyczyny, objawy oraz leczenie? Czy tłuszczaki są groźne dla zdrowia?
Tłuszczak to niezłośliwy nowotwór tkanki łącznej, który występuje na skórze pojedynczo lub w większych skupiskach. Ten niewielki i miękki w dotyku guzek może pojawić...

Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...
Informacje dla pacjenta Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, ...
Układ pokarmowy Kwas alfa-liponowy (ALA) w walce z cukrzycą. Gdzie występuje i jak działa?
Jaki jest związek pomiędzy kwasem alfa-liponowym a cukrzycą? Kwas ten jest jednym z najskuteczniejszych przeciwutleniaczy, obniża także poziom cukru we krwi i usprawnia pracę wątroby, dzięki czemu jest zalecanym suplementem dla osób bo...
Serce i układ krążenia Choroba Kawasaki – jak wygląda i przebiega? Co warto wiedzieć o zespole Kawasaki?
Choroba Kawasaki to poważna choroba układowa dotykająca głównie dzieci, mogąca doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. Oto najważniejsze objawy, zalecane sposoby leczenia oraz inne istotne informacje na jej temat. Z tego artykułu d...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem