Możliwe, że kojarzysz go tylko z traumą z dzieciństwa, kiedy to wmuszano w ciebie każdego dnia łyżeczkę tego oleistego specyfiku. Tran - często jest niedoceniany, a przecież jest kopalnią wartościowych składników odżywczych i mikroelementów! Wyjaśniamy, dlaczego warto regularnie zażywać tran i w jakiej formie najlepiej wpłynie na nasze zdrowie.
Czym tak właściwie jest tran?
Tran jest skoncentrowanym olejem, który można pozyskać ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego oraz z innych ryb należących do rodziny dorszowatych. Tą samą nazwą często określane są inne oleje, jak np. olej z wątroby rekina, potocznie znany jako tran z rekina. Jednak sama nazwa „tran” jest zastrzeżona dla olejów pozyskiwanych wyłącznie z ryb z gatunku dorszowatych. Jest on doceniany ze względu na swój wyjątkowy skład. Przede wszystkim, jest idealnym źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3 oraz omega-6, które posiadają zaawansowane właściwości przeciwzapalne. Jest również bogaty w wartościowe witaminy i minerały, a szczególnie witaminy z grupy A, D i E.
W jakiej postaci tran jest najlepszy?
Podstawowe postaci, w jakich znajdziemy tran, to tran w kapsułkach oraz w formie gęstego płynu. Aby mieć pewność, że płynny tran będzie jak najlepszy, zwróćmy uwagę na to, jak jest pakowany i przechowywany. Zawarte w nim składniki mogą ulec utlenieniu pod wpływem promieni słonecznych, co nie tylko zmniejszy wartości odżywcze tranu, ale może również doprowadzić do jego zepsucia. Dlatego tran zawsze kupuj w aptece, która ma obowiązek odpowiedniego przechowywania produktu, a po zakupie koniecznie trzymaj go w nienasłonecznionym, chłodnym miejscu, a najlepiej w lodówce.
Powyższych problemów unikniemy, jeśli zdecydujemy się na tran w kapsułkach – sama forma wspomaga zachowanie naturalnych właściwości. To też idealne rozwiązanie dla wszystkich, którzy nie lubią specyficznego, oleistego smaku.
Tran dla dzieci występuje w jeszcze bardziej zróżnicowanych rodzajach – znajdziemy go zarówno w tradycyjnych kapsułkach, jak i żelkach oraz smakowych syropach. Wszystkie te specyfiki mają bardzo przyjemną konsystencję i smak, dzięki czemu możemy wzmocnić odporność naszego dziecka w prosty i przystępny sposób.
Warto również wspomnieć o wyjątkowej formie wykorzystania tranu, jaką jest maść tranowa. Podobnie jak olej z wiesiołka, polecana jest na wszelkiego rodzaju problemy skórne. Dzięki wysokiej zawartości witaminy E głęboko nawilża skórę oraz posiada właściwości przeciwzapalne i regeneracyjne.
Jak wybrać odpowiedni tran?
Wybierając najlepszy tran, koniecznie zapoznaj się z jego składem. Najpierw sprawdź, jakie jest pochodzenie tranu – idealny będzie ten, który w składzie ma sam olej z dorsza, ponieważ będzie miał więcej skoncentrowanych składników odżywczych niż np. ten z rekina. Raczej zrezygnuj z zakupu takiego, którego podstawą jest „olej z ryb”. Co prawda będzie musiał spełniać te same europejskie normy jakości co tran, ale nigdy nie będziesz mieć pewności co do jego faktycznego pochodzenia.
Zwróć również uwagę na ilość składników mineralnych, a przede wszystkim stężenie kwasów DHA i EPA. Jednym z produktów o wyjątkowo dobrym składzie, jest tran norweski. Jednak niezależnie od nazwy, w przypadku tranu zawsze warto upewnić się, że posiada odpowiedni skład, zarówno pod względem jakości, jak i ilości składników.
Jakie właściwości zdrowotne ma tran?
Właściwości tranu czynią go specyfikiem, który warto zażywać regularnie przez cały rok. Szczególnie jeśli mamy tendencję do częstych infekcji, tran będzie świetnym sposobem na zapobieganie przeziębieniom. Tran znacząco wspomaga naszą odporność, m.in. pobudzając organizm do produkcji limfocytów. Posiada również pozytywny wpływ na naszą pamięć i koncentrację – nie tylko wspiera rozwój mózgu dzieci, ale zmniejsza też ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera.
Tran jest bogaty w witaminy, które są lepiej przyswajalne w połączeniu z olejami – sposób jego wytwarzania sprawia, że nie wymaga on połączenia z innymi produktami, aby skutecznie wspomagać nasze zdrowie. Właśnie dzięki zawartości witamin i minerałów, tran znacząco wspiera proces kształtowania się zdrowych i mocnych kości oraz zębów. Zapobiega on również wielu chorobom wzroku, jak np. kurza ślepota czy zwyrodnienie plamki żółtej. Co więcej, zmniejsza ryzyko chorób serca i miażdżycy, ponieważ obniża stężenie cholesterolu we krwi, a tym samym zmniejsza jej krzepliwość.
Jak należy dawkować tran?
W zależności od jego formy, jak i również od poziomu skoncentrowania, tran może posiadać różnorodny skład, jeśli chodzi o ilość przyswajanych witamin i minerałów. Dlatego samo dawkowanie jest uzależnione od stężenia składników i różni się pomiędzy poszczególnymi produktami, które dostępne są na rynku. Standaryzując, odpowiednie dawkowanie to przeważnie jedna łyżeczka 5 ml w przypadku postaci płynnej lub 2 kapsułki. Jednak ze względu na wspomniane różnice, koniecznie przed spożyciem przeczytaj ulotkę i stosuj się do dawkowania, które zalecane jest przez producenta.
Jakie są przeciwwskazania odnośnie dawkowania tranu?
Wysoka zawartość kwasów omega-3 sprawia, że tran jest polecany kobietom w ciąży. Jednak tran bogaty jest również w witaminę A, która co prawda jest niezbędna dla funkcjonowania organizmu, ale zbyt duże stężenie może doprowadzić do uszkodzenia płodu.
Nie powinniśmy go również podawać dzieciom poniżej 4. roku życia.
Przeciwwskazaniem do przyjmowania tranu są również niektóre choroby, a w tym przede wszystkim kamica nerkowa, hiperkalcemia i sarkoidoza. Wchodzi również w niepożądane interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi.
Czy da się przedawkować tran?
Tran bogaty jest w witaminę A, której ilość w naszym organizmie powinna być ściśle kontrolowana. Duża dawka, która znajduje się w tranie, sprawia, że przyjmowany w niekontrolowanych ilościach, może doprowadzić do jej przedawkowania. A to niestety może mieć znaczący wpływ na nasze funkcjonowanie, ponieważ powoduje objawy jak m.in. brak apetytu, bóle głowy, wielomocz, wzrost masy ciała, a nawet poważne zaburzenia neurologiczne. Dlatego przyjmując tran, koniecznie zapoznajmy się z załączoną ulotką i stosujmy się do zalecanego w niej dawkowania.
