Tachykardia – na czym polega częstoskurcz i czy jest groźny dla zdrowia?

Tachykardia, inaczej częstoskurcz, to zaburzenie rytmu pracy serca, które zaczyna bić zbyt szybko. Co trzeba wiedzieć o tachykardii, jakie są jej przyczyny, kiedy należy się niepokoić i najważniejsze – czy jest ona zagrożeniem dla życia?

Co to jest tachykardia i na czym polega?

Tachykardia, nazywana także częstoskurczem, jest jednym z rodzajów zaburzeń rytmu pracy serca. U zdrowego człowieka w stanie spoczynku serce wykonuje od 60 do 100 uderzeń na minutę. O tachykardii mówimy, gdy tempo pracy mięśnia sercowego jest przyspieszone i wynosi ponad 100 uderzeń w ciągu minuty. Zaburzenia tego nie należy jednak mylić z arytmią – w odróżnieniu od niej tachykardia jest miarowa.

Rodzaje tachykardii

Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje tachykardii: zatokową, nadkomorową i komorową. Czym charakteryzuje się każdy z nich?

Jakie są przyczyny tachykardii?

Częstoskurcz może mieć wiele, niekiedy prozaicznych przyczyn. Podwyższone ciśnienie, wysoki puls i przyspieszona akcja serca mogą być skutkiem silnego stresu lub intensywnego wysiłku fizycznego. Szybsze bicie serca może być też powiązane z wydzielaniem adrenaliny, które może być reakcją na stres lub sytuację zagrożenia. Częstoskurcz może być również oznaką odwodnienia. Do przyspieszenia pracy serca dochodzi także wtedy, gdy wypijemy za dużo kawy, alkoholu lub wypalimy zbyt dużo papierosów.

Tachykardia może być też następstwem innych chorób, w tym: nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, niewydolności układu krążenia, przebytego zawału czy nadczynności tarczycy. Co ważne, częstoskurcz może być przeciwwskazaniem do przyjmowania niektórych syntetycznych hormonów tarczycy oraz leków stosowanych w chromaniu przestankowym, a ponadto działaniem niepożądanym występującym podczas zażywania preparatów przeciwdepresyjnych. Przyspieszona akcja serca może pojawić się również w stanie hipoglikemii, czyli niedocukrzenia, po udarze cieplnym, przy zatruciu pokarmowym oraz w przebiegu grypy lub przeziębienia.

Czasem jednak częstoskurcz nie jest wynikiem patologicznych zmian w funkcjonowaniu mięśnia sercowego. W takim przypadku mówimy o nerwicy serca, którą wywołują przewlekły stres i nawracające stany lękowe. Charakterystyczne dla tej przypadłości są ból w klatce piersiowej, kołatanie serca, duszności i zawroty głowy odczuwane w trakcie napadu.

Jak rozpoznać tachykardię? Objawy częstoskurczu

Choć typowym i najważniejszym objawem tachykardii jest przyspieszona praca mięśnia sercowego, opisywana jako kołatanie serca, mogą jej towarzyszyć także:

• uczucie duszności,
• problemy z zaczerpnięciem powietrza,
• ból w klatce piersiowej,
• kaszel o charakterze napadowym,
• zawroty głowy,
• osłabienie,
• mroczki przed oczami.

Warto pamiętać, że szybsze bicie serca nie zawsze jest powodem do paniki – może to być po prostu fizjologiczna reakcja na silne emocje, aktywność fizyczną, odwodnienie organizmu lub spożycie niektórych substancji. Z kardiologiem należy skonsultować się wtedy, gdy epizody częstoskurczu powtarzają się bez żadnej przyczyny. Wizyta u specjalisty jest też konieczna, gdy przyspieszony rytm pracy serca utrzymywał się dłużej niż pięć minut, a duszności i ból w klatce uległy nasileniu.

Jak leczy się tachykardię?

Leczenie tachykardii opiera się przede wszystkim na kuracji farmakologicznej z wykorzystaniem beta-blokerów, blokerów kanału wapniowego, digoksyny lub leków antyarytmicznych, które zmniejszają częstotliwość i nasilenie zaburzeń rytmu pracy mięśnia sercowego. Bardzo często stosowanie tego typu preparatów jest wystarczające. Jeżeli jednak tachykardia utrzymuje się mimo ich przyjmowania, niezbędna może okazać się hospitalizacja.

W leczeniu częstoskurczu wykorzystuje się kardiowersję elektryczną – polega ona na umiarkowaniu akcji serca przy pomocy krótkotrwałych wyładowań elektrycznych. Z kolei pacjentom cierpiącym na tachykardię komorową lub po przebytym migotaniu komór wszczepia się kardiowerter-defibrylator. Jest to urządzenie, które w razie wystąpienia zagrażającej życiu tachykardii pozwala na umiarkowanie pracy serca.

Tachykardia to zaburzenie rytmu serca, z którym mamy do czynienia, gdy pracuje ono zbyt szybko. Tachykardia może, ale nie musi mieć podłoża chorobowego – czasem przyspieszone bicie serca jest fizjologiczną reakcją na stres czy wysiłek. Dlatego warto obserwować swój organizm, a w razie potrzeby lub wątpliwości, skonsultować się z kardiologiem.