Problem z nadmiernym występowaniem kleszczy dotyczy nie tylko obszarów leśnych, ale również innych terenów zielonych. Zdarza się, że już zwykły piknik w parku może zakończyć się ukąszeniem przez kleszcza, które może być wyjątkowo groźne w sytuacji, gdy mamy do czynienia z osobnikiem zarażonym boreliozą. Charakterystyczny dla boreliozy jest rumień, który pojawia się po ukąszeniu.

Z naszego artykułu dowiesz się:

• jak rozpoznać rumień boreliozy;
• czy rumień po kleszczu jest to pierwszy objaw choroby;
• jakie są inne objawy ukąszenia kleszcza;
• jak diagnozuje się boreliozę;
• jakie są skutki nieleczonej boreliozy;
• co zrobić jak jest rumień po kleszczu;
• czy można jej zapobiegać.

Zobacz także nasz inny artykuł: Wakacje w lesie - jak postępować w razie ukąszenia przez kleszcza lub węża.

Rumień po ukąszeniu kleszcza – jak go rozpoznać?

Rumień wędrujący od kleszcza to jeden z pierwszych objawów boreliozy. Pojawia się niedługo po ukąszeniu kleszcza, około 3-30 dni i występuje przez kilka lub kilkanaście dni. Jak jest wielkość rumienia po kleszczu? Najczęściej nie przekracza średnicy 5 cm. Ma nieregularny kształt, przejaśnienie w środku, a także nie boli i nie swędzi. Czy rumień wędrujący zawsze oznacza boreliozę? Okazuje, że tak. Występowanie rumienia związane jest z wnikaniem krętków boreliozy od zarażonego kleszcza i ich rozprzestrzeniania się w organizmie. W sytuacji, gdy u osoby ukąszonej przez kleszcza oprócz rumienia pojawiają się bóle mięśni i stawów, gorączka, a także powiększone węzły chłonne również można mówić o boreliozie.

Pierwszy objaw boreliozy: czy to zawsze jest rumień?

W sytuacji ukąszenia przez kleszcza i zarażenia krętkiem boreliozy pierwszym objawem jest rumień wędrujący. To wysypka, która pojawia się w miejscu ugryzienia, jednak może pojawiać się również na całym ciele. Rumień po kleszczu wędrujący nie swędzi i nie boli, jednak może być ciepły w dotyku. W przypadku jego pojawienia się koniecznie należy skontaktować się z lekarzem w celu przeprowadzenia leczenia. Rumień po kleszczu do jakiego lekarza się zgłosić? To pytanie bardzo często pojawia się w Internecie. Na początek warto zgłosić się do lekarza rodzinnego, które podejmie decyzje o leczeniu oraz skieruje osobę zakażoną na odpowiednie badania krwi.

Inne objawy zdrowotne po ukąszeniu kleszcza

Kleszcze przenoszą wiele różnorodnych chorób. To nie tylko borelioza, ale również kleszczowe zapalenie mózgu, gorączka Q, gorączka kleszczowa Kolorado, tularemia, babeszjoza, anaplazmoza, dur powrotny i wiele innych. W Polsce najczęściej diagnozuje się boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu. Wśród objawów boreliozy wyróżnia się nie tylko rumień wędrujący, ale również gorączkę, bóle głowy, bóle mięśniowo-stawowe, zmęczenie i osłabienie. Objawy te przypominają grypę, jednak są związane z zarażeniem boreliozą. Wiele osób często bagatelizuje te objawy sądząc, że są one wynikiem niegroźnej infekcji. Okazuje się, że zwiastują rozwój boreliozy, ciężkiego zakażenia, które nieleczone może zagrażać zdrowiu i życiu. 

Diagnozowanie boreliozy krok po kroku: jakie badania wykonać?

Diagnozowanie boreliozy polega na stwierdzeniu rumienia wędrującego na skórze osoby ukąszonej przez kleszcza. Aby potwierdzić zakażenie boreliozą zleca się badania serologiczne, które pozwalają na oznaczenie w surowicy krwi przeciwciał - IgA oraz IgG. Badanie to przeprowadza się poprzez ilościowy test immunoenzymatyczny, a także badanie Western Blota, które wykonuje się w przypadku dodatniego testu immunoenzymatycznego. Pierwsze badanie jest tańsze, a wyniki szybsze do uzyskania. Okazuje się jednak, że to właśnie test Western Blota pozwala na uzyskanie prawidłowych wyników, gdyż istnieje mniejsze ryzyko ich zafałszowania. 

Ważne! Borelioza to choroba, którą da się wyleczyć. Jako że jest wywoływana przez bakterie, leczy się ją antybiotykami. Leczeniem może zając się lekarz rodzinny. 

Nieleczona borelioza: skutki i powikłania odczuwalne po latach

Skutkiem ukąszenia kleszcza bardzo często jest borelioza. Jednym z jej pierwszych objawów jest rumień, a także złe samopoczucie, gorączka i bóle mięśniowe. Zmiana skórna najczęściej znika po 4 tygodniach, jednak krętki rozprzestrzeniają się po całym organizmie i mogą nie dawać objawów przez lata. To wszystko może prowadzić do szeregu różnorodnych objawów, jednak zdarza się także, że borelioza daje o sobie znać po latach. To późna faza zakażenia, która objawia się stanem zapalnym stawów, a także zaburzeniami pamięci czy problemami ze zmiennym nastrojem czy snem. Późna faza zakażenia to również wysokie ryzyko neuroboreliozy, która obejmuje zmiany w układzie nerwowym człowieka. To wysokie ryzyko zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, a także zapalenia nerwów czy ich korzeni. Skutki są bardzo niebezpieczne, gdyż mogą prowadzić do upośledzenia i śmierci. 

Borelioza to również stan przewlekły, który może objawiać się wieloma problemami. To zapalenie nerwu twarzowego, mózgu i opon mózgowych, a także zapalenie nerwu wzrokowego. Zdarza się, że borelioza prowadzi do zapalenia mięśnia sercowego, osierdzia i wsierdzia, a także zapalenia stawów, sztywności szyi, parastezji. Ważne aby nie bagatelizować żadnych objawów, a w przypadku ukąszenia przez kleszcza wykonać badania, aby wykluczyć zakażenie.

Czy da się zapobiec boreliozie?

Ze względu na niewielkie rozmiary kleszczy trudno jest w sposób bezpośredni chronić się przed ich ukąszeniami. Ważne jest jednak, aby unikać przebywania w miejscach, gdzie występują ich zwiększone populacje. To lasy i inne tereny zielone. Wybierając się w takie miejsca, należy zadbać o osłonięcie ciała, poprzez długie spodnie, długie rękawy bluzki, a także buty z wysoką cholewką. Poleca się również założyć wysokie skarpety naciągając je na nogawki spodni. Powinno się również zakładać czapki z daszkiem lub kapelusze. Taki strój może znaczenie utrudnić kleszczom ukąszenia, dzięki temu można skutecznie chronić się przed boreliozą. Co ważne, jasne ubrania pozwalają by szybciej zauważyć kleszcza niż ciemne. Wybierając się do lasu można stosować środki, które odstraszają komary. To różnorodne kosmetyki, dostępne bez recepty. W swoim składzie zawierają środki, które skutecznie zniechęcają kleszcze do ukąszeń. Pamiętajmy, że po powrocie z łąki, lasu czy parku, należy obejrzeć całe ciało, szczególnie w okolicach fałdów skórnych, pach, pachwin, zgięć, a także za małżowinami usznymi. Dzięki temu możliwa będzie szybka reakcja poprzez usunięcie kleszcza. Pamiętamy, aby robić to za pomocą wysterylizowanej pęsety, chwytając kleszcza i delikatnie pociągając go. Po usunięciu, należy sprawdzić czy został usunięty w całości, a następnie zdezynfekować miejsce ugryzienia. Konieczna jest również obserwacja miejsca ukąszenia przez około 30 dni. 

Zapobieganie boreliozie jest niezwykle ważne dla zachowania zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nawet w przypadku braku zauważalnego rumienia, warto jest za jakiś czas po ukąszeniu wykonać badanie z krwi, które pozwoli wykluczyć tę podstępną chorobę. Nieleczona może prowadzić do szeregu powikłań, a nawet śmierci, dlatego tak ważna jest profilaktyka i ochrona przed ukąszeniami.