Rozmaryn – jego właściwości oraz zastosowanie. Czego prawdopodobnie nie wiesz o rozmarynie?

Rozmaryn – jego właściwości oraz zastosowanie. Czego prawdopodobnie nie wiesz o rozmarynie? - zdjęcie

Już w czasach antycznych rozmaryn był rośliną związaną z miłością, często też pojawiał się w piosenkach i poezji erotycznej. Przez wiele stuleci panny młode zakładały do ślubu wianki uplecione ze świeżych gałązek rozmarynu. Szekspir głęboką symbolikę tego ziela wyraził, wkładając w usta Ofelii następujący tekst: „Oto jest rozmaryn, ten, który służy wierności”.

Co warto wiedzieć o rozmarynie?

Rozmaryn jest silnie pachnącym zielem, które już w starożytności stanowiło obiekt zainteresowania Żydów, Egipcjan, Greków i Rzymian. Grecy i Rzymianie układali gałązki tego ziela wokół wizerunków swoich bogów.

Rozmaryn wykazuje cenne właściwości lecznicze, jest również wspaniałym dodatkiem do wielu potraw. Stosuje się go w czterech postaciach:

  • suszone całe zioło,
  • olejek do stosowania wewnętrznego i zewnętrznego,
  • preparat ze świeżych lub suszonych liści w postaci herbatki, nalewki alkoholowej, płynnego ekstraktu itp.,
  • suszony, sproszkowany ekstrakt w kapsułkach.

Rozmaryn zawiera wiele związków biologicznie czynnych, m.in.: flawonoidy (luteolinę, genkwaninę, diosmetynę i ich glikozydy), garbniki, terpeny, difenole diterpenowe, kwas karnozolowy, minerały (wapń, żelazo, magnez, mangan, cynk, selen) oraz witaminy (A, B6, C).

Rozmaryn i jego lecznicze właściwości

Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis L. cineoliferum) jest to krzew należący do rodziny wargowych. W swoim środowisku naturalnym, którym są górzyste wybrzeża Morza Śródziemnego, gdzie rośnie na glebach suchych i bogatych w wapń, osiąga dwa do trzech metrów wysokości. Jego starsze pędy są zdrewniałe, młode zaś zielone. Posiada drobne, ciemnozielone, błyszczące liście, przypominające swoim wyglądem igły o pięknym, intensywnym zapachu. Kwiaty (w kolorze białym lub niebieskawo-fioletowym) są również drobne i zebrane w niewielkie groniaste kwiatostany na skróconych pędach.

Surowcem leczniczym są suszone liście, które mają wiele cennych właściwości. Należą do nich m.in.:

  • pobudzanie czynności wydzielniczej żołądka,
  • poprawa trawienia,
  • właściwości moczopędne,
  • właściwości żółciopędne i żółciotwórcze,
  • zmniejszanie stanów skurczowych obwodowych naczyń krwionośnych,
  • właściwości wzmacniające,
  • podnoszenie sprawności fizycznej organizmu, w szczególności u rekonwalescentów, a nawet u osób starszych,
  • działanie bakteriobójcze, zwłaszcza na paciorkowce i gronkowce.

Rozmaryn stosowany zewnętrznie rozszerza naczynia włosowate, wywołując łagodne przekrwienie. Ponadto stwierdzono, że herbata z rozmarynu wpływa pozytywnie na nastrój, redukuje stres i poprawia pamięć. Rozmaryn można również stosować u diabetyków, ponieważ wspomaga wydzielanie insuliny i obniża poziom glukozy we krwi.

Rozmaryn – do czego jeszcze go wykorzystujemy?

Okazuje się, że olejek eteryczny pozyskiwany przez destylację kwitnących wierzchołków rozmarynu również ma wiele cennych walorów leczniczych, wykorzystywanych w aromatoterapii. Wykazuje on właściwości:

  • przeciwzapalne,
  • antyseptyczne, bakteriobójcze i grzybobójcze,
  • przeciwreumatyczne,
  • rozrzedzające śluz w oskrzelach,
  • ułatwiające trawienie,
  • ułatwiające oddychanie,
  • wykrztuśne,
  • zwalczające nieżyty.

Do jakich potraw warto stosować rozmaryn?

Świeże lub suszone listki rozmarynu wspaniale uszlachetniają smak wielu potraw.

Do czego można używać rozmarynu? Przyprawa idealnie nadaje się do:

  • zupy pomidorowej i większości dań jednogarnkowych,
  • sosu pomidorowego,
  • sałatek: z zielonej sałaty, z pomidorów, z żółtym serem, z mięsem,
  • ryb gotowanych i duszonych,
  • duszonych mięs: wieprzowiny, wołowiny, baraniny, dziczyzny,
  • warzyw gotowanych i duszonych,
  • marynat rybnych,
  • duszonych grzybów,
  • sporządzania farszów.

Rozmaryn można również dodawać do octu winnego. Świeże listki świetnie sprawdzają się też jako dodatek do pizzy, dań z kurcząt i królików oraz mięs pieczonych na ruszcie lub rożnie.

Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania rozmarynu?

W aromatoterapii wykorzystuje się olejek z rozmarynu m.in. przy braku miesiączki, w zapaleniu stawów, reumatyzmie, w infekcjach wywołanych przez gronkowce lub paciorkowce, w cukrzycy, do łagodzenia objawów przeziębienia, przy bronchicie, katarze, grypie, w infekcjach górnych dróg oddechowych, w stwardnieniu rozsianym, w zapaleniu pęcherza moczowego, przy osłabieniu, wyczerpaniu fizycznym, żylakach, rozstępach, przy bólach i skurczach mięśni, przy wypadaniu włosów.

Olej rozmarynowy w stanie czystym może wywołać podrażnienie skóry. Przeciwwskazaniem do stosowania oleju są pierwsze trzy miesiące ciąży oraz karmienie piersią. Nie należy go również stosować u małych dzieci. Osoby z wysokim ciśnieniem krwi, wrzodami żołądka i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego też nie powinny przyjmować rozmarynu.

Rozmaryn – jak stosować?

Olej rozmarynowy można wcierać bezpośrednio na skórę, rozpylać na ciało i w powietrzu lub przyjmować doustnie. Przyjmuje się, że maksymalna dawka w pokarmie to 1 kropla na 10 kg masy ciała dziennie, czyli na przykład osoba ważąca 60 kg może przyjąć maksymalnie 6 kropli w ciągu dnia. Przy masażu stosuje się 5-10 kropli, do kąpieli ok. 25 kropli, do kompresów: 5-6 kropli, do rozpylania na ciało – 30 kropli.

W jaki sposób i czy warto uprawiać rozmaryn?

Z uwagi na wspaniałe walory zapachowe i oryginalny wygląd, warto mieć na parapecie w domu doniczkę z rozmarynem. W każdym momencie można również uszczknąć kilka świeżych gałązek ziela i użyć ich do przyrządzanej potrawy. Dzięki temu roślinka się rozkrzewi, a świeża gałązka rozmarynu nada potrawie oryginalnego smaku i aromatu.

Rozmaryn – uprawa

W klimacie umiarkowanym rozmaryn może być uprawiany jedynie w pomieszczeniach, ponieważ w gruncie przemarza. Latem można go wystawiać do ogrodu, a nawet wkopywać na rabaty kwiatowe, jednak przed nadejściem mrozów należy go zabrać do domu. Rozmaryn posiada bardzo rozbudowany system korzeniowy, dlatego trudno znosi przesadzanie. Jeśli chcemy go posadzić w ogrodzie, należy to robić ostrożnie – z całą bryłą korzeniową z poprzedniego pojemnika, aby nie uszkodzić korzeni. W uprawie doniczkowej ziele wymaga podłoża bogatego w próchnicę, przepuszczalnego i obfitego w wapń. Jak zdobyć rozmaryn? Są trzy sposoby pozyskania tej ciekawej rośliny:

  • można go rozmnożyć przez wysiew nasion
  • można go rozmnożyć przez sadzonki zielne, pozyskane z roślin matecznych w lipcu oraz sierpniu,
  • zakupić gotową sadzonkę w doniczce, np. w supermarkecie (koszt to ok. 4 PLN).

Ostatni sposób jest najlepszy, ponieważ nasiona długo i źle kiełkują, a pozyskiwanie i ukorzenianie sadzonek zielnych nie jest wcale takie proste, jak się wydaje. Pielęgnacja roślin polega na systematycznym podlewaniu roślin wodą i zasilaniu ich nawozem.

Polecane kosmetyki z rozmarynem

W kosmetykach zawierających rozmaryn wykorzystuje się jego właściwości antyseptyczne, pobudzające, poprawiające ukrwienie oraz ujędrniające skórę. Do najbardziej znanych kosmetyków produkowanych na bazie rozmarynu należą m.in.:

Dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym i ściągającym rozmaryn dobrze sprawdza się również przy pielęgnacji skóry trądzikowej i tłustej. Wchodzi ponadto na przykład w skład płynu micelarnego Dermedic Normacne Preventi H2O i delikatnie złuszczającego żelowego peelingu do twarzy z płatkami róży od Nuxe. Krem do ciała „Pazur diabła” z rozmarynem działa rozluźniająco na napięte i zesztywniałe mięśnie, pobudza krążenie i poprawia ukrwienie mięśni. Maska z naturalnego jedwabiu pod oczy z rozmarynem likwiduje opuchliznę i podkrążenia, nawilża i regeneruje.

Zobacz też: https://www.wapteka.pl/blog/artykul/co-jesc-i-pic-w-chlodne-dni.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Przeziębienie i grypa

Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie i możliwe powikłania
Grypa należy do najczęściej występujących chorób wirusowych układu oddechowego. Szczególne wyzwanie epidemiologiczne stanowi przy tym grypa typu A, wywołująca infekcje u ludzi oraz innych gatunków ssaków i ptaków....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Jakie witaminy i suplementy zażywać po 65. roku życia? Ranking najlepszych produktów dla seniora na 2025 rok
Z wiekiem organizm zmienia swoje potrzeby żywieniowe i może mieć trudności z przyswajaniem niektórych składników odżywczych. Właściwie dobrana suplementacja może znacząco wpłynąć na jakość życia seniorów, wspierając ich zdrowie i d...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Wirus RSV - objawy, przyczyny, leczenie. Lawinowo rośnie liczba zakażeń, jak się chronić?
Zachorowania na wirus RSV dostrzegalne są w okresie jesienno-zimowym, choć szczególny wzrost przypada zazwyczaj na styczeń i luty. Wirus RSV stanowi główną przyczynę zachorowania na choroby dróg oddechowych u dzieci....

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Serce i układ krążenia

Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają się czynniki zewnętrzne, jak nisko odżywcza dieta oraz mało...

Układ oddechowy

Wirus RSV u dzieci – objawy, badania, leczenie. Jak skutecznie ochronić dziecko przed zachorowaniem?
W okresie zwiększonego zachorowania dzieci są narażone na różnego typu choroby. Czasami zwykłe przeziębienie może się okazać czymś więcej np. wirusem RSV. Wirus RSV u dzieci w niektórych przypadkach prowadzi do niebezpiecznych powikłań.&n...

Układ pokarmowy

Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Choroby skóry

Blizny po trądziku – jak się ich pozbyć? Skuteczne zabiegi i polecane produkty
Blizny potrądzikowe to problem, z którym boryka się wiele osób, niezależnie od wieku. Choć trądzik sam w sobie może być uciążliwy, to często jego skutki w postaci blizn są jeszc...

Choroby i dolegliwości

Nietrzymanie moczu w nocy – jak odzyskać spokojny sen?
Nietrzymanie moczu to dolegliwość, która może dotknąć każdego, niezależnie od wieku i płci. Statystycznie, zmagają się z nią częściej kobiety, przede wszystkim ze względu na anatomię u...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Jakie witaminy i suplementy zażywać po 65. roku życia? Ranking najlepszych produktów dla seniora na 2025 rok
Z wiekiem organizm zmienia swoje potrzeby żywieniowe i może mieć trudności z przyswajaniem niektórych składników odżywczych. Właściwie dobrana suplementacja może znacząco wpłynąć na jakość życia seniorów, wspierając ich zdrowie i d...

Układ nerwowy

Jak zwiększyć poziom testosteronu? Naturalne metody i najlepsze boostery testosteronu
Testosteron to kluczowy hormon występujący zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, który wpływa nie tylko na libido i samopoczucie, ale ma znacznie szersze spektrum działania na organizm. Utrzymanie jego prawidłowego poziomu jest możliwe dzięki...

Układ rozrodczy i moczowy

Dieta przy dnie moczanowej – co jeść, a czego unikać, aby złagodzić objawy choroby?
Dna moczanowa, znana również jako artretyzm lub podagra, to przewlekła choroba zapalna dotykająca około 1% populacji. Charakteryzuje się stanami zapalnymi stawów i nerek, spowodowanymi nadmiernym gromadzeniem się kwasu moczowego w organiz...

Pierwsza pomoc

Zawał serca – objawy, przyczyny i rozpoznanie na wczesnym etapie
Współczesny styl życia - ciągły pośpiech, stres i niezdrowe nawyki - może mieć poważny wpływ na zdrowie, szczególnie na nasze serce. Zawał mięśnia sercowego pozostaje jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce i na świecie....

Oczy, wady wzroku

Jak łagodzić objawy infekcyjnego zapalenia spojówek? Domowe sposoby na piekące i czerwone oczy
Infekcyjne zapalenie spojówek to częsty problem zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Wdrożenie odpowiedniego postępowania już przy pierwszych objawach choroby pozwoli na złagodzenie nieprzyjemnych dolegliwo...

Kosmetyki i uroda

Niacynamid – czy Twoja skóra go pokocha? Działanie i polecane kosmetyki
Niacynamid, znany również jako witamina B3, zdobywa coraz większą popularność w świecie pielęgnacji skóry. Ten wszechstronny składnik jest ceniony za swoje działanie na r&oa...

Dieta i odchudzanie

Dieta w SIBO i IMO – jak radzić sobie z zespołem rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego?
SIBO oraz IMO to coraz częściej diagnozowane schorzenia, które mogą powodować szereg uciążliwych i nie zawsze specyficznych objawów. W poniższym artykule przedstawiamy najczęstsze symptomy, przyczyny oraz czynniki ryzyka rozwoju SIBO i IM...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem