Por – właściwości i wartości odżywcze, przygotowanie. Jak wybrać pora?

Por – właściwości i wartości odżywcze, przygotowanie. Jak wybrać pora? - zdjęcie
Por - warzywo nierzadko traktowane po macoszemu, jego smak wzbogaca rosół, ale potencjał jest o wiele większy. Skrywa w sobie wiele substancji o pozytywnym wpływie na zdrowie. Ma wiele składników odżywczych, witamin i minerałów. Był uwielbiany przez cesarza Nerona, choć pierwotnie miał zastosowanie jako przystawka lub zagęstnik do zup. Przedstawiamy, dlaczego warto włączyć pora go do swojej diety.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • jakie por ma wartości odżywcze i składniki prozdrowotne,
  • jak por wpływa na pracę układu pokarmowego,
  • czy por stanowi element profilaktyki antynowotworowej,
  • czym kierować się podczas wyboru pora,
  • jak powinno się przechowywać i przygotowywać pora,
  • kto powinien zrezygnować ze spożywania pora.

Dodatkowo zachęcamy do zapoznania się z artykułem: Dieta niskowęglowodanowa

Por - wartości odżywcze i składniki korzystne dla zdrowia

Por w diecie jest bardzo często zalecany. Jako warzywo niskokaloryczne i o niskim indeksie glikemicznym jest często spożywany przez osoby, które obowiązuje dieta o niskim indeksie glikemicznym. W jego składzie znajduje się stosunkowo dużo pokarmowego błonnika, który korzystnie przekłada się na stan mikroflory jelit. Dodatkowo w składzie pora znajduje się bardzo mało tłuszczu, raptem 0,3 g na 100 g pora.

W składzie pora wyodrębnione zostały związki siarkowe, które są niezwykle cenne dla układu krążenia. Umożliwiają obniżenie ciśnienia krwi czy stężenia trójglicerydów i homocysteiny. Dodatkowo wykazują właściwości bakteriobójcze i przeciwutleniające. Spożywania pora jest remedium na choroby cywilizacyjne - miażdżycę, cukrzycę czy nowotwory. Medycyna ludowa poleca okłady z pora jako sposób na swędzące ukąszenia owadów.

Por – doskonałe źródło witamin K, B6, magnezu i żelaza

Por w swoim składzie posiada także witaminy i minerały. Witaminy w porze to m.in.:

  • Witamina C - odpowiada za wzmocnienie odporności i uszczelnienie naczyń krwionośnych,
  • Witamina A - zapewnia prawidłowy wzrost i rozwój dzieci, a także utrzymuje zdolność widzenia po zmroku,
  • Witamina E - pomocna w leczeniu problemu niepłodności u mężczyzn, a także wspomaga zwalczanie zaburzeń pracy mięśni i pomaga w chorobach serca,
  • Witamina B1 - usprawnia pamięć, koncentrację i poprawia krążenie krwi,
  • Witaminę B9 (kwas foliowy) - uczestniczy w procesach krwiotwórczych, uczestniczy w przemianach aminokwasów, sprzyja syntezie białek, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy u nienarodzonych dzieci.
  • Witamina PP - współuczestniczy w wytwarzaniu erytrocytów, a także ogranicza toksyczny wpływ leków na organizm,
  • Witaminę K - sprzyja zachowaniu równowagi wapniowej w organizmie, umożliwia utrzymanie wapnia w kościach, a także pozwala na uregulowanie cukry we krwi.

W porze znajduje się również wiele minerałów szczególnie istotnych dla organizmu. Jest to m.in.:

  • Mangan - wspiera syntezę białek, kwasów tłuszczowych i kwasów nukleinowych, chroni komórki przed działaniem reaktywnych form tlenu, a także uczestniczy w regulacji hormonów wydzielanych przez tarczycę;
  • Żelazo - pozwala na przeprowadzenie procesów oddychania tkankowego, uczestniczy w tworzeniu czerwonych krwinek, sprzyja poprawnemu metabolizmowi cholesterolu, a także umożliwia detoksykację szkodliwych substancji w organizmie.
  • Miedź - uczestniczy w przyswajaniu żelaza i procesach ochronnych przed wolnymi rodnikami, zapobiega uszkodzeniom błon komórkowych.
  • Potas - pozwala zachować prawidłowe impulsy nerwowe i pracy mózgu, a także pozwala zachować prawidłową pracę mięśni.
  • Magnez - stabilizuje budowę błon komórkowych, a także kwasów nukleinowych i płytek krwi. Reguluje ciśnienie krwi i reguluje poziom ciśnienia tętniczego.
  • Wapń - odpowiada za prawidłową budowę kości i zębów.

Błonnik w porze - jak wpływa na pracę układu pokarmowego?

W 100g pora znajduje się aż 2,7 g błonnika pokarmowego, a dla porównania w 100 g jabłka jest jego zaledwie 2,4 g, choć to jabłko jest często rekomendowane jako źródło błonnika. Błonnik znajduje się w grupie złożonych węglowodanów. Choć nie jest trawiony w układzie pokarmowym, to pełni bardzo ważną rolę w organizmie, dlatego por nie powinien być pomijany w zbilansowanej diecie. Jednocześnie w przypadku osób, które są w trakcie odchudzania i obowiązuje ich dieta redukcyjna, powinny stosować często pora w swoich potrawach.

Błonnik obecny w porze rzutuje na cały układ pokarmowy i wydalniczy. Już w jamie ustnej sprzyja zwiększeniu ilości wydzielanej śliny, a w żołądku odpowiada za wiązanie kwasu solnego. Dodatkowo pozwala na skrócenie czasu pasażu jelitowego, dlatego jest nieoceniony w regulowaniu rytmu wypróżnień. Szybsze wydalanie mas kałowych jest elementem zapobiegającym wielu chorobom, np. uchyłkom jelit, żylakom odbytu czy nowotworom jelita grubego. Dodatkowo błonnik obecny w porze pozwala na zredukowanie wzdęć brzucha i zaparć. Por jako zdrowa żywność umożliwia uzyskanie uczucia sytości na dłuższy czas.

Por jako źródło antyoksydantów - jak chroni nasze komórki?

Antyoksydanty, zamiennie określane jako przeciwutleniacze są związkami chemicznymi, które zapewniają ochronę organizmu przed nowotworami, a jednocześnie pozwalają na opóźnienie procesów starzenia. W porze występują polifenole, które zakwalifikowane są jako roślinne antyoksydanty. Co ciekawe, w porze znajduje się ich więcej niż w czerwonej papryce i to aż o 6 mg/100g. Średnio jest ich aż 33 mg/100g. W rezultacie spożywanie pora jest rekomendowane także w przypadku osób, u których został zdiagnozowany rak okrężnicy czy odbytnicy.

Posiadane przez por właściwości antyoksydacyjne sprawiają, że nie tylko dochodzi do znacznego ograniczenia ilości powstających wolnych rodników, ale także blokowane są procesy oksydacji metali ciężkich. Dodatkowo antyoksydanty pozwalają na zapewnienie wsparcia dla układu odpornościowego, dlatego możliwe jest też naprawienie uszkodzeń spowodowanych przez wolne rodniki.

Jak wybrać świeży i zdrowy por? Wskazówki dla konsumentów

Wybierając por, należy kierować się jego wyglądem. Powinien być zarówno jędrny, jak i prosty. Najlepsze walory smakowe posiadają pory z ciemnozielonymi liśćmi i białą szyjką. Odradzamy wybór pora o pożółkłych i zwiędniętych liściach. Jeżeli chcesz uniknąć wyczuwania włókien w jego konsystencji, to najlepiej sprawdza się por, którego średnica nie przekracza 3 cm.

Jak przyrządzać i przechowywać pora, aby zachować jego właściwości?

Por idealnie nadaje się do gotowania, jednak czy cały por jest jadalny? Wystarczy usunąć korzeń, który nie nadaje się do spożycia. W zielonych liściach znajduje się bardzo wiele substancji odżywczych. Warto także ściągnąć jego twarde liście i przekroić wzdłuż. Dopiero po takim przygotowaniu rośliny należy pora umyć i osuszyć. Najlepiej pokroić go w cienkie paski, aby skrócić czas gotowania. Świetną ucztą dla podniebienia jest por duszony w bulionie. Można go także dodawać do wielu dań. Jego obecność w sałatkach, mięsach czy zapiekankach wprowadza urozmaicenie i zapewnia poznanie nietypowego połączenia. Jednak czy gotowany por jest zdrowy? W procesie gotowania wytraca się część składników odżywczych, jednak pomimo tego posiada on pozytywny wpływ na organizm i warto go spożywać w tej formie.

Nadmiar pora możesz wykorzystać do przygotowania pysznej zupy. Pokrojoną białą część pora podsmaż na oliwie razem z poszatkowaną cebulą. Wlej 1 litr bulionu, a następnie dodaj pokrojone ziemniaczki w kosteczkę. Całość należy gotować aż do osiągnięcia miękkości warzyw. Później należy je zblendować i doprawić solą oraz pieprzem. Przed podaniem należy dodać kleks z jogurtu i grzanki z razowego chleba.

Po zakupie por należy przechowywać w lodówce. W odpowiednich warunkach może zachować świeżość nawet przez 2 tygodnie. Rekomendujemy, aby był umieszczony w suchym i szczelnie zamkniętym pojemniku. Po ugotowaniu należy go spożyć w ciągu 2 dni. Por można z powodzeniem zamrozić po uprzednim blanszowaniu, choć wówczas utraci część swoich zdrowotnych właściwości.

Przeciwwskazania do spożywania pora – kto nie powinien po niego sięgać?

Jeżeli zastanawiasz się, czy por jest lekkostrawny, to niestety należy pamiętać, że obciąża on układ pokarmowy tak jak inne warzywa czosnkowate. W grupie tych, którzy nie powinni spożywać pora, znajdują się przede wszystkim osoby starsze i małe dzieci, choć dopuszczalne są jego małe ilości po uprzednim ugotowaniu. Z obecności pora w diecie powinny zrezygnować osoby zmagające się z chorobami wątroby, wrzodami czy zespołem jelita drażliwego. Posiadane przez por przeciwskazania to również dieta lekkostrawna.

Źródła:

  • Kunachowicz H., Przygoda B., Nadolna I., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 507. ISBN 978-83-200-5311-1
  • Rogowska M. (red.). 2013. Metodyka integrowanej ochrony pora. Wyd. Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach.
  • Stępniak P.M., Skwaryło-Bednarz B., Kopacki M., Jamiołkowska A. 2020. Uprawa pora oraz jego wartości odżywcze, właściwości prozdrowotne i lecznicze. [Leek cultivation and its nutritional values, pro-health and medicinal properties]. Aura 10: 8–10. DOI: 10.15199/2.2020.10.2

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Pierwsza pomoc Udar słoneczny: objawy, leczenie i pierwsza pomoc przy porażeniu cieplnym
Udar słoneczny jest jedną z najczęstszych odmian udaru cieplnego. Stanowi konsekwencję nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. W następstwie przegrzania organizmu dochodzi do odwodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej oraz mechanizmów t...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Układ rozrodczy i moczowy 7 skutecznych metod na opóźnienie wytrysku podczas stosunku
Szybki wytrysk to z reguły koniec miłosnych uniesień, dlatego każdy mężczyzna pragnie przeciągnąć jak najdłużej moment swojego spełnienia. Za optymalną długość stosunku uważa się akt trwający...
Dieta i odchudzanie Cholesterol – jakie są normy oraz dieta i leczenie? Czym się różni dobry i zły cholesterol?
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w prasie i mediach odbywała się prawdziwa nagonka na cholesterol. Należało go unikać, spożywając pokarmy ubogie w masło, jaja i inne tłuszcze z...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...

Układ rozrodczy i moczowy Nawracające zapalenia pęcherza – jak im zapobiegać i jak można je leczyć?
Zakażenia układu moczowego należą do powszechnych schorzeń o charakterze infekcyjnym i dotyczą statystycznie znacznie częściej kobiet niż mężczyzn. Mają też tendencję do nawracania, szczególnie ...
Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...
Informacje dla pacjenta Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, ...
Układ pokarmowy Kwas alfa-liponowy (ALA) w walce z cukrzycą. Gdzie występuje i jak działa?
Jaki jest związek pomiędzy kwasem alfa-liponowym a cukrzycą? Kwas ten jest jednym z najskuteczniejszych przeciwutleniaczy, obniża także poziom cukru we krwi i usprawnia pracę wątroby, dzięki czemu jest zalecanym suplementem dla osób bo...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem