Ćwiczenia pilates rozciągają i wzmacniają mięśnie. Bywają pomocne w dolegliwościach bólowych mięśni, kości i stawów, a do tego nadają się dla każdego. Na czym polegają i jakich efektów się po nich spodziewać?
Pilates – co to jest?
Pilates jest uniwersalnym treningiem, który wzmacnia wszystkie partie mięśniowe. Czerpie sporo z innych aktywności sportowych: tai-chi, jogi, baletu i gimnastyki. Trening ten ma na celu uelastycznienie mięśni, rozciągnięcie i wzmocnienie mięśni głębokich (bez nadmiernego ich rozbudowania), poprawę postawy, obniżenie poziomu stresu, odciążenie kręgosłupa i poprawę zdrowia ćwiczących osób.
Ten system ćwiczeń wymyślił na początku XX wieku sportowiec Josef Humbertus Pilates, który po I wojnie światowej pracował jako sanitariusz i opiekował się żołnierzami rannymi w czasie działań wojennych. Zaczął rehabilitować ich przy pomocy ułożonych przez siebie ćwiczeń fizycznych i szybko okazało się, że znacząco przyspieszyło to ich powrót do zdrowia.
Osoby praktykujące pilates opinie wyrażają bardzo pochlebne. Najczęściej zachwalają jego korzystny wpływ na dolegliwości bólowe układu mięśniowo- szkieletowego.
Główne korzyści płynące z ćwiczeń pilates to:
- Poprawia krążenie krwi,
- Poprawia postawę,
- Wzmacnia mięśnie głębokie,
- Zwiększa elastyczność mięśni,
- Zwalcza ból pleców,
- Zwiększa moc i wytrzymałość mięśni.
- Zwiększa zakres ruchów w stawach.
Na czym polega pilates?
Metoda treningu pilates opiera się na 6 podstawach, które stosowane łącznie zapewniają klucz do sukcesu:
- Oddech – w trakcie treningu zaleca się oddychanie powolne, głębokie, unoszące klatkę piersiową. Należy wdychać powietrze nosem a wydychać ustami,
- Koncentracja – dla skuteczności treningu niezbędne jest jak najdokładniejsze wykonywanie ćwiczeń w sposób świadomy każdego ruchu,
- Wyśrodkowanie – wszystkie ruchy powinny rozpoczynać się od uaktywnienia mięśni brzucha,
- Kontrola – ćwiczenia należy wykonywać ze świadomością własnego ciała i jego ułożenia w przestrzeni. Ruchy należy łączyć ze skupieniem się na prawidłowym oddechu,
- Płynność – wszystkie ruchy powinny być wykonywane w sposób płynny, dzięki czemu przynoszą harmonię i równowagę.
- Dokładność – ćwicząc mięśnie głębokie ważniejsza jest jakość wykonywanych ćwiczeń, a nie ilość powtórzeń.
Pilates – rodzaje ćwiczeń
Od czasu stworzenia metody ćwiczeń pilates powstały różne warianty ćwiczeń:
POWER PILATES
Metoda polegająca na wykorzystaniu do ćwiczeń różnego typu pomocy, takich jak np. sprzęt rehabilitacyjny, piłka do pilatesu, piankowe wałki, gumy, kółka.
STOTT PILATES
Jest to bardzo łagodna metoda ćwiczeń pilates, jest odpowiednia dla każdego. Pozwala utrzymać dobrą formę. Łączy w sobie elementy ćwiczeń oddechowych, łagodne ćwiczenia gimnastyczne i ćwiczenia rozciągające.
JOGA PILATES
Ten wariant jest mieszanką pilatesu i jogi. W trakcie ćwiczeń zachowuje się kontrolowany, powolny oddech. Ćwiczenia te równolegle wzmacniają formę, jak i zapewniają elastyczność mięśni i stawów.
Dla kogo wskazany jest pilates?
Metoda ćwiczeń pilates zalecana jest właściwie dla każdego. Ćwiczenia mogą wykonywać nie tylko osoby w pełni sprawne, młode, zdrowe i silne, ale również sprawdzają się jako ćwiczenia dla osób starszych i przewlekle chorych, a nawet dzieci. Można stosować te ćwiczenia bez względu na masę ciała czy kondycję. Pilates są wymagające ale przy tym nie są niebezpieczne dla ciała ani zbyt intensywne.
Techniki pilates zalecane są jako ćwiczenia na kręgi szyjne. Bóle tego odcinka z każdym rokiem stają się coraz powszechniejszym problemem ze względu na ułożenie głowy w trakcie przeglądania telefonu komórkowego lub tabletu. Dotyczą one również osób śpiących na źle dobranej poduszce, materacu czy mającej siedzący tryb życia. Dla osób, którym zależy na wzmocnieniu siły mięśni głębokich zaleca się ćwiczenia z piłką rehabilitacyjną do pilatesu.
Pilates może stanowić element rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych ruchowo, przy wadach postawy, takich jak nadmierna lordoza lędźwiowa (hiperlordoza), ale doskonale sprawdza się również zapobiegając bólom kręgosłupa wynikającym z mało aktywnego, siedzącego trybu życia. Wiele osób praktykujących regularnie pilates zauważyły istotny jego wpływ na zmniejszenie lub wyeliminowanie bólów kręgosłupa.
Pilates jest również doskonałą formą rehabilitacji dla osób po niektórych urazach czy kontuzjach.
Pomocny bywa jako element terapii osób zmagających się z problemami natury emocjonalnej. Wycisza, relaksuje, niweluje stres i jak każda aktywność fizyczna – wzmaga produkcję hormonu szczęścia (endorfin). Pilates dobrze sprawdza się jako trening osób o słabej kondycji fizycznej oraz dla kobiet w ciąży.
Ćwiczenia można dostosować do indywidualnych potrzeb i poziomu sprawności każdej osoby, przy jednoczesnym uwzględnieniu obecnych schorzeń.
Kto nie powinien ćwiczyć pilates?
Osoby po przebytym urazie lub kontuzji przed rozpoczęciem treningów pilatesu powinny skonsultować się z lekarzem. Kobiety w pierwszym trymestrze ciąży również powinny zachować ostrożność. Mimo tego, że pilates wysmukla sylwetkę i pomaga utrzymać prawidłową masę ciała, to nie powoduje spektakularnej utraty wagi, dlatego nie jest zalecany osobom, dla których duża utrata wagi jest priorytetowa.
Ponadto przeciwwskazaniem do treningu są:
- Zakrzepica,
- Niedawno przebyte złamanie kości,
- Kręgozmyk,
- Osteoporoza w zaawansowanej postaci,
- Ciąża podwyższonego ryzyka,
- Niedawno przebyta operacja,
- Przepuklina dyskowa.
Jakie są główne zalety i efekty pilates?
W celu uzyskania możliwie jak najlepszych rezultatów należy wykonywać 2-3 seanse ćwiczeń pilates w tygodniu - aby efekty były zauważalne należy ćwiczyć regularnie. Osoby praktykujące ten rodzaj ćwiczeń jako główną zaletę podają niwelowanie lub zmniejszanie dolegliwości bólowych ze strony układu mięśniowo – szkieletowego, wzmocnienie mięśni, ogólną poprawę elastyczności ciała. Zmniejsza słabość mięśni i niweluje napięcia emocjonalne.
Pilates – plan treningowy
Pilates dla początkujących osób okazuje się być niezwykle przyjemnym, nieobciążającym treningiem. Warto wdrożyć go również w przypadku słabej kondycji fizycznej, ponieważ z ćwiczeniami poradzi sobie niemal każdy.
Aby zaobserwować najlepsze efekty treningu pilates ćwiczenia powinny trwać około 15 minut i odbywać się regularnie. Ćwiczenia należy wykonywać powolnym, ciągłym i płynnym ruchem. Przykładowe ćwiczenia, które z łatwością można wykonać w domu:
- Unoszenie nóg na boki stojąc – 10 powtórzeń,
- Kołyska – 20-30 powtórzeń,
- Unoszenie naprzemiennie przeciwległej nogi i ręki w klęku podpartym – 10 powtórzeń,
- Unoszenie bioder leżąc na plecach – 10 powtórzeń.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
