Owulacja, która zwykle ma miejsce raz w każdym cyklu miesiączkowym, to znak, że kobiecy organizm uwolnił nową komórkę jajową, a ta jest gotowa do zapłodnienia. Znajomość objawów owulacji oraz umiejętność obliczenia, kiedy przypadają dni płodne, pozwalają skutecznie zapobiegać ciąży lub zaplanować potomstwo. Jeśli jeszcze nie wiesz, w jaki sposób rozpoznać owulację i określić płodność, serdecznie zapraszamy – ten artykuł z pewnością Ci w tym pomoże!

Co to jest owulacja?

Na początek należy wyjaśnić, czym w ogóle jest owulacja. To szczególny czas w cyklu miesiączkowym, w którym nowa, dojrzała komórka jajowa przemieszcza się do jajowodu. Owulacja, zwana również jajeczkowaniem, to szczyt płodności w całym syklu menstruacyjnym. Uprawianie seksu w czasie jajeczkowania daje zatem największe szanse na poczęcie dziecka. Obserwacja cyklu menstruacyjnego należy do naturalnych metod planowania rodziny i – w przypadku zdrowych kobiet, które miesiączkują regularnie – pozwala zaplanować ciążę.

Do wyznaczania dni jajeczkowania, oprócz obserwacji organizmu, służą również komputery cyklu i testy owulacyjne. Czas owulacji zwykle zależy od długości cyklu menstruacyjnego – gdy ten trwa ok. 28 dni, owulacja przypada na 11 dzień. W przypadku dłuższych cykli, owulacja może przypadać nawet na 18 dzień. Czy owulacja jest tożsama z dniami płodnymi? Niezupełnie. Dojrzałe jajeczko jest w stanie przeżyć do około 24 godzin, natomiast plemniki – nawet do 5 dni. Oznacza to, że istnieje możliwość poczęcia nawet kilka dni przed owulacją! W efekcie „okno płodności” wynosi nie 24 godziny, a około 6 dni. Poza tym czasem szanse na zajście w ciążę są bardzo niskie.

Owulacja – objawy

Gdy komórka jaja dojrzewa i osiąga odpowiedni rozmiar, uwalniana jest z jajnika i przez jajowód przedostaje się do macicy. W tym czasie kobieta odczuwa szereg objawów, które mogą świadczyć o owulacji. Należą do nich m.in. zmiany w śluzie szyjowym, który w czasie jajeczkowania staje się bardziej obfity. Jego konsystencja przypomina białko kurzego jaja. Kolejnym objawem, który może sugerować owulację, jest zwiększony popęd płciowy. Wzrost libido jest szczególnie uzasadniony – stosunki płciowe w tym czasie mogą bowiem zaowocować poczęciem. Obserwowane u wielu pań są również zmiany szyjki macicy, która w dniach płodnych staje się miękka, bardziej głęboka, wilgotna i otwarta.

O jajeczkowaniu świadczą również wrażliwe piersi oraz podwyższona podstawowa temperatura ciała. Jest ona wynikiem działania progesteronu i może utrzymywać się przez pewnie czas, nawet do początku kolejnej miesiączki. U niektórych kobiet w czasie owulacji mogą występować nieznaczne krwawienia – to wynik spadku poziomu estrogenu. To jeszcze nie wszystko – o owulacji często świadczą dolegliwości bólowe odczuwane w dolnych partiach brzucha, w okolicach jajnika, z którego uwolniona została komórka jajowa. Niektóre panie odczuwają również wyostrzenie zmysłu zapachu bądź smaku. By potwierdzić, że objawy te towarzyszą owulacji, warto wykonać test owulacyjny.

Kiedy występuje owulacja?

Cykl miesiączkowy zwykle wynosi od 23 do 35 dni i to od niego zależy czas występowania owulacji. Ponieważ cykl każdej kobiety jest nieco inny, nie należy polegać na uśrednionych danych populacji – istotne jest obserwowanie swojego organizmu i indywidualne określenie czasu owulacji. Najczęściej ma ona miejsce 12-16 dni przed kolejną miesiączką, ale zdarzają się przypadki, gdy następuje wcześniej bądź później. Starając się o dziecko, należy zatem stosować testy owulacyjne bądź dokonywać pomiarów temperatury ciała, obserwacji śluzu oraz innych objawów wskazujących na płodność.

Pomocna może okazać się również metoda kalendarzowa Ogino–Knausa, a więc tzn. Kalendarzyk małżeński. Pozwala on wyliczyć dni płodne oraz niepłodne bez stosowania samoobserwacji. Pary, którym nie zależy na poczęciu dziecka, powinny jednak wstrzymać się od współżycia w dni płodne.

Kalendarzyk małżeński – jak stosować?

W kalendarzyku małżeńskim wynotowuje się długość cyklów przez około 6-12 cykli. Długość cyklu to nic innego, jak liczba dni między pierwszymi dniem poprzedniej i pierwszym następnej miesiączki. W tym wypadku nie bierze się pod uwagę żadnych innych objawów płodności. Kalendarzyk bazuje na założeniu, że owulacja występuje 12-16 dni przed miesiączką, a komórka jajowa może zostać zapłodniona 12-24 godziny od owulacji. Przy 2-7 dniach żywotności plemników, można obliczyć dni płodne i niepłodne. W jaki sposób? Od najkrótszego z zaobserwowanych cykli odejmuje się 18 dni i w ten sposób otrzymuje pierwszy dzień płodny. Dni, które następują po wystąpieniu miesiączki, ale przed pierwszym dniem cyklu, określane są jako dni niepłodne. Następnie od najdłuższego dnia cyklu należy odjąć 11 dni i w ten sposób otrzyma się ostatni dzień płodny. Dni między tym ostatnim dniem płodnym a miesiączką są dniami niepłodnymi, a ryzyko zajścia w ciążę jest wówczas znikome.

W liczeniu dni płodnych oraz niepłodnych pomóc może Ci nie tylko uważna obserwacja swojego ciała, ale także internetowe kalkulatory i aplikacje na smartfony. Jeśli jednak zależy Ci na uniknięciu niechcianej ciąży, pamiętaj, że nie istnieje jedna, w 100% skuteczna metoda antykoncepcyjna, zatem sam kalendarz może nie wystarczyć.