Odra to niebezpieczna choroba zakaźna, która dotyka głównie dzieci. Odkąd zostały wprowadzone obowiązkowe szczepienia ochronne zachorowalność spadła do minimum. W Polsce przez pierwsze dwa miesiące 2015 roku zanotowano jedynie 6 przypadków zachorowań na odrę (rok wcześniej 40). Czy w związku z tak małą zachorowalnością powinniśmy bać się odry?

Od kilku tygodni docierają do Polski niepokojące informacje o lawinowo rozwijającej się epidemii odry w Niemczech. Obecnie u naszych zachodnich sąsiadów zanotowano już 650 przypadków zachorowań, w tym jeden śmiertelny. Lekarze są zgodni, że zwiększona zachorowalność wśród niemieckich dzieci  jest wynikiem braku szczepień. Polskie media straszą zbliżającym się niebezpieczeństwem, rodzice zaczynają się niepokoić, a konsultant krajowy w dziedzinie epidemiologii dr Iwona Paradowska-Stankiewicz uspokaja. Epidemia nam nie grozi, ale obecna sytuacja pokazuje, że odry nie można lekceważyć.

Przyczyny i objawy odry

Odra to choroba zakaźna, przenoszona drogą kropelkową. Wywołuje ją wirus z rodziny paramyksowirusów, który obecny jest w wydzielinie z jamy nosowo–gardłowej, w łzach, moczu oraz krwi chorego. Na odrę najczęściej chorują maluchy w wieku 2-5 lat, ale choroba dotyka także starsze dzieci, nastolatków (do 15 roku życia),  a w sporadycznych przypadkach dorosłych. Do najczęstszych objawów odry należą:

• ból gardła
• katar
• suchy kaszel
• wysoka gorączka
• zaczerwienienie spojówek
• wysypka (na początku występuje za uszami, następnie na szyi, twarzy i tułowiu, rękach oraz nogach)
• światłowstręt

Chory na odrę jest zakaźny dla otoczenia już  3–5 dni przed wystąpieniem objawów i przez pierwsze 3 dni od momentu pojawienia się wysypki. Okres inkubacji choroby wynosi zazwyczaj 9–14 dni.

Leczenie i zapobieganie odry

Niestety, w przypadku odry niewiele można zrobić. Leczenie choroby jest objawowe. Ze względu na zaczerwienienie spojówek i światłowstręt chore na odrę dziecko powinno przebywać w zaciemnionym pomieszczeniu. W przypadku gorączki należy podać dziecku dostępne bez recepty leki przeciwgorączkowe (paracetamol lub ibuprofen). Istotne też jest częste wietrzenie pomieszczenia, w którym przebywa chory oraz podawanie dużej ilości płynów.

Powikłania odry

Odra może prowadzić do groźnych powikłań, do których najczęściej należą: ciężkie zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego oraz zapalenie mięśnia sercowego. Bardzo poważne są powikłania neurologiczne: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Odległym powikłaniem odry jest podostre stwardniające zapalenie mózgu, które jest chorobą nieuleczalną. Występuje po kilku lub kilkunastu latach od zachorowania na odrę. Najczęściej u osób, które przebyły odrę przed ukończeniem 2. roku życia. W zapobieganiu odrze najważniejsze są szczepienia ochronne. W Polsce od lat są one obowiązkowe. Zdjęcie: wcvb.com