Obrzęki nóg – jakie są ich przyczyny i jak sobie z nimi radzić?
Obrzęki nóg to uciążliwa dolegliwość, z którą borykają się pacjenci bez względu na ich wiek. Jest wiele różnych czynników, które mogą wpłynąć na pojawienie się opuchlizny na nogach. Wśród nich można wymienić między innymi kontuzje i urazy mechaniczne czy odwodnienie organizmu. Opuchlizna nóg może jednak być spowodowana chorobą układu sercowo-naczyniowego. Postępowanie w tym przypadku wymaga konsultacji lekarskiej i podjęcia odpowiednich środków, które pomogą uchronić organizm przez dalszym postępowaniem choroby i objawami jej towarzyszącymi. Kiedy obrzęki nóg stanowią powód do niepokoju? Jak radzić sobie z doskwierającą opuchlizną nóg? Kiedy udać się do specjalisty?
Jak powstaje obrzęk nóg?
Objawy, które wiąże się z obrzękiem nóg to wyraźne powiększenie kończyn oraz napięcie skóry. Najczęstszą przyczyną takiego stanu rzeczy jest niewydolność żylna nóg – dynamiczna lub mieszana. Do wystąpienia obrzęku dynamicznego przyczynia się wzrost objętości wytwarzanego płynu tkankowego (nie występują w tym przypadku nieprawidłowości naczyń limfatycznych). Wzrost ciśnienia w naczyniach rozciąga ich ścianki i zaburza pracę zastawek. W obrzęku mieszanym do uszkodzenia naczyń chłonnych doprowadza większa objętość chłonki, czyli płynu tkankowego spływającego do naczyń chłonnych, tworzących układ naczyń limfatycznych2.
Zdarza się, że przyczyny są jednak powiązane z innym schorzeniem, na przykład chorobami tarczycy, tkanki łącznej czy stawów. Obrzęki nóg mogą występować także w ciąży. Z powodu istnienia wielu czynników, które powodują puchnięcie nóg, pacjent borykający się z tą dolegliwością powinien udać się lekarza, który zleci odpowiednie badania i postawi diagnozę.
Obrzęki nóg – objawy towarzyszące opuchliźnie
Wśród objawów towarzyszących obrzękom wymienić można uczucie ciężkości nóg, bolesne skurcze nóg, żylaki na nogach, teleangiektazje (popularnie zwane pajączkami), tępy ból nóg w ciągu dnia, przebarwienia skóry i owrzodzenia żylne3.
Pacjent, który zaobserwuje u siebie powyższe objawy powinien udać się na wizytę do specjalisty, który, po wykonaniu odpowiednich badań, zaleci dalsze postępowanie w chorobie.
Obrzęki kończyn dolnych – leczenie
Jakie są metody leczenia obrzęków kończyn dolnych? Pierwszą z nich jest leczenie zachowawcze i domowe sposoby4, a wśród nich moczenie nóg w zimnej wodzie, okłady z octu, ćwiczenia fizyczne czy higiena pracy i regularne przerwy w przypadku pracy wymagającej utrzymania tej samej pozycji przez wiele godzin. Z czasem obrzęk powinien zacząć stopniowo ustępować, jeśli jednak tak się nie stanie, a nogi będą jeszcze bardziej puchnąć, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, gdyż może świadczyć to o poważnej chorobie i być stanem zagrożenia życia.
Kolejną metodę stanowi kompresjoterapia. W tym przypadku wykorzystywane są produkty uciskowe, np. rajstopy, pończochy czy podkolanówki, o różnym stopniu ucisku. Stopień ucisku odpowiednio dobrany do stanu zdrowotnego pacjenta zasugerować może specjalista – lekarz lub fizjoterapeuta. Kompresjoterapię stosować mogą zarówno kobiety, jak i mężczyźni4.
Pomocne mogą okazać się również leki na obrzęki nóg bez recepty, które mogą być stosowane z wymienionymi wcześniej metodami. Odpowiednio dobrany lek na opuchnięte kostki czy łydki zniweluje obrzęk, dodatkowo przyspieszy odpływ krwi żylnej i zmniejszy jej zastój w żyłach oraz wzmocni naczynia krwionośne. Ważna jest jednak konsultacja z lekarzem, który po postawieniu diagnozy, poleci kolejne kroki leczenia.
Bibliografia:
1. Kozikowska J., Łuczak J., Obrzęk limfatyczny – patomechanizm, podział, zasady leczenia, Przewodnik Lekarza, 2001.
2. Gultig O, Miller A, Zoltzer H. Limfologia. Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.
3. Frołow M., Masłowski L., Przewlekła niewydolność żylna, Medycyna Praktyczna, 2021.
4. Bodio M., Szymańska-Pomorska G., Pytel A. i in., Żylaki kończyn dolnych, Gerontologia Współczesna 4/2014, vol. 2.
