Nowotwór (rak) kości – nietypowe objawy, diagnoza, leczenie, rokowania. Jak wygląda rak kości na zdjęciu RTG?

Nowotwory kości są bardzo trudne do zdiagnozowania. Dodatkowo dają objawy, które trudne do wykrycia powodują, że rak jest w zaawansowanym stadium. Bardzo często mamy do czynienia z rakiem kości, który jest następstwem przerzutów z pierwotnych ognisk. W artykule znajdziesz odpowiedzi na nurtujące Cię pytania dotyczące rodzajów raka kości, objawów raka kości, jakie mu towarzyszą oraz przyczyn jego powstawania. Ponadto dowiesz się, jak go leczyć, jak szybko się rozwija i jakie są rokowania po wykryciu nowotworu.

Rak kości – przyczyny powstania. Rodzaje nowotworów kości

Rak kości może być pierwotny - powstaje w tkance kostnej bezpośrednio. Ta odmiana nowotworu występuje jednak niezwykle rzadko. Częściej mamy do czynienia z rakiem kości, który powstaje w wyniku przerzutów z innych zajętych przez nowotwór narządów. Pierwotnym ogniskiem przerzutów do kości może być: rak prostaty, żołądka, pęcherza moczowego czy rak tarczycy.

Nowotwory kości dzielimy głównie na nowotwory łagodne oraz złośliwe:

Nowotwory łagodne

To nowotwory o budowie podobnej do zdrowej tkanki. Ich wzrost jest powolny, nie powodują powstawania przerzutów na innych narządach i tkankach oraz są łatwe do wyleczenia po zdiagnozowaniu. Do łagodnych zmian należą: 

1. Kostniak - tej rodzaj nowotworu dotyka kobiety i mężczyzn, a jego objawem jest odczuwalny silny ból, obrzęk oraz zapalenie stawów. Rokowanie - duża szansa na całkowite wyleczenie.
2. Kostniak kostnawy - dotyczy chorych w przedziale wiekowym od 5. do 40. roku życia. Na ten rodzaj raka częściej zapadają mężczyźni. Do najczęstszych objawów należą bóle rano i w nocy, a także ból po aktywności fizycznej. Rokowania - duża szansa na wyleczenie po operacji.
3. Chrzęstniak- nowotwór, który występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Objawem są bóle, ale mogą również występować złamania kości. Rokowania - dobre. Leczenie polega na stałej obserwacji lekarza lub wykonaniu zabiegu.
4. Guz olbrzymiokomórkowy - ten rodzaj nowotworu może być łagodny, ale również złośliwy. Dotyka osoby w wieku 20-40 lat. Objawami guza są obrzęki i bóle kończyn. Może występować w obrębie kości ogonowej. Do objawów nowotworu kości ogonowej zaliczamy ból oraz trudności w oddawaniu moczu. Rokowania - dobre. 
5. Szkliwiak - nowotwór, który może mieć zarówno przebieg łagodny, jak i złośliwy. Pojawia się u kobiet i mężczyzn. Do objawów należą bóle zębów, zatok lub pojawienie się guza w okolicy twarzy i szyi. Rokowania - dobre.

Nowotwory złośliwe (inaczej zwane mięsakami)

Nowotwory o budowie różnej niż zdrowe tkanki. W przeciwieństwie do zmian łagodnych cechują się szybki wzrostem i w większej ilości przypadków dają przerzuty na inne organy. Mięsaki powstają z tkanek, które budują kość wraz z jej otoczeniem - tkanki kostnej i chrzęstnej.

1. Kostniakomięsak - w większości przypadków dotyka mężczyzn w wieku od 12 do 24 lat. Pojawia się często w stawie kolanowym oraz kości ramiennej. Chory może odczuwać ból kończyny, który nasila się w nocy. Powstaje obrzęk i może dochodzić do jej złamań. Rokowania - często daje przerzuty do płuc, pomimo zastosowanej chemioterapii rokowania są średnie.
2. Mięsak Ewinga - ten rodzaj nowotworu dotyka chłopców do 15. roku życia. Do objawów należą stany zapalne, obrzęki, ból promieniujący do kończyn oraz możliwość złamań. Rokowanie - średnie, a nawet złe jeśli towarzyszą mu przerzuty.
3. Chrzęstniakomięsak (Chondrosarcoma) - objawy mogą być podobne do objawów rwy kulszowej. Pojawiają się dolegliwości układu moczowego, bóle pleców i obrzęki. Rokowania - zależne od stadium raka.

Nowotwór kości – jakie są najczęstsze objawy?

Wyróżniamy szereg objawów, które towarzyszą rakowi kości i zaliczamy do nich głównie - ból kości, który zlokalizowany jest w miejscu powstawania nowotworu. W miarę rozwoju choroby ból się nasila i powoduje coraz większy dyskomfort. U chorych na nowotwór kości objawami mogą być również osłabienie tkanki kostnej, opuchlizna, powstałe zgrubienia i guzki na kościach.

Oto lista najczęstszych objawów nowotworu kości:

• Ból kości – nasilający się z czasem, często niezwiązany z urazem, może być silniejszy w nocy lub podczas spoczynku
  
• Obrzęk w okolicy guza – może występować opuchlizna lub wyczuwalny guz pod skórą
  
• Ograniczona ruchomość stawu – jeśli guz zlokalizowany jest w pobliżu stawu
  
• Zwiększona łamliwość kości – złamania przy niewielkich urazach (tzw. złamania patologiczne)
  
• Utrata masy ciała i osłabienie – ogólne objawy towarzyszące chorobom nowotworowym
  
• Stany podgorączkowe lub gorączka – bez wyraźnej przyczyny
  
• Uczucie zmęczenia, brak apetytu – mogące towarzyszyć zaawansowanemu nowotworowi
  
• Drętwienie lub mrowienie – jeśli guz uciska nerwy

Nowotwór kości – pierwsze objawy

Do pierwszych objawów możemy zaliczyć:

• Tępy, narastający ból w kości, często nasilający się w nocy lub podczas odpoczynku
  
• Opuchlizna lub zgrubienie w okolicy kości, czasem bez wyraźnego urazu
  
• Utrudniona ruchomość kończyny lub stawu, jeśli guz znajduje się w pobliżu stawu
  
• Uczucie osłabienia kończyny, czasem z towarzyszącym drętwieniem
  
• Złamanie kości bez wyraźnej przyczyny – tzw. złamanie patologiczne
  

Wczesne objawy mogą być niespecyficzne, dlatego przy ich utrzymywaniu się warto wykonać badania obrazowe i skonsultować się z lekarzem.

Nietypowe objawy raka kości. Po czym poznać przerzuty do kości?

Zastanawiasz się pewnie, jakie jeszcze są objawy raka kości? Do nietypowych objawów raka kości możemy zaliczyć spadek masy ciała, anemię, osłabienie i wysoką gorączkę jak przy przeziębieniu lub infekcji.

Zatem po czym poznać przerzuty do kości? Nie jest to takie proste, ponieważ nie dają one charakterystycznych objawów. Niepokojącym symptomem jest odczuwanie bólu i dyskomfortu w zajętym przez rozwijający się nowotwór miejscu, ucisk na rdzeń kręgowy oraz skłonność do częstych złamań kości. Dodatkowo u chorych zauważono wysoki poziom wapnia we krwi.

Markery nowotworowe i inne badania. Jak wygląda rak kości na zdjęciu RTG?

Najpierw należy zastanowić się, czym są właściwie markery nowotworowe? To białkowe związki chemiczne, które gromadzą się w płynie ustrojowym w wyniku zaatakowania organizmu przez raka. U osoby zdrowej podczas badań nie wykrywa się ich wcale lub tylko śladowe ich ilości. Markery można oznaczyć we krwi, moczu lub pobranych od chorego tkankach. Podczas badania wykrywa się ich obecność, ale także ilość. W przypadku diagnozowania raka kości ważna jest fosfataza alkaliczna - zauważa się jej zwiększony poziom w surowicy krwi.

Kolejną metodą na wykrycie raka jest wykonanie badania RTG zajętego obszaru, w których wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie. Dzięki badaniu potwierdzane są zmiany nowotworowe oraz planowane jest przez lekarza dalsze leczenie. Co zatem widać na zdjęciu RTG? Dzięki temu, że różne tkanki (miękkie i twarde) w inny sposób pochłaniają promieniowanie możemy w łatwy sposób zobaczyć destrukcję kości, ogniska lityczne kości oraz zniszczenie ich kory. Widać również zmiany w okostnej oraz odczyny okostnej z nawarstwieniami blaszkowatymi.

Kolejnym badaniem jest badanie PET (pozytonowa elektronografia transmisyjna). Pozwala ona na wykrycie zmian w kościach. Wykonuje się również tomografię komputerową, rezonans magnetyczny lub scyntygrafię kości. Za pomocą scyntygrafii wykryć można zmiany nowotworowe, gdy 5% - 15% struktury beleczkowej uległo degradacji. 

Nowotwór kości – jak szybko postępuje?

Zastanawiasz się pewnie: rak kości, jak szybko postępuje? Otóż nowotwory pierwotne kości w większości przypadków postępują szybko, ale oczywiście zależy z jakim rodzajem choroby zmaga się chory. Po zauważeniu objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, aby możliwie szybko wykonać badania i wykryć raka we wczesnym stadium. Jednak w przypadku raka wywołanego przez nowotwór innych organów jest on już w stanie zaawansowanym w momencie wykrycia. W tym wypadku szanse na wyleczenie są mniejsze.

Rak kości - leczenie. Kiedy potrzebna jest chemioterapia?

Głównym zadaniem wszelkich stosowanych metod leczenia jest uśmierzenie silnego bólu oraz walka z rakiem. Wybór metody leczenia zależy od typu raka, stadium zaawansowania i jego agresywności oraz od tego w jakim stopniu rozsiany jest po organizmie. Wyróżniamy kilka metod leczenia: 

1. Operacje chirurgiczne - najczęstsza metoda walki z nowotworem, ponieważ dzięki tej metodzie można usunąć cała zmianę wraz z otaczającymi go tkankami, bez amputacji kończyn.
2. Chemioterapia - sposób leczenia, który polega na niszczeniu tkanek przez dobór chemii. Chemioterapia może być leczeniem wstępnym (przygotowanie pacjenta do operacji wycięcia guza) lub dodatkowo w leczeniu uzupełniającym pacjentów po operacji. W tym przypadku przeprowadza się badania histopatologiczne materiału, który pobrany został podczas operacji. Na ich podstawie lekarz prowadzący ocenia wszystkie czynniki ryzyka oraz typ nowotworu. Metoda ta często wykorzystywana jest podczas leczenia paliatywnego.
3. Radioterapia - polega na działaniu promieniowania rentgenowskiego na komórki nowotworowe, powodując ich obumarcie.
4. Przeszczep komórek macierzystych - przed zastosowaniem chemii pobiera się komórki macierzyste z krwi i po przebytej chemioterapii z powrotem wprowadza się je do organizmu. Po około 4 tygodniach wytwarzają one nowe komórki krwi ze szpiku kostnego.

Rokowania nowotworu kości. Jak długo się żyje z rakiem kości?

Na długość życia po zdiagnozowaniu raka kości ma wpływ wiele czynników i są to m. in. stadium rozwoju raka, poziom jego agresywności i jego rodzaj, a także wiek, płeć i stan zdrowia pacjenta. Pierwotny rak kości ma znacznie lepsze rokowania - u ponad 60 % pacjentów istnieje szansa na przeżycie pięciu lat. W większości przypadków pacjent ma szansę na pełną remisję.  Natomiast w przypadku raka kości, który jest następstwem przerzutów średnia przeżywalność wynosi zaledwie od 7 do 21 miesięcy.

Rak kości - czy jest wyleczalny?

Rak kości, choć brzmi groźnie, w wielu przypadkach jest wyleczalny, zwłaszcza jeśli zostanie wykryty we wczesnym stadium. Rokowania zależą od rodzaju nowotworu (np. kostniakomięsak, chrzęstniakomięsak), jego lokalizacji, rozległości oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Dzięki postępowi w diagnostyce i leczeniu – łączącym chirurgię, chemioterapię i radioterapię – szanse na całkowite wyleczenie są dziś znacznie większe niż jeszcze kilkanaście lat temu. Kluczowa jest jednak szybka reakcja na pierwsze objawy i specjalistyczna opieka onkologiczna.