Nadżerka szyjki macicy to dość powszechny problem natury ginekologicznej, który często nie daje przykrych objawów. Nieleczona nadżerka może jednak stać się dużym zagrożeniem dla zdrowia. Jakie są przyczyny oraz objawy nadżerki i jak ją leczyć?
Nadżerka szyjki macicy – podstawowe informacje
Nadżerka jest bardzo niepozorna – zwykle przybiera postać małej ranki o nierównej, brodawkowatej powierzchni, która powstaje w śluzówce wyściełającej szyjkę macicy od strony pochwy. Nadżerka występuje dość powszechnie – problem ten dotyka nawet co trzecią lub co czwartą kobietę. Najczęściej pojawia się ona u osób, które:
- zaniedbują leczenie stanów zapalnych pochwy i sromu;
- doznały urazu mechanicznego, np. podczas współżycia;
- przeszły poronienie;
- wielokrotnie rodziły;
- stosują antykoncepcyjną wkładkę domaciczną, która może powodować stany zapalne narządu rodnego;
- często zmieniają partnerów seksualnych, co sprzyja rozwojowi infekcji.
Jakie są objawy nadżerki szyjki macicy?
Nadżerka szyjki macicy z reguły nie daje specyficznych objawów, które mogą jednoznacznie wskazywać na diagnozę. Powstanie nadżerki można jednak podejrzewać w przypadku:
- wystąpienia plamienia między miesiączkami lub po stosunku płciowym;
- pieczenia i swędzenia okolic intymnych;
- pojawienia się upławów o przykrym zapachu i białym, czasem żółtym lub zielonkawym, zabarwieniu;
- odczuwania bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej lub w podbrzuszu.
Należy pamiętać, że symptomy te mogą, ale nie muszą wystąpić. Co więcej, ich pojawienie nie zawsze świadczy o nadżerce – mogą być także przejawem innych schorzeń. Właśnie dlatego tak ważne są regularne badania ginekologiczne. Kontroli należy poddawać się najlepiej co pół roku, ale nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy.
Nadżerka – badania i diagnostyka
Zmieniony nabłonek szyjki macicy ginekolog może wykryć podczas rutynowego badania przeprowadzanego przy użyciu wziernika. W przypadku podejrzenia nadżerki, lekarz wykona lub zleci wykonanie cytologii, posiewu lub kolposkopii. Dwa dni przed badaniem nie należy współżyć. Zaleca się też odczekanie 3-4 dni, jeśli kobieta stosowała środki dopochwowe.
Na czym polegają poszczególne badania? Podczas cytologii lekarz pobiera materiał z szyjki macicy przy pomocy specjalnej szczoteczki. Pobrana próbka z komórek błony śluzowej jest przenoszona na odpowiednie szkiełko, a następnie przekazywana do laboratorium. Komórki są obserwowane pod mikroskopem pod kątem ich wielkości, budowy i kształtu. Cytologia umożliwia nie tylko zdiagnozowanie nadżerki, ale również ocenę stanu szyjki macicy i wykrycie innych stanów zapalnych czy nawet raka już we wczesnym stadium rozwoju.
Posiew polega na pobraniu śluzu z szyjki macicy i pochwy za pomocą szpatułki. Posiew pozwala ustalić, jaki rodzaj infekcji – wirusowy, bakteryjny czy grzybiczy – przyczynił się do powstania stanu zapalnego. W trakcie kolposkopii natomiast lekarz wprowadza do pochwy przypominający mikroskop połączony z komputerem. Dzięki temu może dokonać dokładnej analizy zmiany oraz wykonać biopsję podejrzanej tkanki.
Jak leczyć nadżerkę szyjki macicy?
Istnieje kilka metod leczenia nadżerki szyjki macicy. Rodzaj kuracji dobiera się na podstawie diagnozy i wyników przeprowadzanych badań oraz biorąc pod uwagę rozległość zmiany i jej etiopatogenezę, wiek kobiety oraz wywiad położniczy.
|
Sposób leczenia |
Przebieg leczenia |
|
Tabletki lub globulki |
Stosuje się je przy
niewielkich nadżerkach oraz w przypadku braku stwierdzonych w cytologii
niepokojących zmian. |
|
Koagulacja chemiczna |
Bezbolesne leczenie, polegające na
przykładaniu na nadżerkę specjalnych środków, które niszczą uszkodzony
nabłonek, a w jego miejscu pojawia się nowy. Wadą terapii jest często
konieczność jej powtarzania i wydłużony czas gojenia. |
|
Elektrokoagulacja |
Polega na spaleniu nadżerki za
pomocą błyśnięć elektrycznych. Metoda ta pozwala dotrzeć lekarzowi do każdego
zmienionego chorobowo obszaru. Czas gojenia wynosi około 3-5 tygodni i mogą
mu towarzyszyć upławy o nieprzyjemnym zapachu. |
|
Zamrażanie |
Metoda polega na zamrażaniu tkanek
szyjki macicy przy pomocy elektrody. Zabieg trwa zaledwie kilka minut, jest
bezbolesny i ma wysoką efektywność. Gojenie trwa około 40 dni, a w jego
trakcie mogą pojawić się wodniste upławy. |
|
Fotokoagulacja |
Polega na usuwaniu nadżerki przy
pomocy końcówki emitującej fale świetlne. Zabieg jest bezbolesny, wysoce
skuteczny, nie pozostawia blizn, a gojenie trwa bardzo krótko – około 2
tygodni. |
Nadżerka szyjki macicy – profilaktyka
Nadżerce nie zawsze uda się zapobiec, ale można zminimalizować ryzyko jej wystąpienia. W ramach profilaktyki należy przede wszystkim zadbać o właściwe leczenie wszelkich stanów zapalnych. Istotne są także regularne kontrole ginekologiczne, które pozwalają na wykrycie ewentualnych zmian na wczesnym etapie ich rozwoju, nawet gdy nie dają żadnych objawów, oraz wdrożenie niezbędnego leczenia. Nieleczona nadżerka w niektórych przypadkach może przekształcić się w nowotwór szyjki macicy, stanowiąc poważne zagrożenie dla zdrowia i życia.
Gdzie jeszcze powstają nadżerki?
Nadżerka może powstać nie tylko na szyjce macicy. Formę nadżerki może przybrać też opryszczka wargowa lub afty, które występują w jamie ustnej. Opryszczka często zanika samoistnie, ale by przyspieszyć jej leczenie można sięgnąć po przeznaczone do tego tabletki, maść, krem lub żel. Z kolei w przypadku aft niezwykle istotna jest prawidłowa pielęgnacja zębów i jamy ustnej, która pozwala zapobiegać ich powstawaniu. Jeśli jednak afty się pojawią, można sięgnąć po żel stomatologiczny lub preparat na podrażnienia jamy ustnej.
Choć nadżerka szyjki macicy jest dość powszechnym problemem, nie należy go bagatelizować, gdyż może prowadzić do rozwoju zmian zagrażających zdrowiu i życiu. Dlatego należy pamiętać o regularnych badaniach ginekologicznych, dzięki którym możliwe jest szybkie wykrycie zmian i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.
