Nadpobudliwość seksualna określana również jako hiperseksualność czy hiperlibidemia (u mężczyzn nazywana też satyryzmem) to zaburzenie, które polega na wzmożonym popędzie seksualnym oraz mimowolnej konieczności, przymusie zaspokajania tej potrzeby. Hiperseksualność stanowi stosunkowo nowe zjawisko, które badane jest od niedawna. Z tego powodu, nie ustalono uniwersalnych norm zachowań seksualnych, które jednoznacznie kwalifikowałyby je jako zdrowe bądź problemowe – związane ze zbyt wysokim popędem płciowym (nadpobudliwością seksualną). Niemniej jednak o nadpobudliwości seksualnej wśród mężczyzn można mówić wówczas, kiedy wysokie libido w sposób destrukcyjny wpływa na normalne funkcjonowanie – przysłania inne cele oraz jest wyniszczające. Jakie zatem są objawy i przyczyny nadpobudliwości seksualnej. Jak leczyć hiperseksualność?
Objawy nadpobudliwości seksualnej
Nadpobudliwość seksualna bezpośrednio związana jest ze wzmożonym, nadmiernym libido i zachowaniami seksualnymi, które służą zaspokajaniu popędu płciowego. Problem z nadmiernym popędem seksualnym pojawia się wówczas, kiedy:
- wysokie libido powoduje dyskomfort psychiczny u mężczyzny,
- wzmożona aktywność seksualna jest przyczyną zaniedbań innych obowiązków,
- próby kontroli własnego libido (popędu seksualnego) są nieskuteczne,
- aktywność seksualna jest nie tylko źródłem przyjemności, ale również sposobem radzenia sobie z negatywnymi emocjami,
- niezaspokojony popęd seksualny jest źródłem frustracji.
Warto wskazać, że nadpobudliwość seksualna, czyli hiperseksualność nie jest zjawiskiem tożsamym z seksoholizmem. Nadpobudliwość seksualna stanowi stan nasilonego zainteresowania seksem i potrzebą aktywności seksualnej. Niemniej jednak zaburzenie to nie jest uzależnieniem od stosunków seksualnych. Natrętne myśli czy przymus zbliżeń płciowych nie są jednoznaczne z wysokim libido.
Przyczyny nadpobudliwości seksualnej u mężczyzn
Nadpobudliwość seksualna i związany z nią nadmierny, silny popęd seksualny to zaburzenie, które zazwyczaj nie występuje samodzielnie, lecz w przebiegu innych chorób. Syndrom permanentnego podniecenia seksualnego może mieć podłoże organiczne lub psychiczne. Wśród chorób somatycznych, których konsekwencją może być nadmierny popęd seksualny, wymienić należy schorzenia zaburzające prawidłowe funkcjonowanie mózgu czy gospodarkę hormonalną. Wśród nich wymienia się: encefalopatie, choroby neurodegeneracyjne czy hiperandrogenizm (nadmiar męskich hormonów). Należy jednak wskazać, że przyczyny problemów z popędem seksualnym w tym przypadku zazwyczaj rozwijają się latami. Nagłe nasilenie popędu seksualnego u mężczyzn może być związane z przejściowymi zaburzeniami neurologicznymi, przyjmowaniem leków hormonalnych bądź zażywania substancji psychoaktywnych (narkotyków, leków psychotropowych). Zdarza się bowiem, że nadmierny popęd seksualny jest objawem chorób i zaburzeń psychicznych. W tym znaczeniu nadpobudliwość seksualna może pojawić się w zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych, w zaburzeniach ze spektrum autystycznego (m.in. zespół Aspergera), czy w przypadku manii choroby afektywnej dwubiegunowej. Ponadto, problem z nadmiernym popędem seksualnym pojawia się niekiedy u mężczyzn, którzy zmagają się z silnym stresem, niską samooceną, nerwicą, depresją czy z traumatycznymi doświadczeniami. W tym przypadku można mówić o wzmożonej aktywności seksualnej związanej z formą rozładowywania napięcia emocjonalnego.
Leczenie nadpobudliwości seksualnej u mężczyzn
Wdrożenie odpowiedniego leczenia w każdym przypadku wymaga właściwego rozpoznania. Postawienie diagnozy możliwe jest poprzez zebranie szczegółowego wywiadu lekarskiego, wykonanie badań laboratoryjnych (hormonalnych z krwi i biochemicznych), a niekiedy również badaniu somatycznym (ogólnym lekarskim), urologicznym. Nadmierna pobudliwość oceniana w oparciu o wywiad obejmuje typowe przejawy zaburzenia: inicjowanie stosunków seksualnych, zachowania masturbacyjne, fantazje erotyczne, uczucie pobudzenia oraz pociąg seksualny.
Hiperseksualność (hiperlibidemia) nierzadko stanowi duży problem dla mężczyzn. Jest przyczyną wstydu, nieporozumień w związku oraz dysonansu pomiędzy potrzebami seksualnymi a moralnością. Z tego powodu warto podjąć leczenie nadpobudliwości seksualnej. Terapia w przypadku hiperlibidemii uzależniona jest od przyczyny. Dlatego też, właściwe leczenie uzależnione jest od choroby podstawowej. Warto wskazać, że zminimalizowanie niekomfortowej nadpobudliwości seksualnej bardzo często możliwe jest poprzez zastosowanie zalecanej przez psychiatrę farmakoterapii. Skuteczną formą pomocy dla mężczyzn z nadpobudliwością seksualną jest również uczestnictwo w grupach samopomocowych.
Bibliografia:
Lew-Starowicz Z., Zaburzenia seksualne w praktyce ogólnolekarskiej, Termedia, Poznań 2004
Lew-Starowicz Z., Zaburzenia i dewiacje seksualne – leczenie, Termedia, Poznań 2004
