Metformina - panaceum XXI wieku? Wszechstronny lek, skuteczny nie tylko w leczeniu cukrzycy

Metformina - panaceum XXI wieku? Wszechstronny lek, skuteczny nie tylko w leczeniu cukrzycy - zdjęcie

Metformina - panaceum XXI wieku? Wszechstronny lek, skuteczny nie tylko w leczeniu cukrzycy

Metformina to substancja, która od lat stosowana jest w leczeniu cukrzycy typu 2. Chociaż na rynku farmaceutycznym obecna jest już niemal pół wieku, wciąż odkrywane są nowe i wielokierunkowe efekty jej stosowania. To wszechstronny lek z bogatą perspektywą na przyszłość. Jaki jest mechanizm działania metforminy? Jakie rezultaty przynosi leczenie? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do stosowania leku?

Zapraszamy do przeczytania artykułu, z którego dowiesz się: 

  • Czym jest i jak działa metformina? 
  • Czy metforminę stosuje się jedynie w leczeniu cukrzycy? W jakich jednostkach chorobowych może być skuteczna? 
  • Kiedy odczujemy pierwsze efekty leczenia? 
  • Czy metformina jest szkodliwa? Jakie są przeciwwskazania do stosowania? 
  • Metformina a odchudzanie - fakty i mity. 

Zobacz także artykuł: Insulina w leczeniu cukrzycy: normy, działanie i sposób podawania


Czym jest metformina? Charakterystyka leku i mechanizm działania


Metformina jest lekiem stosowanym m.in w leczeniu cukrzycy typu 2. Sama substancja pod względem chemicznym to pochodna biguanidów i wywodzi się z ziołolecznictwa. Jej zadaniem jest obniżenie poziomu glukozy we krwi i ustabilizowanie gospodarki węglowodanowej w organizmie. Mechanizm działania metforminy jest wielokierunkowy i nie do końca poznany. Głównie zwiększa insulinowrażliwość w komórkach wątroby, mięśniach szkieletowych i komórkach tkanki tłuszczowej, tzw. adipocytach. Działanie metforminy polega na: 

  • zwiększonym wychwycie glukozy w komórkach wątroby i mięśniach szkieletowych, 
  • hamowaniu glukoneogenezy w wątrobie, 
  • opóźnianiu wchłaniania glukozy podczas procesów trawiennych, 
  • aktywacji kinazy białkowej stymulowanej AMP, 
  • efekcie inkretynowym, czyli nasilenie działania hipoglikemizującego, 
  • zmniejszeniu produkcji wolnych kwasów tłuszczowych w adipocytach. 

Dużą zaletą tego leku jest fakt, że działanie metforminy nie wywołuje efektu hipoglikemii i nie wpływa na zwiększenie masy ciała. Jest więc w pełni bezpieczny i nie niesie za sobą ryzyka hiperinsulinemii. Co więcej, metformina ze względu na swoje właściwości pozaglikemiczne znalazła zastosowanie w leczeniu innych chorób. Metformina jest lekiem dostępnym na receptę.


Różne oblicza metforminy: lek na zapalenie wątroby, zespół policystycznych jajników oraz przeciwstarzeniowy


Jak już wiemy, metformina dzięki swojemu wielokierunkowemu działaniu znalazła zastosowanie w leczeniu innych chorób i dolegliwości


Metformina a zapalenie wątroby


Obecność wirusa zapalenia wątroby i związane z nim toksyczne działanie na komórki beta trzustki ma związek z rozwojem cukrzycy typu 2 u osób predysponowanych. W takim wypadku leczenie metforminą jest wskazane, ponieważ wspomaga eradykację wirusa oraz zapobiega rozwojowi chorób wątroby (marskość, nowotwór wątrobowokomórkowy). 


Metformina a zespół policystycznych jajników 


Insulinooporność jest schorzeniem współwystępującym z zespołem policystycznych jajników. Zgodnie z rekomendacjami leczenie poprawiające wrażliwość tkanek na insulinę, w tym leczenie metforminą, jest wysoce wskazane. Substancja czynna zawarta w leku zwiększa częstotliwość owulacji oraz szansę na zajście w ciążę. 


Metformina a starzenie 


Metformina wpływa pośrednio na opóźnianie procesów starzenia poprzez swoje działanie przeciwzapalne. Jest skuteczna w hamowaniu starzenia się fibroblastów oraz komórek macierzystych organizmu. 


Metformina w chorobach XXI wieku: leczenie nowotworów, chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy


Jak już kilkukrotnie wspomniano, metformina poza działaniem glikemizującym posiada szereg właściwości wpływających na pozostałe procesy metaboliczne w organizmie. Dzięki temu uważa się ją za lek XXI wieku a jej różne oblicza pomagają profilaktyce nowotworów oraz w farmakoterapii takich schorzeń jak choroby sercowo-naczyniowe oraz wspomniana cukrzyca. Mechanizm działania metforminy w leczeniu cukrzycy został omówiony w pierwszym akapicie. Warto jednak dodać, że obok metforminy w leczeniu cukrzycy typu 2 warto przyjmować kwas ALA, który chroni przed przewlekłymi powikłaniami choroby, takimi jak stopa cukrzycowa


Metformina a nowotwory 


Hamowanie transformacji nowotworowej oraz niszczenie nowotworowych komórek macierzystych pod wpływem działania metforminy hamuje procesy nowotworzenia w organizmie. Uważa się to za zjawisko wysoce korzystne, ponieważ cukrzyca typu 2 predysponuje do rozwoju niektórych nowotworów. 


Metformina a choroby układu sercowo-naczyniowego 


Choroby sercowo-naczyniowe są najczęstszą przyczyną zgonów na świecie. Aby się przed nimi uchronić niezbędne jest prowadzenie zdrowego stylu życia oraz wsparcie serca. Działanie metforminy chroni przed chorobami serca i układu krążenia poprzez działanie kardioprotekcyjne i ochronne dla śródbłonka, hamowanie procesów prozapalnych, zmniejszenie uszkodzeń śródbłonka naczyń krwionośnych spowodowanych stresem oksydacyjnym oraz nieznaczne działanie hipotensyjne. 


Kiedy odczujemy pierwsze efekty zdrowotne po metforminie?


Dawkowanie metforminy uzależnione jest od wartości stężenia glukozy we krwi oraz zaawansowania choroby. Optymalne dobowe dawkowanie metforminy waha się w granicach 2-3g. Warto zaznaczyć, że nie jest to dawka od której rozpoczyna się leczenie. Farmakoterapia podzielona jest na etapy. Początkowo przyjmowanie leku rozpoczyna się od mniejszych dawek, aby uniknąć nieprzyjemnych objawów ze strony układu pokarmowego. Z czasem trwania leczenia zalecaną dawkę stopniowo się zwiększa. 

Pierwsze efekty po metforminie widoczne są już po kilku godzinach od przyjęcia dawki leki. Po doustnym podaniu metforminy o natychmiastowym działaniu, jej maksymalne stężenie we krwi zauważalne jest po 2,5 godzinach. Od tego momentu lek rozpoczyna swoje działanie a metaboliczne efekty podtrzymywane są poprzez regularną farmakoterapię. 


Metformina a alkohol - czy podczas przyjmowania leku można spożywać napoje wysokoprocentowe?


Z czym nie łączyć metforminy? Metformina jest lekiem, a więc nie zaleca się łączenia jej z alkoholem. Takie połączenie może skutkować objawami niepożądanymi, takimi jak nudności, nadmierne osłabienie, zawroty głowy, ból brzucha. Alkohol sprzyja również kumulacji metforminy we krwi, co zaburza efektywne działanie leku i grozi hipoglikemią


Metformina - skutki uboczne. Czy metformina jest szkodliwa?


Wiele osób obawia się powikłań jakie występują po metforminie. Do najczęściej zgłaszanych przez pacjentów skutków ubocznych należą różnego rodzaju objawy ze strony układu pokarmowego (biegunka, wzdęcia, nudności, wymioty, bóle brzucha, utrata apetytu). Pogorszone samopoczucie po metforminie pojawia się zazwyczaj na początku leczenia i ustępuje samoistnie po kilku dniach. Występujące powikłaniania po metforminie mogą obejmować również zaburzenia smaku, reakcje skórne oraz kwasicę mleczaną. W przypadku wystąpienia pogorszonego samopoczucia po metforminie warto skonsultować swoje dolegliwości z lekarzem prowadzącym. 


Metformina a ciąża


W świetle aktualnych badań metformina nie ma negatywnego wpływu na rozwój płodu. Może być więc z powodzeniem stosowana w farmakoterapii przyszłych mam. 


Metformina a odchudzanie – fakty i mity, które należy wziąć pod uwagę


Wokół stosowania metforminy w odchudzaniu narosło wiele mitów. Jeszcze niedawno substancja ta była uważana jako cudowny środek, który ma przyczynić się do utraty tkanki tłuszczowej. Chociaż po części jest to prawda, to sama metformina nie spowoduje spadku nadprogramowych kilogramów. Metformina pomaga ustabilizować poziom cukru we krwi, co pośrednio przyczynia się do regulacji apetytu, zwłaszcza w takich schorzeniach jak insulinooporność. Jednak sama w sobie nie stanowi środka, którym osiągniemy cel w postaci redukcji masy ciała. 

Wraz ze stosowaniem metforminy idzie w parze zmiana nawyków żywieniowych i stylu życia u osób chorych na cukrzycę. Pod wpływem zaleceń lekarza czy dietetyka zaczynają oni bardziej dbać o to, co znajduje się na ich talerzu, włączać stopniowo aktywność fizyczną. Spadek masy ciała jest wynikiem stosowania odpowiedniej diety, aktywności fizycznej oraz ustabilizowania pracy organizmu, co zawdzięczamy metforminie. Faktem jest, że metformina może pośrednio pomóc w odchudzaniu, natomiast mitem jakoby miała być skuteczną metodą redukcji nadprogramowych kilogramów bez zmiany stylu życia.

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Szkarlatyna - objawy, przyczyny. Jak leczyć szkarlatynę?
Jedną z typowych chorób wieku dziecięcego, rozpowszechnioną na całym świecie, jest szkarlatyna. Zazwyczaj pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-zimowym. Wywołuje poważne objawy, a w jej późnym okresie może nawet d...

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Zdrowy tryb życia

Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach estetycznych. Przy niektórych schorz...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak dawkować sok z brzozy?
Sok z brzozy od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej jako środek na rozmaite dolegliwości. Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje sok z brzozy i dlaczego warto włączyć go do diety?Co znajduje się w składzie soku z brzozy?Sok ...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia norma...

Choroby i dolegliwości

Czym jest insulinooporność? Przyczyny, objawy i leczenie
Insulina jest niezwykle ważnym hormonem, wytwarzanym w trzustce. Odpowiada ona za utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Przy współpracy z glukagonem kontroluje również transport glukozy do poszczególnych kom&oac...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Informacje dla pacjenta

Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzenia zwierzęcego pozwolą go uniknąć.Czym charakteryzuje si...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Nie daj się zaskoczyć wiosennej infekcji. Wszystko, co trzeba wiedzieć o sezonie chorobowym
Po okresie jesienno-zimowym z ulgą przyjmujemy pierwsze promienie słoneczne i inne objawy budzącej się do życia natury. Niestety, marzec i kwiecień to czas nie tylko rozkwitających kwiatów, ale również miesiące, w którym...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Nowalijki – smaczny początek wiosny
Nowalijki to ciekawy, subtelny i aromatyczny dodatek do potraw, nie zaś jego podstawa. Nie zmienia to faktu, że te wiosenne warzywa pięknie akcentują potrawę i sprawiają, że ta prezentuje się wyśmienicie na każdym talerzu. Sprawdź, co trze...

Kosmetyki i uroda

Sposoby na wiosenne problemy ze skórą
Po zimie nasza skóra często jest przesuszona i potrzebuje dodatkowego wsparcia w postaci specjalistycznej i systematycznej pielęgnacji. Jak dbać o twarz na wiosnę? O których kosmetykach na pewno należy pamiętać, jakie zabiegi uwz...

Przeziębienie i grypa

Zapalenie płuc u dziecka i niemowlaka - objawy i leczenie
Zapalenie płuc to choroba, która dotyka nie tylko dorosłych, ale także dzieci i niemowląt. Jest to stan zapalny w obrębie tkanki płucnej, który może być wywołany przez różne czynniki, takie jak bakterie, wirusy, grzyb...

Kosmetyki i uroda

Kosmetyki z witaminą C – jak działają i kiedy warto je stosować?
Poznaj dobroczynne właściwości kosmetyków z witaminą C. Wybierz dla siebie te, które spełnią Twoje oczekiwania. Jakie są korzyści witaminy C dla skóry? Piękna skóra to skóra zdrowa, dobrze odżywiona, o...

Choroby wieku dziecięcego

Lęk separacyjny – jak pomóc dziecku pokonać strach przed nieobecnością mamy?
Lęk separacyjny to temat, z którym w mniejszym lub większym stopniu przychodzi zmierzyć się każdemu rodzicowi. Strach przed porzuceniem i tęsknota za matką towarzyszą niemowlakom w tym właśnie etapie życia. Jak pomóc dziecku, a jednocześn...

Układ nerwowy

Pocisz się w nocy? Przyczyny, choroby i leczenie nocnych potów
Nocne poty mogą być uciążliwym problemem, który wpływa na jakość snu i samopoczucie w ciągu dnia. Mogą być one wywołane przez różne czynniki, takie jak choroby, stres lub problemy z układem hormonalnym....

Układ pokarmowy

Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co przyniesie ulgę?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem....

Choroby wieku dziecięcego

Masaż Shantala niemowlaka – metoda, która procentuje w przyszłości. Jak go wykonać?
Wywodzący się z Indii masaż Shantala to metoda, którą powinien poznać każdy rodzic noworodka....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem

cookies Strona korzysta z plików cookies, dzięki temu działa poprawnie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Cookies.