Ketony w moczu – oznaczają? Objawy, przyczyny leczenie.

Ketony w moczu – oznaczają? Objawy, przyczyny leczenie. - zdjęcie

U zdrowego człowieka podstawowy materiał energetyczny stanowią węglowodany. Minimalna ilość cukrów, które powinny być dostarczanie z pożywieniem (niezbędna do prawidłowej pracy mózgu), wynosi 130 g i stanowi źródło glukozy, która odżywia mózg i jest niezbędna przede wszystkim do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, krwionośnego i mięśniowego. Jej niedobór powoduje między innymi ketonurię. Czym jest ta choroba?

Trzustka wydziela hormon – insulinę, który zapewnia stałe stężenie glukozy we krwi. Zdarza się jednak, że dochodzi do niedoboru lub braku insuliny, czego następstwem jest niedostateczny dopływ glukozy do komórek. Jeśli poziom glukozy jest za mały, organizm zaczyna pozyskiwać energię przez spalanie tłuszczów (ketonuria). Efektem ich rozkładu są: ketony oraz aceton, które w bardzo krótkim czasie doprowadzają do zakwaszenia organizmu. Ten, broniąc się przed wysokim stężeniem cukru we krwi, zwiększa oddawanie moczu, aby wypłukać jego nadmiar. Osoba chora odczuwa silne pragnienie, jednak najczęściej objętość przyjmowanych płynów jest mniejsza od ilości oddawanego moczu, co dodatkowo stwarza zagrożenie odwodnienia organizmu.

Czym są ciała ketonowe?

Ciała ketonowe należą do produktów rozpadu tłuszczów trawionych przez organizm, w celu pozyskania niezbędnej energii. Metabolizm tłuszczów zachodzi w wątrobie. W procesie ketonurii powstają ciała ketonowe: aceton, kwas acetooctowy oraz kwas betahydroksymasłowy. Jeśli ciała ketonowe uwalniane są w większej ilości, można je wykryć w moczu. W organizmie zdrowym można spotkać jedynie ich śladowe ilości w surowicy krwi. Ich obecność w moczu jednoznacznie wskazuje, że organizm zużywa tłuszcz do produkowania energii, zamiast węglowodanów.

Co oznaczają ciała ketonowe w moczu?

Ketony w moczu, oprócz nieprawidłowej pracy trzustki lub źle leczonej cukrzycy, mogą świadczyć o:

  • głodówce trwającej co najmniej kilkanaście godzin,
  • stosowaniu diety ograniczającej węglowodany, a bogatej w białko i tłuszcze,
  • chorobach metabolicznych,
  • nadmiernym wysiłku fizycznym,
  • kwasicy ketonowej,
  • zmianach u kobiet w ciąży,
  • chorobie alkoholowej.

Chwilowa obecność ciał ketonowych w moczu nie jest groźna dla zdrowia. Często występuje przy nadmiernym, długotrwałym wysiłku fizycznym. Jeśli jednak się przedłuża, może doprowadzić do zakwaszenia organizmu. Jest to stan szczególnie niebezpieczny u diabetyków, ponieważ może doprowadzić do śpiączki cukrzycowej.

Przyczyny ketonurii

Obecność ciał ketonowych w moczu może być spowodowana dietą niskowęglowodanową oraz wysokotłuszczową, głodówką, przedłużającym się, wyczerpującym wysiłkiem fizycznym, nadczynnością tarczycy, nadużywaniem alkoholu, długotrwałą biegunką, wymiotami i gorączką, stosowaniem niektórych leków oraz nieleczoną lub nieprawidłowo leczoną cukrzycą. Specjaliści Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego wskazują, że do wystąpienia kwasicy ketonowej może dojść u diabetyków, na skutek przerwania insulinoterapii lub przyjmowania zbyt małych dawek insuliny, zbyt późnego rozpoznania cukrzycy typu 1, ostrego zapalenia trzustki lub ciąży.

Objawy ketonurii

Ketonuria w początkowej fazie przypomina zatrucie pokarmowe – mogą więc pojawić się nudności, wymioty i ból brzucha. Zwiększa się częstość oddawania moczu. Z uwagi na postępujące odwodnienie organizmu, występuje suchość w jamie ustnej i nadmierne pragnienie, zaparcia, a następnie osłabienie, zmęczenie, ból głowy, utrata apetytu i zmiana zapachu potu, oddechu i moczu (wyraźnie wyczuwa się zapach kwaśnych jabłek, ponieważ organizm próbuje usunąć aceton przez płuca).

Jak wykryć ciała ketonowe w moczu?

Ciała ketonowe w moczu można wykryć w ogólnym badaniu laboratoryjnym. Uwzględnia ono barwę moczu, jego gęstość oraz odczyn pH. Analiza składu chemicznego pozwala ustalić wszelkie nieprawidłowości – jak np. obecność białka, cukru oraz ciał ketonowych.

Jak się przygotować do badania ciał ketonowych w moczu?

Aby stwierdzić kwasicę, należy wykonać badanie ogólne moczu, pozwalające wykryć w nim ciała ketonowe. Badanie moczu polega na analizie przeprowadzanej w laboratorium. Przed nim należy zakupić w aptece odpowiedni, sterylny pojemnik na mocz – nie wolno go otwierać, aż do momentu pobierania próbki. Z lekarzem należy ustalić, jakie leki można przyjąć przed badaniem, aby nie zaburzyły wyniku. Należy zachować szczególne zasady higieny, aby nie doszło do zafałszowania wyników. W dniu poprzedzającym badanie nie wolno spożywać produktów, które mogą zabarwić mocz. Należą do nich: buraki, marchew, jagody, witamina B oraz rabarbar. Próbkę moczu należy pobrać na czczo, po minimum 8. godzinach od ostatniego posiłku. Kobiety nie powinny wykonywać badania na dwa dni przed mającą wystąpić menstruacją ani podczas krwawienia. Przed pobraniem próbki należy dokładnie umyć ręce i okolice intymne wodą z mydłem. Mocz do badania powinien pochodzić ze środkowej części strumienia, czyli pierwszą część oddaje się do połowy, do muszli, środkową do pojemnika, a pozostałą znów do muszli. Pojemnik należy dokładnie zamknąć przykrywką. Ważne jest, aby jak najszybciej dostarczyć próbkę do laboratorium (w ciągu 2 godzin).

Jak interpretować badanie ciał ketonowych?

Wyniki badań mogą być dostępne nawet na drugi dzień. Ich interpretacją powinien zająć się lekarz, który skierował na badanie. Posiada on szerszy obraz kliniczny pacjenta – zna jego schorzenia, przyjmowane leki, objawy oraz wyniki innych badań.

Poziom wykrytych ciał ketonowych w moczu podzielono na trzy kategorie: niski (poniżej 19 mg/dl), średni (od 20 do 40 mg/dl) oraz wysoki (powyżej 40 mg/dl). Śladowe lub niewielkie ilości ciał ketonowych w moczu, przy braku innych, dodatkowych objawów, wskazują na nieszkodliwy incydent. Należałoby jednak po kilku godzinach badanie powtórzyć. Jeśli analiza wykazała średnie lub wysokie stężenie ciał ketonowych w moczu, oznacza to zagrożenie dla zdrowia, ponieważ może doprowadzić do zaburzenia równowagi chemicznej krwi i zakwaszenia organizmu. Wymaga szybkiej interwencji lekarskiej. Wysoki poziom ciał ketonowych, jeśli towarzyszy mu wysoki poziom cukru we krwi, wskazuje na źle kontrolowaną cukrzycę.

Leczenie

Leczenie polega w pierwszej kolejności na uzupełnieniu węglowodanów, płynów i elektrolitów w organizmie oraz usunięciu zaburzeń kwasowo-zasadowych. Podawanie węglowodanów pozwala skierować metabolizm na właściwą drogę i zmniejszyć zużycie tłuszczów. Przede wszystkim należy ustalić przyczynę, która wywołała ketonurię. W przypadku cukrzycy należy jak najszybciej wyrównać glikemię i uzupełnić braki insuliny. Jeśli do kwasicy doszło na skutek niedożywienia lub stosowania niewłaściwej diety, należy uzupełnić braki żywieniowe. Wskazany jest również spokój i odpoczynek.

Samo wykrycie obecności ketonów w moczu niekoniecznie oznacza stan chorobowy. Nie należy jednak bagatelizować tej kwestii, a wyniki koniecznie skonsultować z lekarzem.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Dieta i odchudzanie

Owoc kaki (persymona): wartości odżywcze, prozdrowotne i składniki aktywne
Owoc kaki, czyli persymona, to niesamowity produkt spożywczy, który wciąż bardzo rzadko gości na europejskich talerzach. To egzotyczny owoc o charakterystycznym smaku, który stale zyskuje na popularności wśród dietetyków ora...

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w układzie odpornościowym człowieka, ...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Układ pokarmowy

Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Informacje dla pacjenta

Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt wysoka. Każde odchylenie od normy wymaga ...

Dieta i odchudzanie

Woda z imbirem i cytryną na odchudzanie – jak stosować, efekty
Połączenie wody, imbiru, cytryny i miodu stanowi leczniczą miksturę, która jest niezawodnym środkiem na odchudzanie. Mieszanina taka zawiera wiele korzystnych dla zdrowia i urody substancji. Dlatego też, regularne jej stosowanie ma wiele zalet...

Układ rozrodczy i moczowy

7 skutecznych metod na opóźnienie wytrysku podczas stosunku
Szybki wytrysk to z reguły koniec miłosnych uniesień, dlatego każdy mężczyzna pragnie przeciągnąć jak najdłużej moment swojego spełnienia. Za optymalną długość stosunku uważa się akt trwający 7-13 minut. Panom najczęściej udaje s...

Serce i układ krążenia

Zapalenie wsierdzia — objawy, przyczyny, leczenie i możliwe powikłania
Zapalenie wsierdzia to poważna choroba serca, która dotyka wewnętrznej warstwy serca i zastawek, stanowiąc zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Choroba ta, choć stosunkowo rzadka, wymaga szybkiej...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Co brać w okresie przeziębień i grypy, aby wzmocnić odporność?
Okres jesienno-zimowy to czas, kiedy infekcje wirusowe i bakteryjne stają się szczególnie uciążliwe. Dlatego warto zadbać o wzmocnienie odporności poprzez prawidłowo zbilansowaną dietę...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Zakażenie Clostridium difficile – przebieg, leczenie, dieta
Zakażenie bakterią Clostridium difficile to jedno z najczęstszych powikłań po antybiotykoterapii, które może prowadzić do poważnych proble...

Serce i układ krążenia

Jak dbać o organizm przy cukrzycy typu 2? Suplementy i preparaty w walce z insulinoopornością. Berberyna vs metformina – co wybrać?
Cukrzyca i insulinooporność stanowią jedno z największych wyzwań współczesnej medycyny. Szacuje się, że zaburzenia metaboliczne diagnozowane są u co 5. osoby powyżej 65. roku życia....

Informacje dla pacjenta

MCH – podwyższone, obniżone, zakres norm. Co oznacza i czy musisz się obawiać?
Badanie krwi to jedno z podstawowych narzędzi diagnostycznych w medycynie. W ramach morfologii krwi analizowane są różne parametry, które pomagają w ocenie stanu zdrowia pacjenta. Jednym z tych parametrów jest MCH, czyli śred...

Układ nerwowy

Jak utrzymać zdrową psychikę w pracy i życiu prywatnym? Rola psychosomatyki w medycznym podejściu do work-life balance
W dzisiejszych czasach pytanie „jak utrzymać zdrową psychikę” zadaje sobie coraz więcej osób. Niezależnie od tego, czy jesteśmy na początku swojej kariery, czy mamy już za sobą wiele lat doświadczeń zawodowych, dbałość o zdrowi...

Dieta i odchudzanie

Dieta norweska – zasady, efekty i przykładowy jadłospis
W poszukiwaniu skutecznych metod odchudzania, wiele osób natrafia na różne diety, które obiecują szybkie i efektywne rezultaty. Jedną z takich diet jest dieta norweska, która zdobywa coraz większą popularność......

Dieta i odchudzanie

Dieta alkaliczna – sposób odżywania, który pomoże Ci odkwasić organizm
Współcześnie, coraz więcej osób poszukuje skutecznych metod na poprawę swojego zdrowia i samopoczucia. Jednym z bardziej popularnych podejść, jest oczywiście dieta alkaliczna, która ma na celu przywrócenie równo...

Układ oddechowy

Co na zatoki? 5 skutecznych produktów do walki z uciążliwym problemem
Zatoki przynosowe to małe, puste przestrzenie w kościach czaszki, które są pokryte błoną śluzową. Gdy dochodzi do ich zapalenia, może to wywołać ból, uczucie ucisku oraz trudności w oddychaniu....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem