W artykule wyjaśnimy:
- czym są inhibitory MAO,
- jakie leki do nich zaliczamy,
- jak działają,
- po jakim czasie widać efekty,
- na co trzeba uważać podczas stosowania leków,
- jak dzielimy inhibitory,
- jakie są skutki uboczne i przeciwwskazania.
Zobacz także artykuł: "Antydepresanty - leki dla ciała i duszy. Rodzaje i działanie leków na depresję".
Poznaj inhibitory MAO, czyli substancje hamujące aktywność enzymów
W pierwszej kolejności odpowiedzmy na pytanie, co to znaczy IMAO. Są to inhibitory monoaminooksydazy, których głównym zadaniem jest blokowanie rozkładu neurotransmiterów poprzez neutralizowanie enzymu MAO. Neuroprzekaźniki to substancje chemiczne pozwalające na przekazywanie sygnałów między komórkami nerwowymi. Do grupy neuroprzekaźników należy m.in. dopamina, serotonina, adrenalina oraz kwas γ-aminomasłowy.
Leki inhibitory stosowane do leczenia depresji podnoszą poziom stężenia serotoniny dzięki blokowaniu rozpadu związku MAO w mózgu. Z tego powodu omawiana terapia farmakologiczna sprawdza się jedynie w przypadku pacjentów z zaburzonym poziomem neuroprzekaźników. Oprócz serotoniny leki pozwalają na podniesienie poziomu dopaminy i noradrenaliny, łagodząc objawy stanów depresyjnych. Terapia wpływa na poprawę nastroju, zwiększenie koncentracji oraz aktywności psychosomatycznej.
Inhibitory MAO - lista leków, które mogą wpłynąć na Twój nastrój
Zastanawiasz się, jakie substancje to inhibitory MAO? Lista leków dopuszczonych do użytku w Polsce obejmuje jedynie kilka preparatów. Warto podkreślić, iż samo stosowanie farmakoterapii powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza specjalisty. Za najbezpieczniejsze uchodzą inhibitory MAO typu A, do których należą Aurorix, Mobemid, Moklar. To właśnie one najczęściej stosowane są do leczenia depresji i innych zaburzeń psychicznych.
Zastanawiasz się, czy w naturze występują inhibitory MAO? Leki stanowią podstawową metodę leczenia. Niektóre inhibitory występują jednak także jako naturalne substancje roślinne. Znajdziemy je m.in. w miłorzębie dwuklapowym (Ginkgo biloba), czarnej porzeczce, dziurawcu, męczennicy i rucie stepowej. Warto podkreślić, iż naturalne suplementy diety nie mogą zastąpić leków na receptę i nie wykazują takiej samej skuteczności.
Jak działają inhibitory monoaminooksydazy?
Inhibitory MAO to przykłady leków, które hamują aktywność monoaminooksydazy, czyli enzymu odpowiedzialnego za rozkład licznych neuroprzekaźników, takich jak serotonina czy dopamina. Warto pamiętać, że związek ten ma na celu utrzymywanie optymalnej homeostazy w mózgu. Nadmiar neurotransmiterów również może prowadzić do występowania niepożądanych reakcji ze strony organizmu. W przypadku depresji konieczna jest inhibicja rozkładu MAO, która skutkuje wzrostem hormonów odpowiedzialnych za nastrój.
Inhibitory MAO bywają stasowane także w leczeniu choroby Parkinsona, która związana jest z obniżonym poziomem dopaminy. Podaje się je z głównym lekiem lewodopą, która stanowi prekursor dopaminy. Leki z grupy IMAO hamują rozkład enzymu, sprawiając tym samym, że L-dopa ma dłuższy czas aktywności w mózgu.
Inhibitory – po jakim czasie odczujemy efekty stosowania leków?
Pierwsze inhibitory powstały już w latach 50 ubiegłego wieku. Jednak odznaczały się niskim poziomem bezpieczeństwa. Wchodziły w interakcje z wieloma lekami oraz produktami spożywczymi, stanowiąc realne zagrożenie dla zdrowia i życia. Współcześnie do obrotu dopuszczone są jedynie bezpieczne produkty o istotnej wartości terapeutycznej. Warto podkreślić, iż badania nad ich dalszym wykorzystaniem wciąż trwają.
Pierwsze efekty zażywania leków widać dopiero po około 2 tygodniach. W przypadku niektórych pacjentów okres ten może wydłużyć się nawet do miesiąca. To właśnie dlatego tak ważne jest regularne przyjmowanie dawek, nawet pomimo pozornej nieskuteczności terapii w pierwszych tygodniach. W zależności od sytuacji zdrowotnej chorego leczenie może trwać od 6 do 12 miesięcy. Niekiedy jednak zachodzi konieczność przyjmowania środków farmakologicznych do końca życia.
Interakcje inhibitorów monoaminooksydazy z innymi lekami – na co trzeba uważać?
Podczas stosowania inhibitorów należy uważać na możliwe interakcje z innymi lekami. Wiele z nich nasila lub hamuje skuteczność IMAO. Szczególną ostrożnością powinny wykazać się osoby przyjmujące leki o działaniu neuroleptycznym. Mogą one potęgować bowiem działanie kardiotoksyczne inhibitorów. Leków nie można łączyć przy tym z innymi preparatami antydepresyjnymi z grupy SSRI. Ich połączenie prowadzi do tzw. zespołu serotoninowego, który grozi śmiercią.
Bezwzględnie przeciwwskazane jest łączenie inhibitorów z alkoholem, który może doprowadzić do nagłego wzrostu ciśnienia, a nawet wywołać wylew. Jeśli nie jesteś pewien, czy przyjmowanie przez Ciebie leki nie wchodzą w interakcje z IMAO, skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Pomocna może być także ulotka dołączona do leków dostępnych bez recepty, w której powinieneś znaleźć informacje na temat ewentualnych interakcji z innymi środkami leczniczymi.
Dwie grupy IMAO – podział inhibitorów ze względu na wskazania
Inhibitory dzielimy na dwie podstawowe grupy. Do grupy A należy moklobemid, który stosowany jest do leczenia depresji i fobii społecznych. Jego głównym zadaniem jest ograniczenie rozpadu serotoniny, dopaminy i norepinefryny. Skutecznie poprawia aktywność psychoruchową, pozytywnie wpływa na koncentrację, nastrój i sen, przyczyniając się do kompleksowego podniesienia jakości codziennego życia.
Jakie jeszcze zastosowanie mają inhibitory MAO? Stanowią leki na chorobę Parkinsona. Środki z grupy B dzielimy na selegilinę oraz rasagilinę, czyli wybiórcze i nieodwracalne IMAO. Stosowane są razem z lewodopą. Ich działanie opiera się na hamowaniu wychwytu zwrotnego amin katecholowych. Gdzie można kupić inhibitory MAO? Bez recepty leki nie są dostępne w żadnej aptece. Środki wydawane są tylko po konsultacji z lekarzem.
Skutki uboczne i przeciwwskazania – co warto wiedzieć przed przyjęciem inhibitorów MAO?
Przed rozpoczęciem terapii warto poznać sposób działania inhibitorów oraz ich możliwe interakcje z produktami spożywczymi zawierającymi tyraminę. Dotyczy to jedzenia poddawanego fermentacji i długo przechowywanemu. Białko możemy znaleźć m.in. w pleśniowych serach, niektórych wędlinach oraz winie. Połączenie może prowadzić do nagłego podniesienia ciśnienia. Nie można spożywać przy tym alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych.
Podczas terapii mogą wystąpić liczne skutki uboczne. Do najczęściej występujących zaliczamy: nerwowość, bóle głowy, problemy ze snem oraz zmęczenie. Wśród innych działań niepożądanych można wymienić także szumy uszne, wysypki skórne i problemy ze strony układu trawiennego.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
