Hipoglikemia – jak leczyć? Przyczyny i objawy niedocukrzenia.

Hipoglikemia, nazywana także niedocukrzeniem, to niebezpieczne zaburzenie, które może pojawić się nie tylko u osób chorujących na cukrzycę. Zbyt niski i spadający poziom glukozy może doprowadzić do śpiączki, a nawet śmierci. Właśnie dlatego dobrze jest znać przyczyny, objawy i metody leczenia hipoglikemii.

Czym jest hipoglikemia?

Wiele osób, zwłaszcza chorych na cukrzycę, zastanawia się nad tym, co to jest hipoglikemia. Jest to stan, w którym stężenie glukozy we krwi spada poniżej 70 mg/dl (alertowe stężenie). Zaburzenie to najczęściej dotyka osoby chorujące na cukrzycę. Należy pamiętać o tym, że symptomy niedocukrzenia mogą być odczuwane przez pacjentów przy różnych stężeniach glukozy we krwi, ponieważ u niektórych osób objawy pojawiają się dopiero w momencie, w którym poziom glukozy jest niższy niż 40 mg/dl. Hipoglikemia najczęściej pojawia się u pacjentów chorych na cukrzycę typu I, jednak może także wystąpić u kobiet w ciąży, noworodków, a także osób po resekcji żołądka. Warto zaznaczyć, że hipoglikemia u noworodka jest spowodowana niskim poziomem glukozy we krwi dziecka tuż po narodzinach. Niedocukrzenie najczęściej dotyka wcześniaki i noworodki o bardzo niskiej lub zbyt dużej wadze. 

Zdaniem badaczy można wyróżnić następujące rodzaje hipoglikemii: 

• ciężkie niedocukrzenie, które przebiega z utratą przytomności,
• hipoglikemia bezobjawowa, w której charakterystyczny jest spadek stężenia glukozy poniżej 70 mg/dl, jednak nie występują objawy,
• dokumentowana hipoglikemia objawowa, w której pojawiają się  typowe symptomy,
• hipoglikemia reaktywna (hipoglikemia bez cukrzycy), która występuje u osób zdrowych, a symptomy pojawiają się po 2 - 4 godzinach od zjedzenia posiłku; ten rodzaj schorzenia dotyczy przede wszystkich osób, które są we wczesnym stadium cukrzycy typu II i nie zostały jeszcze zdiagnozowane.

Ze względu na nasilenie się objawów istnieją trzy główne typy hipoglikemii, czyli lekka, umiarkowana i ciężka.

Objawy niedocukrzenia

Symptomy hipoglikemii mogą mieć różne nasilenie, w zależności od tego, jak duży jest spadek glukozy. Wśród objawów niedocukrzenia można wyróżnić:

• drżenie rąk,
• pocenie się,
• nudności, wymioty,
• niewyraźne widzenie,
• kołatanie serca, czyli tachykardia,
• tzw. wilczy głód, czyli nagły apetyt,
• zaburzenia koncentracji,
• problemy ze skupieniem się na codziennych czynnościach,
• osłabienie,
• mrowienie wokół ust

Warto także dodać, że czasami chorzy zachowują się nieracjonalnie lub agresywnie i ten symptom może być najbardziej zauważalny ze strony rodziny i całego otoczenia. 

Objawów hipoglikemii nie należy lekceważyć, ponieważ skutki zdrowotne są bardzo poważne. Znaczny spadek cukru we krwi może doprowadzić do utraty przytomności, drgawek, śpiączki, a także zaburzeń w pracy mózgu. W krytycznych przypadkach konsekwencją hipoglikemii jest śmierć. 

Jakie są przyczyny hipoglikemii?

Do hipoglikemii najczęściej chodzi u osób, które leczą się insuliną, chociaż schorzenie to może pojawić się także u pacjentów z insulinoopornością. Wśród głównych przyczyn niedocukrzenia można wyróżnić:

• wstrzyknięcie zbyt dużej dawki insuliny,
• bardzo szybkie wchłonięcie się insuliny po jej przyjęciu, do czego może dochodzić w przypadku upałów lub gorących kąpieli,
• spożycie alkoholu,
• intensywny, męczący wysiłek fizyczny,
• niezjedzenie posiłku po dożylnym podaniu insuliny lub spożycie pokarmów, które mają niewiele kalorii,
• niedożywienie,
• robienie bardzo dużych przerw między posiłkami. 

Czasami niedocukrzenie pojawia się na czczo i dotyczy zwykle osób z guzem trzustki lub niewydolnością wątroby. 

Jak leczyć hipoglikemię?

Leczenie hipoglikemii musi być dostosowane do nasilenia objawów, a także do przyczyn zaburzenia. Oznacza to, że w przypadku, w którym symptomy są lekkie lub umiarkowane, pacjent powinien otrzymać słodki napój lub pokarm o dużej zawartości glukozy. Następnie, gdy stan się poprawi, konieczne jest spożycie posiłku, składającego się z węglowodanów złożonych, a więc na przykład jabłka, banana lub kanapek. Cukier po jedzeniu powinien wzrosnąć po około 10 - 20 minutach. Lekkie stany hipoglikemii wymagają dodatkowo zaprzestania wysiłku fizycznego, natomiast zwykle objawy ustępują dosyć szybko. W przypadku, gdy u pacjenta pojawi się ciężka postać niedocukrzenia, konieczne jest wezwanie pomocy medycznej. W taki wypadku podawany jest glukagon domięśniowo, a następnie już w szpitalu pacjent dostaje dożylnie roztwór glukozy. Warto zaznaczyć, że czasami hipoglikemia może spowodować utratę przytomności i w takim wypadku konieczne jest ułożenie osoby chorej w pozycji bocznej bezpiecznej i oczekiwanie na pomoc ze strony lekarzy. 

Podstawą ogólnego leczenie hipoglikemii jest usunięcie tej przyczyny, która powoduje objawy. Oznacza to, że sposób leczenia zależy od tego, czym spowodowane było niedocukrzenie. Zwykle jednak konieczne jest stosowanie odpowiednich leków oraz diety u osoby chorej, unikanie przerw między posiłkami, alkoholu i nadmiernej aktywności fizycznej. Chorzy powinni także kontrolować swój poziom cukru i być w stałym kontakcie z lekarzem specjalistą. 

Zobacz kategorię: Witaminy i Minerały

Hipoglikemia w ciąży

Hipoglikemia w ciąży jest niebezpieczna zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się dziecka. Właśnie dlatego tak ważne jest cykliczne kontrolowanie poziomu glukozy u kobiet spodziewających się maluszka. Niedocukrzenie w ciąży zwykle jest wynikiem nadwagi, zbyt dużego przyrostu masy ciała, obciążeń genetycznych, a także występowania cukrzycy w poprzedniej ciąży. Kobieta może być narażona na cukrzycę typu II, nadciśnienie tętnicze, a także stan przedrzucawkowy. Hipoglikemia u matki może spowodować wiele poważnych wad u dziecka, na przykład małogłowie lub zbyt niską masę ciała.

Jaka dieta przy hipoglikemii?

Przy niedocukrzeniu chorzy powinni unikać tych pokarmów, które zawierają tłuszcze, na przykład czekolady, ciastek, chleba z masłem. Dieta ma szczególne znaczenie w przypadku hipoglikemii reaktywnej i wskazane jest tutaj spożywanie niewielkich porcji co kilka godzin. Należy wykluczyć produkty takie jak biały cukier, miód i słodycze, natomiast można spożywać makarony, brązowy ryż. Warto kierować się niskim indeksem glikemicznym pokarmów. 

Zobacz także: 

• Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
• Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?