Hipertermia, inaczej przegrzanie organizmu, to stan, który może pojawić się w wyniku nadmiernej ekspozycji ciała na słońce. Okazuje się jednak, że może być również wynikiem wielu innych sytuacji, np. długiego przebywania w gorącym pomieszczeniu czy ubioru nieodpowiedniego do panującej temperatury powietrza. Ważne jest, aby wiedzieć jak udzielić pierwszej pomocy oraz jakie objawy są charakterystyczne dla hipertermii.
Z naszego artykułu dowiesz się:
- czym właściwie jest hipertermia i co może być przyczyną;
- jakie są charakterystyczne objawy hipertermii, których nie wolno lekceważyć;
- jak rozpoznać uraz termiczny u dziecka, ile trwa i w jaki sposób udzielić pomocy;
- jak powinno wyglądać udzielanie pierwszej pomocy przy udarze cieplnym;
- jakie są groźne skutki przegrzania organizmu i osłabienia cieplnego;
- jak wygląda leczenie kliniczne hipertermii i kiedy należy udać się do szpitala;
- czym jest hipertermia złośliwa - u kogo i kiedy może wystąpić zespół objawów zagrażających życiu.
Zobacz również inny nasz artykuł: Ochrona skóry przed promieniowaniem słonecznym
Hipertermia - czym właściwie jest i co może być przyczyną?
Hipertermia, czyli przegrzanie organizmu to stan, w którym dochodzi do podwyższenia temperatury ciała, które jest wynikiem ekspozycji ciała na wysokie temperatury. Nadmierne ciepło, które kumuluje się w organizmie może obniżać zdolność ciała do ochładzania, dlatego pocenie spada, co sprawia, że nie ma możliwości oddawania ciepła do otoczenia. Przyczyną problemów może być nadmierna ekspozycja na promienie słoneczne, a także gorące kąpiele parowe i wodne, długie przebywanie w gorących pomieszczeniach, nadmierny wysiłek fizyczny i zbyt ciepłe ubranie. Zdarza się, że za hipertermie mogą odpowiadać przyjmowane leki np. moczopędne, antyhistaminowe, rozszerzające naczynia i antydepresyjne. Co istotne, na hipertermie szczególnie narażone są dzieci i osoby starsze, a także chorzy na nadczynność tarczycy, cukrzycę i choroby serca oraz osoby pod wpływem alkoholu i odwodnione.
Ważne! Hipertermia stosowana jest także jako metoda lecznicza. Wykorzystuje się ją w onkologii do leczenia nowotworów. W wyniku kontrolowanego nagrzewania dochodzi do zmian nowotworowych, dzięki czemu możliwe jest zahamowanie wzrostu komórek nowotworowych lub ich powolne niszczenie.
Charakterystyczne objawy hipertermii, których nie wolno lekceważyć
Objawy przegrzania organizmu to szereg różnorodnych symptomów, wśród których są:
- gorączka;
- bóle głowy;
- zawroty głowy;
- osłabienie;
- problemy z widzeniem;
- przyśpieszenie akcji serca;
- uczucie gorąca bądź zimna;
- nudności i wymioty;
- utrata przytomności.
Warto wiedzieć, że objawy przegrzania mogą utrzymywać się od kilku godzin do nawet kilku dni. Związane jest to z indywidualnymi uwarunkowaniami każdego człowieka.
Hipertermia u dziecka - jak rozpoznać uraz termiczny, ile trwa i w jaki sposób udzielić pomocy?
Objawy przegrzania organizmu u dziecka to przede wszystkim nadmierna senność, apatia, pogorszenie kontaktu, a także wzrost temperatury ciała. Konieczne jest podjęcie działań, które zapobiegną udarowi cieplnemu. Jeśli zauważalne będą objawy przegrzania, warto jest zabrać dziecko w miejsce zacienione i podać wodę. Powinno się unikać nakładania dużej ilości ubrań, a na czoło zastosować chłodne okłady. Trudno jednoznacznie ocenić, ile trwa hipertermia u dziecka. Wszystko zależy od stopnia zaawansowania i zdolności do termoregulacji dziecka.
Udzielanie pierwszej pomocy przy udarze cieplnym - kompletny przewodnik krok po kroku
Uraz termiczny wymaga kompleksowego działania, które może pomóc uporać się ze skutkami przegrzania organizmu.
Pierwsza pomoc w przypadku objawów przegrzania organizmu.
- Kiedy zauważalne będą objawy hipertermii, koniecznie należy przenieść osobę chorą w zacienione i chłodne miejsce, zapewniając dostęp do powietrza i przewiew.
- Poluzować lub zdjąć nadmiar ubrań.
- Ważne jest, aby ułożyć osobę chorą w bezpiecznej pozycji (jeśli twarz jest czerwona najlepiej ułożyć osobę chorą w pozycji półleżącej, natomiast jeśli jest blada powinno się ułożyć ją niżej od tułowia).
- Osobę chorą powinno się schłodzić poprzez chłodne okłady (nie powinno się polewać chorego zimną wodą, a jedynie skraplać ciało, stosować okłady czy wahlować).
- Jeśli temperatura spadnie do 38 stopni Celsjusza, można zaprzestać chłodzenia.
- Powinno się zadbać o nawodnienie osoby chorej.
- Jeśli osoba chora, pomimo zastosowanych zabiegów, czuje się źle, warto wezwać lekarza.
Pamiętajmy, że w przypadku udaru cieplnego bardzo ważne jest uzupełnianie płynów. Najlepiej podawać wodę mineralną ze szczyptą soli, która pozwoli uzupełnić utracone elektrolity.
Groźne skutki przegrzania organizmu i osłabienia cieplnego
Przegrzanie organizmu to stan, który może doprowadzić do udaru cieplnego, co może być bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Może doprowadzić do śpiączki, a nawet śmierci. Skutki przegrzania organizmu mogą być wyjątkowo nieprzyjemne, dlatego warto jest unikać nadmiernej ekspozycji ciała na słońce. Mogą pojawić się objawy takie jak gorączka, dreszcze z przegrzania organizmu, wyczerpanie organizmu, osłabienie, szok termiczny, zaburzenia świadomości i wiele innych problemów. Aby uniknąć hipertermii koniecznie, należy unikać silnej ekspozycji na słońce, przegrzewania i gorących kąpieli. W upalny dzień ważna jest odpowiednia pielęgnacja ciała, czyli stosowanie kremów z wysokim filtrem. Do przegrzania organizmu najczęściej dochodzi poprzez nadmierną ekspozycję ciała na słońce. Wiele osób zapomina jak istotne jest prawidłowe nawodnienie, nakrycie głowy i stosowanie filtrów ochronnych.
Leczenie kliniczne hipertermii - kiedy należy udać się do szpitala?
Leczenie hipertermii może okazać konieczne w przypadku zaawansowanych udarów cieplnych. Chodzi o sytuację, w której u osoby chorej dochodzi do utraty świadomości, pojawiają się zaburzenia mowy czy splątanie. Do szpitala, gdzie znajduje się odpowiedni sprzęt medyczny, zgłosić się powinni również rodzice z dziećmi, u których występują objawy hipertermii. W szpitalu leczenie polega na intensywnym chłodzeniu organizmu poprzez podanie chłodnych płynów, płukanie żołądka, jamy otrzewnej i pęcherza na zimno. W szpitalu odbywa się również monitorowanie parametrów życiowych, nawadnianie i podawanie elektrolitów.
Hipertermia złośliwa - u kogo i kiedy może wystąpić zespół objawów zagrażających życiu?
Hipertermia złośliwa to stan, który jest wynikiem uwarunkowań genetycznych. Jest to stan, który zagraża życiu. Może być wynikiem podania leków znieczulających, co prowadzi do nagromadzenia się dwutlenku węgla w organizmie. W tej sytuacji dochodzi do wzrostu temperatury powyżej 40 stopni Celsjusza. Wśród objawów tego stanu, wyróżnia się nie tylko znaczny wzrost temperatury, ale również sztywność mięśni karku i żwaczy, a także innych mięśni poprzecznie-prążkowanych. W czasie hipotermii złośliwej obserwuje się również inne objawy takie jak: hiperkaliemia, hiperkapnia i kwasica, a także podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi, tachykardia i częstoskurcz.
