Glista ludzka stanowi jeden z najpowszechniejszych ludzkich pasożytów. Jaja pasożyta są przyczyną wystąpienia choroby – glistnicy, która w początkowym etapie może przebiegać bezobjawowo, ale wraz z rozwojem skutkuje pojawieniem się niepokojących objawów. Przewlekłe zakażenie może skutkować wystąpieniem powikłań w postaci niedożywienia czy objawów niedoboru witamin. Co ważne, w niektórych przypadkach może rozwinąć się również sepsa. Jakie zatem są objawy i przyczyny zakażenia glistą ludzką? Na czym polega leczenie glistnicy? Czy zakażenie glistą ludzką jest zaraźliwe?

Co to jest glista ludzka?

Glista ludzka (łac. Ascaris lumbricoides hominis) stanowi jeden z pasożytów z grupy nicieni. Jest pasożytem układu pokarmowego, który żeruje w jelicie cienkim i wywołuje glistnicę. Warto również wiedzieć, jak wygląda glista ludzka. Pasożyt ma walcowaty kształt i posiada otwór gębowy. Co ciekawe, samice mogą osiągać nawet długość do 40-50 cm, natomiast samce 15-35 cm. Glisty ludzkie żywią się treścią jelita cienkiego. W jelicie cienkim wylegają się larwy, skąd z czasem przenikają do naczyń krwionośnych i chłonnych. Należy wskazać, że cykl rozwojowy glisty ludzkiej trwa około 2-3 miesięcy.

Przyczyny zakażenia glistą ludzką

Glista ludzka jest pasożytem, który do organizmu człowieka może przedostać się na różne sposoby. Najczęstszą przyczyną zakażenia jest nieodpowiednia higiena osobista. Choroba pojawia się zazwyczaj u osób, które po skorzystaniu z toalety bądź przed jedzeniem nie myją rąk. Dlatego człowiek zaraża się glistą poprzez spożycie jaja, które zawiera inwazyjną postać larwy. Jaja glisty ludzkiej mogą znajdować się na brudnych owocach i warzywach, ale źródłem pasożyta może być również piasek z piaskownicy lub woda z jezior. Warto wskazać, że larwa przenika przez ścianę jelita cienkiego do naczyń krwionośnych, gdzie wraz z krwią trafia do wątroby, skąd przedostaje się do sera i następnie do płuc. Inwazyjna larwa z naczyń włosowatych przedostaje się do pęcherzyków, po czym kieruje się w stronę tchawicy i gardła. Następnie wraz z odkrztuszoną i połkniętą wydzieliną ponownie trafia do przewodu pokarmowego. 

Glista ludzka – objawy glistnicy

Zakażenie glistą ludzką zazwyczaj jest bezobjawowe. Niepokojące symptomy pojawiają się dopiero wówczas, kiedy dojdzie do intensywnej inwazji pasożytów. Wiąże się to z brakiem składników mineralnych i witamin, zaburzoną pracą układu pokarmowego i układu odpornościowego, który zmaga się z toksynami pochodzącymi z rozkładania obumarłych pasożytów. Glistnica wiąże się wtedy z pojawieniem się objawów alergicznych, wśród których należy wymienić pokrzywkę, świąd skóry, obrzęk twarzy, łzawienie, a niekiedy również zapalenie spojówek i suchy kaszel. Ponadto pojawić się mogą objawy neurologiczne – bóle głowy, a nawet migrena. Zakażenie glistą ludzką może dawać także objawy ze strony układu nerwowego. Glistnica wiąże się w tym przypadku z bezsennością, nadmierną pobudliwością nerwową i może dawać objawy, które przypominają padaczkę. Dodatkowo, pojawiają się symptomy zlokalizowane w układzie pokarmowym, t.j. ból brzucha, nudności i wymioty czy okresowa biegunka. Należy wskazać, że zakażenie glistą ludzką i towarzyszące temu objawy stanowią kwestię osobniczą i zależą od indywidualnej wrażliwości. Niekiedy jedna glista ludzka może skutkować wystąpieniem poważnych objawów w postaci uporczywej pokrzywki, zaburzeń nerwowych oraz jelitowych. Co ważne, objawy chorobowe glistnicy mogą być wywołane przez przemieszczające się larwy i dorosłe nicienie, które zlokalizowane są w jelicie. Należy wskazać, że groźnym powikłaniem glistnicy jelitowej jest glistnica narządowa, będąca skutkiem nietypowego umiejscowienia się glisty ludzkiej. W tym przypadku dorosłe glisty opuszczają typowe dla nich środowisko – jelito cienkie – i przebijają jego ściany, wędrując do przewodów, m.in. żółciowego czy trzustkowego. Mogą powodować miejscowe stany zapalne, a niekiedy również powiększenie wątroby, a nawet zapalenie płuc.

Leczenie glisty ludzkiej

Leczenie glisty ludzkiej poprzedzone musi być diagnozą. Rozpoznanie zakażenia glistą ludzką możliwe jest na podstawie obecności jaj pasożyta w rozmazach świeżego kału oraz dzięki testom serologicznym, które badają obecność swoistych przeciwciał, skierowanych przeciwko antygenom glisty ludzkiej. Warto również wskazać, że w niektórych przypadkach obecność dorosłego pasożyta – nicienia – możliwa jest do stwierdzenia w kale bądź w wymiocinach. Postawienie jednoznacznej diagnozy umożliwia wdrożenie odpowiednich metod leczenia – farmakoterapii. Terapia polega zazwyczaj na zastosowaniu leków przeciwpasożytniczych, które podawane są doustnie poprzez jednorazowe zażycie dawki. Zastosowane leki powodują obumarcie pasożyta i wydalenie go wraz z kałem. Niemniej jednak należy podkreślić, że leczenie to należy powtórzyć po około 2-3 tygodniach w celu profilaktycznym. Istnieje bowiem ryzyko ponownego zakażenia jelita przez larwę glisty ludzkiej, które przebywać mogą w naczyniach krwionośnych bądź w układzie oddechowym. Częstym pytaniem jest to, jak długo trwa leczenie? Należy wskazać, że czas leczenia jest kwestią indywidualną. O wyleczeniu można mówić wówczas, kiedy objawy ustąpią oraz z organizmu zostanie wydalony pasożyt. W leczeniu pomocne mogą być również domowe sposoby, które polegają na włączeniu do diety świeżych porów, czosnku oraz pestek z dyni.

Bibliografia:

Hadaś E., Derda M., Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, Problemy Higieny i Epidemiologii 2014, nr 95(1)