Elektrolity – czym są, jak rozpoznać ich niedobór i jak je uzupełniać?

Elektrolity – czym są, jak rozpoznać ich niedobór i jak je uzupełniać? - zdjęcie

Elektrolity są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wiele osób jednak nie wie, na co konkretnie wpływają, w jakich procesach biorą udział, a także czym może grozić ich niedobór. Czym są elektrolity i dlaczego zachowanie ich odpowiedniego poziomu w organizmie jest tak ważne dla zdrowia?

Jeśli interesuje Cię ten temat, przeczytaj również: Elektrolity w diecie sportowca – dlaczego są tak ważne dla homeostazy organizmu?

Elektrolity – co to?

Elektrolity to jony soli, znajdujące się w płynach naszego ciała – krwi, osoczu i płynach tkankowych. Biorą one udział w wielu przebiegających w organizmie procesach – wpływają na pracę mózgu, mięśni i innych organów, pozwalają zachować prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową, a ponadto utrzymują napięcie w błonach komórkowych i odpowiadają za przewodzenie impulsów elektrycznych przez neurony do innych komórek.

Jaką rolę w organizmie pełnią elektrolity?

Wśród najważniejszych elektrolitów wymienia się m.in. sód, wapń, magnez i potas. Wszystkie pełnią określone role, od których zależy właściwe funkcjonowanie naszego organizmu.

Elektrolity

Funkcja w organizmie

Sód

Najbardziej aktywny osmotycznie składnik płynu międzykomórkowego. Sód jest głównym kationem, który uczestniczy w utrzymaniu odpowiedniego nawodnienia organizmu.

Wapń

Bierze udział w procesie przewodzenia impulsów elektrycznych w neuronach i odpowiada za jego regulację.

Magnez

Jest kluczowy dla zapewnienia prawidłowej pracy układu nerwowego i mięśniowego oraz właściwego przebiegu procesów metabolicznych.

Potas

Wspomaga utrzymanie ciśnienia krwi na odpowiednim poziomie oraz wspiera pracę serca i mięśni.

Do grupy najważniejszych elektrolitów często zaliczane są również chlorki. Są to aniony licznie występujące w organizmie, które są istotne dla zachowania równowagi kwasowo-zasadowej oraz wspomagają produkcję kwasu solnego w żołądku.

Niedobór elektrolitów – objawy i skutki

Nieprawidłowy poziom elektrolitów może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania organizmu. Ich utraty trudno jednak uniknąć. Dochodzi do niej m.in. przy wysokiej temperaturze – podczas upałów ciało się poci, a wraz z nim w organizmie ubywa elektrolitów. Ten sam mechanizm działa w przypadku wysiłku fizycznego – ciężkiej pracy czy intensywnego treningu.

Elektrolity tracimy też w przebiegu infekcji wirusowych oraz innych chorób, którym towarzyszy gorączka. Ich niedobór może być także spowodowany wymiotami i biegunką. Obniżenie stężenia elektrolitów w organizmie jest również konsekwencją biegunki po alkoholu. Wśród pozostałych przyczyn niedoboru elektrolitów wymienia się rygorystyczną dietę, picie zbyt małej ilości płynów oraz zażywanie leków moczopędnych i przeczyszczających.

W jaki natomiast sposób organizm manifestuje niedobór elektrolitów? Wśród najczęściej występujących objawów nieprawidłowego poziomu elektrolitów wymienia się:

  • drżenie i skurcze mięśni,
  • obrzęki,
  • biegunki lub zaparcia,
  • nudności, bóle głowy,
  • senność, osłabienie i zmęczenie,
  • pogorszenie samopoczucia, podenerwowanie.

Niedobór elektrolitów w organizmie może prowadzić do zaburzeń pracy układu nerwowego i wzrostu ciśnienia krwi. W poważniejszych przypadkach może on zaś skutkować omdleniami, konwulsjami, zaburzeniami funkcjonowania serca, łamliwością kości oraz paraliżem. Bardzo niebezpieczną dla zdrowia konsekwencją niedoboru elektrolitów jest też odwodnienie.

Jak zbadać stężenie elektrolitów w organizmie?

By sprawdzić poziom elektrolitów w organizmie, wykonuje się jonogram. Badanie to przeprowadza się u osób, u których istnieje podejrzenie zaburzeń w równowadze wodno-elektrolitowej. Przesłanką do wykonania jonogramu mogą być także powstające obrzęki, nieregularne ciśnienie krwi czy nieprawidłowa praca serca.

Odpowiednie stężenie elektrolitów w organizmie to:

  • sód – 135-145 mmol/l,
  • wapń – 2,25-2,75 mmol/l,
  • magnez – 0,65-1,2 mmol/l,
  • potas – 3,5-5,5 mmol/l.

Jak uzupełniać elektrolity?

Elektrolity można jednak łatwo uzupełniać, dzięki czemu ryzyko powstania niedoboru, a tym samym pojawienia się jego groźnych dla zdrowia skutków będzie znacznie mniejsze. Przede wszystkim zaleca się regularne picie wody, w tym wody wysokozmineralizowanej, oraz soków pomidorowych, które są bogatym źródłem potasu. Warto również zadbać o dietę i uzupełnić ją o produkty zawierające sód, wapń, magnez i potas, w tym pomidory, banany, suszone morele, pestki dyni czy migdały. Z kolei podczas treningu należy sięgać po napoje izotoniczne, wzbogacone o elektrolity.

Dobrym sposobem uzupełniania elektrolitów jest też przyjmowanie suplementów. Bardzo popularne są elektrolity w saszetkach, w których znajduje się proszek do sporządzania roztworu do picia. Popularne produkty często zawierają substancje słodzące i aromaty, dzięki czemu napój jest przyjemny w smaku – ma to znaczenie choćby przy podawaniu elektrolitów dzieciom. Oprócz elektrolitów w saszetkach dostępne są także suplementy w formie tabletek musujących do rozpuszczania w wodzie. By zapobiec wystąpieniu objawów niedoboru elektrolitów, a zarazem wesprzeć pracę kluczowych dla organizmu narządów, można również stosować suplementy na serce i układ krążenia.

Jak uniknąć niedoboru elektrolitów?

Warto jednak nie tylko wiedzieć, jak uzupełniać elektrolity, ale też jak uniknąć ich niedoboru. Trzeba pamiętać przede wszystkim dostarczaniu organizmowi odpowiedniej ilości płynów – zwłaszcza w trakcie upałów, choroby, biegunki czy podczas wysiłku. Przy bardzo wysokich temperaturach, w miarę możliwości, należy ograniczyć wysiłek fizyczny i treningi. Nie zaleca się także drastycznych zmian diety.

Elektrolity to jony soli niezbędne do zachowania dobrego stanu zdrowia. Od ich właściwego poziomu zależy gospodarka wodno-elektrolitowa oraz praca układu nerwowego, mięśniowego i krążenia, a tym samym – prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Szkarlatyna - objawy, przyczyny. Jak leczyć szkarlatynę?
Jedną z typowych chorób wieku dziecięcego, rozpowszechnioną na całym świecie, jest szkarlatyna. Zazwyczaj pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-zimowym. Wywołuje poważne objawy, a w jej późnym okresie może nawet d...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Informacje dla pacjenta

Czym jest badanie krwi – ALT. Diagnoza uszkodzeń wątroby norma i wyniki
Badanie ALT nazywane jest także ALAT oraz GPT. Nazwy te dotyczą tego samego testu aminotransferazy alaninowej, a więc enzymu wewnątrzkomórkowego, który znajduje się przede wszystkim w tkankach wątroby. Z tego względu badanie ALT służy mię...

Informacje dla pacjenta

Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzenia zwierzęcego pozwolą go uniknąć.Czym charakteryzuje si...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach tarczykowych...

Serce i układ krążenia

Niewydolność krążenia - przyczyny, objawy, diagnostyka. Czym różni się ostra od przewlekłej?
Niewydolność krążenia oznacza zaburzenia w przepływie krwi przez narządy. Jest to schorzenie, które z roku na rok stanowi coraz większy problem....

Układ pokarmowy

RWS (referencyjne wartości spożycia) – jak je czytać i jakie znaczenie mają dla twojego organizmu?
Pod skrótem RWS kryje się ważna informacja o wartościach odżywczych zawartych w produktach, jakie można nabyć w sklepach spożywczych. Referencyjne Wartości Spożycia ułatwiają komponowanie zdrowych, zbilansowanych posiłków oraz kontrolę li...

Alergia

Sterydy - działanie, zastosowanie i skutki uboczne terapii sterydowej
Terminem sterydy (lub steroidy) określa się potocznie grupę leków produkowanych na wzór kortykosteroidów, czyli hormonów występujących naturalnie w ludzkim organizmie. Wykorzystywane są w leczeniu wielu chorób....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Niedoczynność tarczycy: przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie. Wpływ tarczycy na psychikę
Niedoczynność tarczycy to jedna z często diagnozowanych chorób, polegająca na niewystarczającej produkcji hormonów tarczycy. Jej objawy mają charakter dermatologiczny, neurologiczny, a nawet psychiczny, dlatego też choroba ta nie jest łat...

Układ pokarmowy

Czym jest maltodekstryna - właściwości, zastosowanie i wpływ na zdrowie
Maltodekstryna to substancja, która powszechnie stosowana jest jako dodatek do żywności, leków, suplementów diety i odżywek. Substancja jest łatwo przyswajalna przez organizm....

Układ nerwowy

Tryptofan - aminokwas na dobry sen i nastrój. Działanie, występowanie, właściwości
Odkryj potencjał tryptofanu – aminokwasu egzogennego, który nie tylko skutecznie poprawia samopoczucie i łagodzi stres, ale także odgrywa istotną rolę w leczeniu zaburzeń depresyjnych. Dowiedz się, dlaczego tryptofan jest niezbędny d...

Układ oddechowy

Chrypka: przyczyny, leczenie, pomoc przedlekarska. Jak pomóc sobie domowymi sposobami?
Chrypka jest jednym z najczęściej występujących objawów stanów zapalnych i przewlekłych chorób krtani. Matowy głos może pojawić się także wskutek palenia papierosów, nadużywania głosu oraz stresu, znacznie utrudniając codzie...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Seler naciowy – nie tylko na odchudzanie. Właściwości zdrowotne i wartości odżywcze
Seler naciowy to jeden z ulubionych produktów spożywczych miłośników zdrowego odżywiania. Charakteryzuje się wysoką gęstością odżywczą, stając się istotnym źródłem witamin i minerałów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowan...

Przeziębienie i grypa

Anyż: przyprawa o licznych właściwościach i zastosowaniach zdrowotnych
Właściwości zdrowotne i zastosowanie anyżu jako cennego elementu zdrowej diety. Dzięki swoim właściwościom smakowym i odżywczym, anyż stanowi niezastąpiony składnik kulinarny oraz inspirację dla wielu potraw na całym świecie....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem

cookies Strona korzysta z plików cookies, dzięki temu działa poprawnie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Cookies.