Elektrolity – czym są, jak rozpoznać ich niedobór i jak je uzupełniać?

Elektrolity – czym są, jak rozpoznać ich niedobór i jak je uzupełniać? - zdjęcie

Elektrolity są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wiele osób jednak nie wie, na co konkretnie wpływają, w jakich procesach biorą udział, a także czym może grozić ich niedobór. Czym są elektrolity i dlaczego zachowanie ich odpowiedniego poziomu w organizmie jest tak ważne dla zdrowia?

Jeśli interesuje Cię ten temat, przeczytaj również: Elektrolity w diecie sportowca – dlaczego są tak ważne dla homeostazy organizmu?

Elektrolity – co to?

Elektrolity to jony soli, znajdujące się w płynach naszego ciała – krwi, osoczu i płynach tkankowych. Biorą one udział w wielu przebiegających w organizmie procesach – wpływają na pracę mózgu, mięśni i innych organów, pozwalają zachować prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową, a ponadto utrzymują napięcie w błonach komórkowych i odpowiadają za przewodzenie impulsów elektrycznych przez neurony do innych komórek.

Jaką rolę w organizmie pełnią elektrolity?

Wśród najważniejszych elektrolitów wymienia się m.in. sód, wapń, magnez i potas. Wszystkie pełnią określone role, od których zależy właściwe funkcjonowanie naszego organizmu.

Elektrolity

Funkcja w organizmie

Sód

Najbardziej aktywny osmotycznie składnik płynu międzykomórkowego. Sód jest głównym kationem, który uczestniczy w utrzymaniu odpowiedniego nawodnienia organizmu.

Wapń

Bierze udział w procesie przewodzenia impulsów elektrycznych w neuronach i odpowiada za jego regulację.

Magnez

Jest kluczowy dla zapewnienia prawidłowej pracy układu nerwowego i mięśniowego oraz właściwego przebiegu procesów metabolicznych.

Potas

Wspomaga utrzymanie ciśnienia krwi na odpowiednim poziomie oraz wspiera pracę serca i mięśni.

Do grupy najważniejszych elektrolitów często zaliczane są również chlorki. Są to aniony licznie występujące w organizmie, które są istotne dla zachowania równowagi kwasowo-zasadowej oraz wspomagają produkcję kwasu solnego w żołądku.

Niedobór elektrolitów – objawy i skutki

Nieprawidłowy poziom elektrolitów może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania organizmu. Ich utraty trudno jednak uniknąć. Dochodzi do niej m.in. przy wysokiej temperaturze – podczas upałów ciało się poci, a wraz z nim w organizmie ubywa elektrolitów. Ten sam mechanizm działa w przypadku wysiłku fizycznego – ciężkiej pracy czy intensywnego treningu.

Elektrolity tracimy też w przebiegu infekcji wirusowych oraz innych chorób, którym towarzyszy gorączka. Ich niedobór może być także spowodowany wymiotami i biegunką. Obniżenie stężenia elektrolitów w organizmie jest również konsekwencją biegunki po alkoholu. Wśród pozostałych przyczyn niedoboru elektrolitów wymienia się rygorystyczną dietę, picie zbyt małej ilości płynów oraz zażywanie leków moczopędnych i przeczyszczających.

W jaki natomiast sposób organizm manifestuje niedobór elektrolitów? Wśród najczęściej występujących objawów nieprawidłowego poziomu elektrolitów wymienia się:

  • drżenie i skurcze mięśni,
  • obrzęki,
  • biegunki lub zaparcia,
  • nudności, bóle głowy,
  • senność, osłabienie i zmęczenie,
  • pogorszenie samopoczucia, podenerwowanie.

Niedobór elektrolitów w organizmie może prowadzić do zaburzeń pracy układu nerwowego i wzrostu ciśnienia krwi. W poważniejszych przypadkach może on zaś skutkować omdleniami, konwulsjami, zaburzeniami funkcjonowania serca, łamliwością kości oraz paraliżem. Bardzo niebezpieczną dla zdrowia konsekwencją niedoboru elektrolitów jest też odwodnienie.

Jak zbadać stężenie elektrolitów w organizmie?

By sprawdzić poziom elektrolitów w organizmie, wykonuje się jonogram. Badanie to przeprowadza się u osób, u których istnieje podejrzenie zaburzeń w równowadze wodno-elektrolitowej. Przesłanką do wykonania jonogramu mogą być także powstające obrzęki, nieregularne ciśnienie krwi czy nieprawidłowa praca serca.

Odpowiednie stężenie elektrolitów w organizmie to:

  • sód – 135-145 mmol/l,
  • wapń – 2,25-2,75 mmol/l,
  • magnez – 0,65-1,2 mmol/l,
  • potas – 3,5-5,5 mmol/l.

Jak uzupełniać elektrolity?

Elektrolity można jednak łatwo uzupełniać, dzięki czemu ryzyko powstania niedoboru, a tym samym pojawienia się jego groźnych dla zdrowia skutków będzie znacznie mniejsze. Przede wszystkim zaleca się regularne picie wody, w tym wody wysokozmineralizowanej, oraz soków pomidorowych, które są bogatym źródłem potasu. Warto również zadbać o dietę i uzupełnić ją o produkty zawierające sód, wapń, magnez i potas, w tym pomidory, banany, suszone morele, pestki dyni czy migdały. Z kolei podczas treningu należy sięgać po napoje izotoniczne, wzbogacone o elektrolity.

Dobrym sposobem uzupełniania elektrolitów jest też przyjmowanie suplementów. Bardzo popularne są elektrolity w saszetkach, w których znajduje się proszek do sporządzania roztworu do picia. Popularne produkty często zawierają substancje słodzące i aromaty, dzięki czemu napój jest przyjemny w smaku – ma to znaczenie choćby przy podawaniu elektrolitów dzieciom. Oprócz elektrolitów w saszetkach dostępne są także suplementy w formie tabletek musujących do rozpuszczania w wodzie. By zapobiec wystąpieniu objawów niedoboru elektrolitów, a zarazem wesprzeć pracę kluczowych dla organizmu narządów, można również stosować suplementy na serce i układ krążenia.

Jak uniknąć niedoboru elektrolitów?

Warto jednak nie tylko wiedzieć, jak uzupełniać elektrolity, ale też jak uniknąć ich niedoboru. Trzeba pamiętać przede wszystkim dostarczaniu organizmowi odpowiedniej ilości płynów – zwłaszcza w trakcie upałów, choroby, biegunki czy podczas wysiłku. Przy bardzo wysokich temperaturach, w miarę możliwości, należy ograniczyć wysiłek fizyczny i treningi. Nie zaleca się także drastycznych zmian diety.

Elektrolity to jony soli niezbędne do zachowania dobrego stanu zdrowia. Od ich właściwego poziomu zależy gospodarka wodno-elektrolitowa oraz praca układu nerwowego, mięśniowego i krążenia, a tym samym – prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Układ rozrodczy i moczowy 7 skutecznych metod na opóźnienie wytrysku podczas stosunku
Szybki wytrysk to z reguły koniec miłosnych uniesień, dlatego każdy mężczyzna pragnie przeciągnąć jak najdłużej moment swojego spełnienia. Za optymalną długość stosunku uważa się akt trwający...
Zdrowy tryb życia Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach ...
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają...

Zdrowy tryb życia Ciecierzyca: jakie ma wartości odżywcze oraz co warto z niej przygotować?
Ciecierzyca jest warzywem strączkowym, które jest dobrze znane wśród wegan i wegetarian. Ceniona jest przede wszystkim za wysoką zawartość wartościowego białka. Często zaliczana jest nawet do tzw. superfoods, czyli grupy pokarm&...
Przeziębienie i grypa Paracetamol – czym jest oraz jakie są jego właściwości? Jak jest prawidłowe dawkowanie paracetamolu, aby zapobiec przedawkowaniu?
W poniższym artykule uzyskasz informacje na temat jednego z bezpieczniejszych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych dostępnych bez recepty, jakim jest paracetamol. Poznasz jego mechanizm działania, dawkowanie, skutki jego prze...
Układ rozrodczy i moczowy Nawracające zapalenia pęcherza – jak im zapobiegać i jak można je leczyć?
Zakażenia układu moczowego należą do powszechnych schorzeń o charakterze infekcyjnym i dotyczą statystycznie znacznie częściej kobiet niż mężczyzn. Mają też tendencję do nawracania, szczególnie ...
Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem