Wszy i wszawica: jakie są objawy i jak zapobiegać?

Wszy i wszawica: jakie są objawy i jak zapobiegać? - zdjęcie

Wydawałoby się, że obecnie wszawica jest zjawiskiem rzadkim. Kojarzymy ją najczęściej z biedą, patologią i ubóstwem. Niestety, choroba wciąż daje o sobie znać, często także u osób, które nie narzekają na swój status społeczny i materialny. Wynika to z faktu, że bardzo łatwo się nią zarazić. Chociaż sposób walki z wszawicą jest o wiele łatwiejszy, szybszy i skuteczniejszy niż kiedyś, należy być zawsze czujnym – zawłaszcza, jeśli mamy małe dzieci.

Czym jest wszawica?

Wszawica (pediculosis), zwana inaczej pedikulozą, należy do chorób pasożytniczych wywoływanych przez wszy – niewielkie owady o rozmiarach kilku milimetrów. Ich ciało pozbawione jest skrzydeł, dzięki czemu nie mogą latać, posiadają jednak bardzo sprawne odnóża, zaopatrzone w pazurki czepne, dzięki czemu potrafią szybko się poruszać wzdłuż włosa czy włókna tkaniny i sprawnie przemieszczać się, zmieniając żywicieli, jak rękawiczki (w ciągu 1 minuty pokonują 23 cm). Posiadają kłująco-ssące narządy gębowe, które ułatwiają im nakłuwanie skóry i wysysanie krwi, którą się żywią. Istnieje wiele gatunków wszy, jednak człowiekowi zagrażają jedynie trzy:

  • wszy głowowe (pediculosis capillitii), bytujące na owłosionej skórze głowy,
  • wszy łonowe (pediculosis pubis s. phitirasi), inaczej mendy (mendoweszki), pasożytujące w obrębie owłosienia łonowego, chociaż można je także spotkać we włoskach rosnących na udach, brzuchu, pod pachami, a nawet na brwiach i rzęsach,
  • wszy odzieżowe (pediculosis vestimenti), które żyją i rozmnażają się w odzieży lub pościeli.

Wesz ludzka jest barwy szaro-białej lub lekko różowej. Chociaż długość życia pojedynczej wszy jest stosunkowo krótka (wynosi ok. 32 dni), wystarczy jedna sztuka, aby skutecznie doprowadzić w ciągu miesiąca do wszawicy. Samice (które są większe od samców) mogą w ciągu życia złożyć ponad 300 jaj (zwanych gnidami, które wyglądają jak przezroczyste, maleńkie, owalne kropelki żelu), z których po około 8 dniach wylęgają się wszy, aby po 17-18 dniach złożyć kolejne jaja. Gnidy są przyklejane do włosów specjalną substancją (zwaną cementem), nierozpuszczalną w wodzie, przez co bardzo trudno je usunąć.

Wszy: skąd się biorą?

Wszy głowowe i odzieżowe najczęściej przenoszone są przez dzieci i młodzież szkolną oraz akademicką, przebywającą każdego dnia w dużych skupiskach ludzkich, przez co mają ze sobą bezpośredni kontakt fizyczny. Na koloniach, obozach, w schroniskach itd. dzieci i młodzież chętnie dzieli się zabawkami, odzieżą, grzebieniami, szczotkami, klamerkami i gumkami do włosów (szczególnie dziewczynki) itp., Dzieci często śpią obok siebie, co również sprzyja łatwemu przenoszeniu wszy. Poza domem młodzi ludzie często nie przejmują się szczególnie zasadami higieny i nie zdają sobie sprawy z zagrożenia. Osoby dorosłe zarażane są głównie przez własne dzieci, chociaż mogą też złapać wszy podczas zbiorowych imprez, zakupów w galerii, w kinie, w pociągu czy podczas korzystania z zatłoczonych środków komunikacji miejskiej. Wszy mogą znajdować się na oparciach, na fotelach, narzędziach fryzjerskich, dentystycznych, w poczekalniach itd. Wesz łonowa przenoszona jest głównie drogą płciową, jednak można się nią również zarazić, śpiąc w cudzej pościeli, nosząc bieliznę osoby zarażonej, a nawet używając wspólnych ręczników.

Jak rozpoznać wszawicę?

Każdy przypadek swędzenia skóry głowy może być sygnałem, że mamy wszy we włosach, dlatego nie należy go lekceważyć, chociaż pojedynczy egzemplarz tego szkodnika jest bardzo trudny do wykrycia. Jeśli zauważymy wszy i gnidy, należy bezzwłocznie przystąpić do ich unicestwienia. Na skórze, na skutek ukłucia owadów, występuje zaczerwienienie. Powstają też grudki i bąble, czemu towarzyszy silny świąd. Pod wpływem drapania (często mimowolnego) ulegają one przekształceniu w przeczosy, nadżerki oraz ropnie. Aby zapobiec inwazji wszy, objawy w postaci świądu i wyczuwalnych pod palcami grudek należy natychmiast poddać wnikliwej obserwacji. Wszy najczęściej lubią zadomowić się za uszami, w okolicy potylicznej, ciemieniowej oraz skroniowej, ponieważ jest tam najcieplej. Szukając gnid, należy rozpoczynać właśnie w tych miejscach. Jeśli mamy podejrzenie, że zaatakowały nas wszy odzieżowe, należy dokładnie obejrzeć szwy w ubraniach. Jeśli mamy do czynienia z wszami łonowymi, głównym sygnałem rozpoznawczym jest uporczywe swędzenie skóry okolic intymnych.

Jak zapobiegać wszawicy?

Jeśli wykryjemy obecność wszy odpowiednio wcześnie, możemy zapobiec rozwojowi wszawicy domowymi sposobami. Najlepiej jest wypłukać głowę octem spirytusowym lub jabłkowym i dokładnie wyczesać włosy za pomocą specjalnego, gęstego grzebienia. Warto pozostać kilka dni w domu, aby nie zarazić innych osób. Dobrze jest dla pewności powtórzyć tę kurację po dwóch tygodniach, ponieważ tyle właśnie czasu potrzebują gnidy, aby przeobrazić się w postać dorosłą. W przypadku wszawicy łonowej konieczne jest całkowite wygolenie włosów, przeprowadzenie depilacji nóg i ścisłe przestrzeganie higieny osobistej. Jeśli zaatakuje nas wesz odzieżowa, należy 2 razy dziennie zmieniać bieliznę osobistą i ręczniki, które po wypraniu w temperaturze co najmniej 60 stopni trzeba prasować żelazkiem. Pozostałe tekstylia, których prać nie można, spryskuje się preparatami owadobójczymi i zamyka w szczelnym, foliowym worku na 10 dni. Dziecięce zabawki pluszowe można wyprać lub przechować w zamrażarce przez 48 godzin.

Jak sobie poradzić z wszawicą? Profilaktyka

W każdej aptece można zaopatrzyć się bez recepty w specjalny płyn na wszy głowowe lub preparat na wszy łonowe i odzieżowe. Odpowiednie środki może też przepisać lekarz. Leczenie przebiega w trzech etapach:

  • Pierwszym krokiem jest zastosowanie preparatów chemicznych, które niszczą pasożyty.
  • Drugi krok polega na wyczesywaniu i usuwaniu gnid.
  • W trzecim kroku należy często myć włosy (wszy głowowe) oraz prać odzież (wszy odzieżowe i łonowe), a ponadto przeprowadzać regularną kontrolę.

Przy zwalczaniu wszawicy najczęściej stosuje się 1% permetrynę w postaci szamponu lub kremu, który wciera się w skórę głowy i pozostawia na ok. 10 minut. Po tym czasie należy preparat zmyć i dokładnie wyczesać włosy gęstym grzebieniem, aby pozbyć się gnid. Można też zastosować 1% heksachlorocykloheksan w postaci emulsji, żelu, szamponu, kremu lub pudru. Należy go pozostawić na włosach na 12 do 24 godzin. Po tygodniu trzeba kurację powtórzyć. Ważne jest, aby leczeniu zostali poddani wszyscy domownicy, bez względu na to, czy zostali zarażeni, czy też nie. Środki na wszawicę należy stosować ściśle według zaleceń umieszczonych w instrukcji, ponieważ mogą podrażnić skórę. Istotne jest także dokładne wyczesywanie włosów w celu pozbycia się gnid, ponieważ żadne preparaty nie usuwają jaj, ani larw wszy. W profilaktyce wszawicy bardzo ważną rolę odgrywa higiena osobista oraz informowanie środowiska o każdym przypadku jej wystąpienia. Warto na czas przebywania dziecka w przedszkolu i szkole wiązać jego włosy przy głowie, aby zminimalizować ryzyko zarażenia od innych dzieci. Warto również systematycznie (np. raz w miesiącu) sprawdzać profilaktycznie skórę głowy, szczególnie u dzieci.

Ryzyko powstania wszawicy minimalizują prawidłowe nawyki higieniczne i przede wszystkim niekorzystanie z przedmiotów osobistych należących do innych osób (grzebieni, szczotek, czapek, kapeluszy, bielizny, ręczników, ubrań itp.).

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Pierwsza pomoc Udar słoneczny: objawy, leczenie i pierwsza pomoc przy porażeniu cieplnym
Udar słoneczny jest jedną z najczęstszych odmian udaru cieplnego. Stanowi konsekwencję nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. W następstwie przegrzania organizmu dochodzi do odwodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej oraz mechanizmów t...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Choroby skóry Tłuszczak: jakie są przyczyny, objawy oraz leczenie? Czy tłuszczaki są groźne dla zdrowia?
Tłuszczak to niezłośliwy nowotwór tkanki łącznej, który występuje na skórze pojedynczo lub w większych skupiskach. Ten niewielki i miękki w dotyku guzek może pojawić...
Układ rozrodczy i moczowy 7 skutecznych metod na opóźnienie wytrysku podczas stosunku
Szybki wytrysk to z reguły koniec miłosnych uniesień, dlatego każdy mężczyzna pragnie przeciągnąć jak najdłużej moment swojego spełnienia. Za optymalną długość stosunku uważa się akt trwający...

Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...
Informacje dla pacjenta Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, ...
Układ pokarmowy Kwas alfa-liponowy (ALA) w walce z cukrzycą. Gdzie występuje i jak działa?
Jaki jest związek pomiędzy kwasem alfa-liponowym a cukrzycą? Kwas ten jest jednym z najskuteczniejszych przeciwutleniaczy, obniża także poziom cukru we krwi i usprawnia pracę wątroby, dzięki czemu jest zalecanym suplementem dla osób bo...
Serce i układ krążenia Choroba Kawasaki – jak wygląda i przebiega? Co warto wiedzieć o zespole Kawasaki?
Choroba Kawasaki to poważna choroba układowa dotykająca głównie dzieci, mogąca doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. Oto najważniejsze objawy, zalecane sposoby leczenia oraz inne istotne informacje na jej temat. Z tego artykułu d...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem