Dieta paleo (paleolityczna) – jakie są jej zasady, co można jeść, a czego nie wolno? Komu poleca się dietę paleo?

Dieta paleo (paleolityczna) – jakie są jej zasady, co można jeść, a czego nie wolno? Komu poleca się dietę paleo? - zdjęcie

Dieta paleo, inaczej zwana dietą paleolityczną, to sposób żywienia inspirowany dietą naszych praprzodków żyjących w czasach prehistorycznych. Dieta paleo bazuje na naturalnych produktach oraz zakłada całkowitą rezygnację z przetworzonej żywności.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • na czym polega dieta paleo,
  • co można jeść na diecie paleo,
  • czego należy unikać na diecie paleo,
  • jakie są zalety i wady diety paleo,
  • komu polecana jest dieta paleo,
  • jak wygląda przykładowy jadłospis zgodny z zasadami diety paleo.

Przeczytaj też: Węglowodany w diecie człowieka

Dieta paleo – zasady. Co trzeba o niej wiedzieć?

Zdaniem badaczy nasi praprzodkowie cieszyli się znacznie lepszym zdrowiem niż współcześni ludzie. Rzadko cierpieli na choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzycę typu 2 czy nowotwory, co według naukowców wiązało się z ich dietą. W czasach prehistorycznych człowiek żywił się tym, co udało mu się upolować, złowić czy zerwać z drzewa. Nie jadał zboża, nabiału, rafinowanego cukru, tłustych mięs czy produktów przetworzonych, które często stanowią nieodłączny element dzisiejszej diety, a powodują tycie, złe samopoczucie i przyczyniają się do rozwoju chorób cywilizacyjnych.

Na tej podstawie w 1985 roku dr S. Boyd Eaton z uniwersytetu Amory w Atlancie sformułował teorię mówiącą o tym, że opierając się na wiedzy dotyczącej sposobu odżywiania naszych praprzodków, można opracować dietę idealnie dostosowaną do genetycznych uwarunkowań i potrzeb organizmu człowieka. Tę myśl rozwinął dr Loren Cordain, który opracował tak zwaną dietę paleo. Jej główne zasady to:

  • wysoka zawartość białka i redukcja ilości węglowodanów,
  • spożywanie dużych ilości chudego i nieprzetworzonego mięsa,
  • owoce i warzywo jak główne źródło węglowodanów,
  • rezygnacja z mięsnych produktów przetworzonych,
  • unikanie zbożowych produktów przetworzonych, ziemniaków, nabiału oraz cukru rafinowanego i jego pochodnych.

Dieta paleo – zasady. Co trzeba o niej wiedzieć?

Zdaniem badaczy nasi praprzodkowie cieszyli się znacznie lepszym zdrowiem niż współcześni ludzie. Rzadko cierpieli na choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzycę typu 2 czy nowotwory, co według naukowców wiązało się z ich dietą. W czasach prehistorycznych człowiek żywił się tym, co udało mu się upolować, złowić czy zerwać z drzewa. Nie jadał zboża, nabiału, rafinowanego cukru, tłustych mięs czy produktów przetworzonych, które często stanowią nieodłączny element dzisiejszej diety, a powodują tycie, złe samopoczucie i przyczyniają się do rozwoju chorób cywilizacyjnych.

Na tej podstawie w 1985 roku dr S. Boyd Eaton z uniwersytetu Amory w Atlancie sformułował teorię mówiącą o tym, że opierając się na wiedzy dotyczącej sposobu odżywiania naszych praprzodków, można opracować dietę idealnie dostosowaną do genetycznych uwarunkowań i potrzeb organizmu człowieka. Tę myśl rozwinął dr Loren Cordain, który opracował tak zwaną dietę paleo. Jej główne zasady to:

  • wysoka zawartość białka i redukcja ilości węglowodanów,
  • spożywanie dużych ilości chudego i nieprzetworzonego mięsa,
  • owoce i warzywo jak główne źródło węglowodanów,
  • rezygnacja z mięsnych produktów przetworzonych,
  • unikanie zbożowych produktów przetworzonych, ziemniaków, nabiału oraz cukru rafinowanego i jego pochodnych.

Dieta paleo – co można jeść?

Uwzględniając dzisiejszą dostępność artykułów żywnościowych, produkty dozwolone na diecie paleolitycznej to przede wszystkim:

  • jajka,
  • orzechy, nasiona,
  • owoce morza,
  • oleje nierafinowane,
  • mięso – kurczak, indyk, kaczka, gęś, królik, zając, baranina, konina, dziczyzna, zwłaszcza z chowu pastwiskowego,
  • ryby – śledź, łosoś, sola, flądra, tuńczyk, sardynka, pstrąg, dorsz, halibut,
  • owoce – jabłka, śliwki, limonki, cytryny, pomarańcze, banany, gruszki, brzoskwinie, ananasy, grejpfruty, jagody, owoce leśne,
  • warzywa – marchew, pietruszka, seler, sałata, kalafior, brokuły, burak, bakłażan, jarmuż, szpinak, koper włoski.

Ponadto w ograniczonych ilościach można spożywać olej rzepakowy i kokosowy, miód, wino oraz kawę i herbatę.

Dieta paleolityczna – czego nie wolno jeść?

Istnieje także lista produktów zakazanych, których na diecie paleo należy bezwzględnie unikać:

  • oleje rafinowane – kukurydziany, słonecznikowy,
  • orzeszki ziemne,
  • produkty mleczne – jogurty, kefiry, mleko, sery,
  • warzywa o dużej zawartości skrobi – na przykład ziemniaki,
  • produkty przetworzone,
  • produkty zbożowe – kasze, ryże, pieczywo, makarony,
  • artykuły zawierające cukry proste i sól,
  • nasiona roślin strączkowych.

Dieta paleo – zalety i wady

Choć na temat diety paleolitycznej krążą różne opinie, ma ona bez wątpienia szereg zalet. Ten sposób odżywiania pozwala przede wszystkim na wyeliminowanie z codziennego jadłospisu produktów bogatych w cukry rafinowane oraz wysokoprzetworzonej żywności. Dieta paleo zakłada również rezygnację z tłuszczów rafinowanych oraz ograniczenie spożywania soli i tak zwanych pustych kalorii, a dozwolone w niej produkty mają niski indeks glikemiczny. Tym samym odżywianie paleo pozwala na regulację gospodarki lipidowej i insulinowej oraz eliminację potraw ciężkostrawnych i może stanowić element profilaktyki chorób cywilizacyjnych.

Dieta paleolityczna nie jest jednak pozbawiona wad, które wynikają z braku całkowitej znajomości stylu życia i sposobu odżywiania się człowieka prehistorycznego. Co bardzo ważne, dieta paleo nie zawsze jest odpowiednio zbilansowana, co może prowadzić do powstawania niedoborów witamin i składników mineralnych. Ze względu na dużą zawartość białka, ten model odżywiania może przyczyniać się do znacznego obciążenia nerek i zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Nieumiejętnie skomponowany jadłospis nie zapewnia też niezbędnej ilości energii, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Wskazuje się, że stosowanie diety paleo przez dłuższy czas może powodować:

  • hipercholesterolemię, czyli znaczne przekroczenie norm stężenia cholesterolu we krwi,
  • choroby nerek i wątroby,
  • nowotwory jelita grubego i prostaty,
  • osteoporozę i złamania,
  • niedobory witaminy D oraz niektórych minerałów, szczególnie wapnia.


Komu dieta paleo może pomóc?

Dieta paleo jest często stosowana jako dieta odchudzająca – i choć ograniczenie pustych kalorii w menu z pewnością sprzyja utracie zbędnych kilogramów, należy mieć na uwadze, że zakłada ona spożywanie dużej ilości białka. Ten sposób odżywiania wymienia się jednak jako dobrą metodę na zmniejszenie otyłości brzusznej. Ze względu na rezygnację zawierających gluten produktów zbożowych, dieta paleolityczna może też sprawdzić się w przypadku osób zmagających się z celiakią, uczulonych na gluten czy cierpiących na chorobę Hashimoto. Dieta paleo bywa również polecana osobom z chorobami autoimmunologicznymi.

Przykładowy jadłospis diety paleo

Jak z wymienionych wcześniej produktów można skomponować menu na cały dzień, które wpisze się w założenia diety paleo? Poniżej przedstawiamy przykładowe przepisy i pomysły na posiłki, które będą zgodne z zasadami diety paleolitycznej.

Śniadanie:

  • plaster chudej wołowiny lub kawałek chudej kiełbasy z dziczyzny, gruszka albo śliwki, filiżanka kawy bezkofeinowej;
  • omlet z pomidorami;
  • dwa jajka na miękko, sałatka z jabłka, marchewki i rodzynek, herbata lub kawa bezkofeinowa.

Drugie śniadanie:

  • sałatka z tuńczykiem, pomidorami i cebulą, migdały, woda mineralna;
  • awokado z krewetkami, świeże lub mrożone owoce, woda mineralna;
  • koktajl malinowo-brzoskwiniowy.

Obiad:

  • grillowana pierś z indyka, surówka z dowolnych warzyw lub warzywa gotowane na parze, owoce, woda z cytryną;
  • ryba morska pieczona w folii, sałata z oliwkami, grzyby duszone z cebulą na oliwie, woda z cytryną lub kieliszek białego wina;
  • duszona wołowina z cebulą, purée z dyni;
  • faszerowana pierś z indyka ze szpinakiem, surówka z kapusty pekińskiej, marchewki i pomidorów.

Kolacja:

  • sałatka z dowolnego mięsa lub ryby, marchewka, mieszanka zielonych sałat.

Przekąski:

  • jajka gotowane na twardo, niesolone orzechy, korzeń selera, pomidory.

Dieta paleo, inspirowana sposobem żywienia naszych praprzodków żyjących w okresie paleolitycznym, polega przede wszystkim na spożywaniu naturalnych produktów i rezygnacji z artykułów przetworzonych. Choć ma ona niekwestionowane zalety, należy pamiętać, że każda dieta powinna być dostosowana do potrzeb naszego organizmu – stąd podczas jej komponowania warto skorzystać z pomocy specjalisty.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Szkarlatyna - objawy, przyczyny. Jak leczyć szkarlatynę?
Jedną z typowych chorób wieku dziecięcego, rozpowszechnioną na całym świecie, jest szkarlatyna. Zazwyczaj pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-zimowym. Wywołuje poważne objawy, a w jej późnym okresie może nawet d...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Informacje dla pacjenta

Czym jest badanie krwi – ALT. Diagnoza uszkodzeń wątroby norma i wyniki
Badanie ALT nazywane jest także ALAT oraz GPT. Nazwy te dotyczą tego samego testu aminotransferazy alaninowej, a więc enzymu wewnątrzkomórkowego, który znajduje się przede wszystkim w tkankach wątroby. Z tego względu badanie ALT służy mię...

Informacje dla pacjenta

Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzenia zwierzęcego pozwolą go uniknąć.Czym charakteryzuje si...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach tarczykowych...

Serce i układ krążenia

Niewydolność krążenia - przyczyny, objawy, diagnostyka. Czym różni się ostra od przewlekłej?
Niewydolność krążenia oznacza zaburzenia w przepływie krwi przez narządy. Jest to schorzenie, które z roku na rok stanowi coraz większy problem....

Układ pokarmowy

RWS (referencyjne wartości spożycia) – jak je czytać i jakie znaczenie mają dla twojego organizmu?
Pod skrótem RWS kryje się ważna informacja o wartościach odżywczych zawartych w produktach, jakie można nabyć w sklepach spożywczych. Referencyjne Wartości Spożycia ułatwiają komponowanie zdrowych, zbilansowanych posiłków oraz kontrolę li...

Alergia

Sterydy - działanie, zastosowanie i skutki uboczne terapii sterydowej
Terminem sterydy (lub steroidy) określa się potocznie grupę leków produkowanych na wzór kortykosteroidów, czyli hormonów występujących naturalnie w ludzkim organizmie. Wykorzystywane są w leczeniu wielu chorób....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Niedoczynność tarczycy: przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie. Wpływ tarczycy na psychikę
Niedoczynność tarczycy to jedna z często diagnozowanych chorób, polegająca na niewystarczającej produkcji hormonów tarczycy. Jej objawy mają charakter dermatologiczny, neurologiczny, a nawet psychiczny, dlatego też choroba ta nie jest łat...

Układ pokarmowy

Czym jest maltodekstryna - właściwości, zastosowanie i wpływ na zdrowie
Maltodekstryna to substancja, która powszechnie stosowana jest jako dodatek do żywności, leków, suplementów diety i odżywek. Substancja jest łatwo przyswajalna przez organizm....

Układ nerwowy

Tryptofan - aminokwas na dobry sen i nastrój. Działanie, występowanie, właściwości
Odkryj potencjał tryptofanu – aminokwasu egzogennego, który nie tylko skutecznie poprawia samopoczucie i łagodzi stres, ale także odgrywa istotną rolę w leczeniu zaburzeń depresyjnych. Dowiedz się, dlaczego tryptofan jest niezbędny d...

Układ oddechowy

Chrypka: przyczyny, leczenie, pomoc przedlekarska. Jak pomóc sobie domowymi sposobami?
Chrypka jest jednym z najczęściej występujących objawów stanów zapalnych i przewlekłych chorób krtani. Matowy głos może pojawić się także wskutek palenia papierosów, nadużywania głosu oraz stresu, znacznie utrudniając codzie...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Seler naciowy – nie tylko na odchudzanie. Właściwości zdrowotne i wartości odżywcze
Seler naciowy to jeden z ulubionych produktów spożywczych miłośników zdrowego odżywiania. Charakteryzuje się wysoką gęstością odżywczą, stając się istotnym źródłem witamin i minerałów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowan...

Przeziębienie i grypa

Anyż: przyprawa o licznych właściwościach i zastosowaniach zdrowotnych
Właściwości zdrowotne i zastosowanie anyżu jako cennego elementu zdrowej diety. Dzięki swoim właściwościom smakowym i odżywczym, anyż stanowi niezastąpiony składnik kulinarny oraz inspirację dla wielu potraw na całym świecie....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem

cookies Strona korzysta z plików cookies, dzięki temu działa poprawnie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Cookies.