Dieta bezglutenowa: wskazania, zasady, produkty dozwolone i zabronione

Wskazania do diety bezglutenowej i zasady jej przestrzegania  - zdjęcie

Dieta bezglutenowa ma na celu niedostarczanie organizmowi białka, jakim jest gluten. Dotyczy ona osób, u których zdiagnozowano celiakię bądź nietolerancję glutenu. Jest to sposób odżywiania, który towarzyszy osobie chorej już do końca życia. Na czym opiera się dieta bezglutenowa, jakie produkty można spożywać, a które definitywnie należy wykluczyć z menu?

 

Z artykułu dowiesz się:

  • czym jest gluten i gdzie występuje,
  • jakie są wskazania do przejścia na dietę bezglutenową,
  • w czym znajduje się gluten,
  • jakie są zasady przygotowywania posiłków na diecie bezglutenowej,
  • czy na diecie bezglutenowej może wystąpić niedobór witamin i minerałów,
  • czy dieta bezglutenowa wspomaga odchudzanie,
  • jakie są zagrożenia nieuzasadnionej eliminacji glutenu?

Czytaj także: Celiakia - przyczyny, objawy, diagnostyka

Czym właściwie jest gluten i w jakich produktach występuje?

Gluten to rodzaj białka, który naturalnie występuje w pszenicy, życie oraz w jęczmieniu. Gluten wpływa na zachowanie naturalnego aromatu konkretnego produktu, dlatego często dodaje się go do produktów mechanicznie. Znajdziemy go między innymi w:

  • pieczywie,
  • makaronach,
  • wyrobach cukierniczych,
  • niektórych kaszach,
  • kawie zbożowej,
  • płatkach śniadaniowych,
  • chipsach.

Producenci chętnie dodają go także do wędlin, jogurtów, parówek czy wyrobów garmażeryjnych. Należy uważać na warzywa w puszkach, majonezy, musztardy oraz czekoladę. 

Wskazania do przejścia na dietę bezglutenową – kiedy i jakie przyczyny powinny skłonić do zmiany diety?

Dla kogo dieta bezglutenowa będzie najlepszym wyborem? W ostatnim czasie można o niej sporo usłyszeć, co daje wrażenie, że tego rodzaju sposób odżywiania stał się po prostu modny. Niemniej jednak z medycznego punktu widzenia istnieją konkretne wskazania do stosowania diety bezglutenowej. Lekarze wskazują 4 sytuacje:

  • nietolerancja glutenu,
  • celiakia,
  • alergia na gluten,
  • choroba Duhringa (tak zwana celiakia skórna).

Dieta bez pszenicy może być wprowadzona na każdym etapie życia - często ma to miejsce w przypadku małych dzieci, jednak nie ma przeciwwskazań, aby w razie potrzeby przechodzili na nią również seniorzy. Ostateczną decyzję w tej materii podejmuje lekarz prowadzący.

Dieta bezglutenowa – kluczowe wsparcie w celiakii i nietolerancji glutenu

Wskazania do diety bezglutenowej to przede wszystkim celiakia oraz nietolerancja glutenu. Na chwilę obecną lekarze nie dysponują skutecznymi metodami leczenia tych przypadłości, dlatego najważniejsze jest prowadzenie zrównoważonego stylu życia oraz przestrzeganie zasad żywienia w chorobie. Celiakia daje niespecyficzne objawy, choć w wielu przypadkach pacjenci skarżą się głównie na dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak:

Niemniej jednak celiakia może dawać też objawy skórne lub powodować pogorszenie samopoczucia. Podobne objawy daje nietolerancja glutenu. Te dwie choroby bywają mylone, jednak w przypadku celiakii dochodzi do stanu zapalnego wyściółki jelit, natomiast nietolerancja glutenu rozpatrywana jest w kontekście uczulenia na ten składnik. Mamy więc do czynienia z inną etymologią podobnych objawów.

W czym znajduje się gluten? Z czego należy zrezygnować w diecie bezglutenowej?

Co jeść na diecie bezglutenowej? Dieta w celiakii przewiduje możliwość spożywania wszystkiego, co nie zawiera glutenu. Definitywnie należy więc wykluczyć produkty zbożowe, w tym pieczywo lub wyroby cukiernicze. Kupując wędlinę, jogurty czy nawet warzywa w puszce, musimy zwracać uwagę na to, czy w ich składzie nie znajduje się gluten. Często bowiem dodaje się go tam, gdzie nie występuje w formie naturalnej.

Wiedząc, gdzie jest gluten, można skomponować zdrowe i pełnowartościowe menu. Warto posiłkować się produktami, które nie zawierają glutenu, a więc zostały przygotowane na przykład na bazie mąki bezglutenowej. Oznacza się je symbolem przekreślonego zboża. 

Zasady przygotowywania posiłków w diecie bezglutenowej – wydzielanie stref i bezpieczeństwo

Jakie są zasady przygotowywania posiłków w diecie bezglutenowej? Przede wszystkim należy wydzielić w kuchni odpowiednie strefy - taką, w której będą przygotowywane posiłki bez glutenu i taką, w której przygotujemy posiłki na bazie produktów zawierających gluten. Wydzielanie stref nie jest konieczne jedynie w przypadku, gdy wszyscy domownicy spożywają produkty bezglutenowe.

Jako pierwsze zawsze przygotowujemy posiłki niezawierające glutenu, tak aby nie doszło do zasypania produktów na przykład mąką pszenną. Składniki bez glutenu przechowujemy w szafkach wyżej niż te, które zawierają gluten. Jednocześnie musimy pamiętać o odpowiedniej higienie, chcąc zapewnić sobie maksimum bezpieczeństwa.

Dieta bez glutenu a ryzyko niedoboru witamin i minerałów – co suplementować przy celiakii?

Celiakia a odporność to temat, który często poruszany jest w kontekście diety bezglutenowej. Mowa tutaj głównie o ewentualnych niedoborach witamin i minerałów towarzyszących osobom odżywiającym się ubogo. Dieta bez pszenicy, co do zasady, powinna dostarczać niezbędnych witamin takich jak witamina A, C czy E oraz minerałów takich jak żelazo, magnez czy potas. Mogą jednak pojawić się niedobory:

  • witaminy B6,
  • witaminy B12,
  • ryboflawiny.

W takich przypadkach warto sięgnąć po odpowiednie suplementy diety - takie, które nie zawierają w składzie glutenu. Chcąc wiedzieć, jakie witaminy przy celiakii suplementować, możemy wykonać badania krwi.

Dieta bezglutenowa a utrata wagi – nowy sposób na chudnięcie? Rozwiewamy wątpliwości

Efektem diety bezglutenowej jest brak występowania objawów celiakii czy nietolerancji glutenu, głównie ze strony układu pokarmowego. Niemniej jednak coraz częściej mówi się o niej
(podobnie jak o diecie bez laktozy) w kontekście odchudzania. Dla kogo dieta bezglutenowa będzie dobrym wyborem? Otóż rekomenduje się, aby przechodziły na nią wyłącznie osoby posiadające zalecenie lekarza.

Tymczasem odchudzanie opiera się na zredukowaniu liczby przyjmowanych kalorii i codziennej aktywności fizycznej. Dieta bezglutenowa, w przypadku osób odchudzających się, może prowadzić do niedoborów witamin i minerałów. Samo wykluczenie glutenu z menu nie spowoduje, że schudniemy. Jadłospis na diecie bezglutenowej powinien być skomponowany przez dietetyka i dopasowany do potrzeb konkretnego pacjenta. Tymczasem samodzielne wykluczanie glutenu, zwłaszcza jeśli jedynym celem jest pozbycie się dodatkowych kilogramów, nie będzie odpowiedzialnym działaniem.

Zagrożenia nieuzasadnionej eliminacji glutenu – o przejściu na dietę bez glutenu powinien decydować lekarz

Decyzja o przejściu na dietę bezglutenową nie może zapaść mimowolnie. Taki sposób odżywiania jest wskazany wyłącznie w konkretnych przypadkach, tymczasem nieuzasadnione eliminowanie glutenu niesie za sobą spore ryzyko. Przede wszystkim może prowadzić do powstawania niedoborów

Często diecie bez pszenicy towarzyszy zwiększone spożycie tłuszczów, które prowadzą do nadciśnienia tętniczego czy miażdżycy. Badania wykazują, że regularne spożywanie produktów zbożowych zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory i pomaga w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Dlatego też dieta bez glutenu dla osób z celiakią czy nietolerancją - tak, natomiast dla pozostałych osób - nie.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Pierwsza pomoc Udar słoneczny: objawy, leczenie i pierwsza pomoc przy porażeniu cieplnym
Udar słoneczny jest jedną z najczęstszych odmian udaru cieplnego. Stanowi konsekwencję nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. W następstwie przegrzania organizmu dochodzi do odwodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej oraz mechanizmów t...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Choroby skóry Tłuszczak: jakie są przyczyny, objawy oraz leczenie? Czy tłuszczaki są groźne dla zdrowia?
Tłuszczak to niezłośliwy nowotwór tkanki łącznej, który występuje na skórze pojedynczo lub w większych skupiskach. Ten niewielki i miękki w dotyku guzek może pojawić...
Dieta i odchudzanie Cholesterol – jakie są normy oraz dieta i leczenie? Czym się różni dobry i zły cholesterol?
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w prasie i mediach odbywała się prawdziwa nagonka na cholesterol. Należało go unikać, spożywając pokarmy ubogie w masło, jaja i inne tłuszcze z...

Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...
Informacje dla pacjenta Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, ...
Układ pokarmowy Kwas alfa-liponowy (ALA) w walce z cukrzycą. Gdzie występuje i jak działa?
Jaki jest związek pomiędzy kwasem alfa-liponowym a cukrzycą? Kwas ten jest jednym z najskuteczniejszych przeciwutleniaczy, obniża także poziom cukru we krwi i usprawnia pracę wątroby, dzięki czemu jest zalecanym suplementem dla osób bo...
Serce i układ krążenia Choroba Kawasaki – jak wygląda i przebiega? Co warto wiedzieć o zespole Kawasaki?
Choroba Kawasaki to poważna choroba układowa dotykająca głównie dzieci, mogąca doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. Oto najważniejsze objawy, zalecane sposoby leczenia oraz inne istotne informacje na jej temat. Z tego artykułu d...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem