Czterolistna koniczyna, koniczyna biała, czerwona i łąkowa – co łączy, a co różni te rośliny?

Koniczyna nie jest wyłącznie bezwartościową rośliną, która posiada zdolność adaptacji w niemalże każdych warunkach. Polecana jest w szczególności dla kobiet w okresie przekwitania. Skutecznie łagodzi zmiany trądzikowe, zwalcza dolegliwości towarzyszące zespołowi napięcia przedmiesiączkowego, a także pozwala obniżyć poziom złego cholesterolu. Wspomaga organizm w trakcie odchudzania. Wykorzystywana jest przez przemysł kosmetyczny i farmaceutyczny.

Z niniejszego artykułu dowiesz się:

• jakie są najczęściej spotykane odmiany koniczyn;
• czym cechuje się i gdzie występuje biała koniczyna;
• gdzie można spotkać i jakie właściwości zdrowotne posiada czerwona koniczyna;
• czy koniczyna ułatwia odchudzanie;
• przy produkcji jakich kosmetyków wykorzystywana jest koniczyna. 

Zobacz także artykuł: Zioła na nadciśnienie - jakie są najskuteczniejsze?

Koniczyna czterolistna, polna i łąkowa – czy są tym samym? 

Koniczyna czterolistna to mutacja pospolitej koniczyny, najczęściej białej. Jest rzadko spotyka. Charakteryzuje się posiadaniem czterech liści, zamiast standardowo występujących trzech. Wiele osób wierzy, że znalezienie czterolistnej koniczyny jest zwiastunem przyszłego szczęścia. 

Z kolei koniczyna polna to kolejna z odmian koniczyny, która nie znalazła wykorzystania jako roślina pastewna z uwagi na posiadanie twardych i gorzkich pędów. Stosowana jest w ziołolecznictwie. 

Koniczyna łąkowa zamienna nazywa dla koniczyny czerwonej, bardzo popularnej w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. 

Wyróżniono około 250 gatunków koniczyn, powyższe odmiany to wyłącznie namiastka. Choć wizualnie są bardzo do siebie zbliżone, to każdy gatunek posiada własne cechy osobnicze, które rzutują na dalszy sposób wykorzystania. Potrafią zaadoptować się w niemalże każdych warunkach. Rolnicy wykorzystują koniczynę jako element płodozmianu, pozwalający na zapewnienie korzyści dla struktury i składu gleby. Koniczyna jest częstym źródłem inspiracji, np. koniczyna marokańska jest wzorem dekorującym szereg wnętrz. 

Koniczyna biała – występowanie i właściwości

Koniczynę białą można spotkać na każdym kontynencie, poza Antarktydą. Posiada zdolność rozwoju w niemalże każdym środowisku, począwszy od suchych i ubogich terenów, kończąc na żyznych glebach. Można ją spotkać najczęściej na łąkach, przydrożnych pasach zieleni, trawnikach i nieużytkach rolnych. Rośnie także w lasach. 

Koniczyna biała to roślina pastwiskowa, która rozsiewana jest na sztucznych pastwiskach z uwagi na wysoką zawartość białka. Koniczyna biała to jedna z roślin miododajnych. Charakteryzuje się niskim wzrostem, osiąga maksymalnie 40 cm,. Wykazuje szybką regenerację po deptaniu i paleniu. Posiada odporność na suszę i mróz. 

Ten rodzaj koniczyny charakteryzuje się posiadaniem właściwości przeciwbiegunkowych, przeciwreumatycznych, a także przeciwartretycznych. Napar z kwiatów białej koniczyny stosowany jest podczas leczenia infekcji górnych dróg oddechowych. Polecany jest także w leczeniu gruźlicy. Cała roślina jest jadalna. W swoim składzie posiada m.in.: garbniki, flawonoidy, witaminę C, a także olejki eteryczne. Z koniczyny łąkowej można samodzielnie przygotować domowe nalewki.

Koniczyna czerwona – cechy i występowanie

Koniczyna czerwona posiada w swoim składzie bardzo dużo witamin (A, B, C, E, P) i mikroelementów, które są niezbędne dla organizmu, np. potas, wapń, magnez, selen, miedź, chrom, żelazo i cynk. Dodatkowo znajdują się w niej substancje tj.: fenolokwasy, antocyjany, garbniki, a także olejki eteryczne. Swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim obecności izoflawonoidów. Są to substancje, które posiadają działanie zbliżone do żeńskich hormonów płciowych, estrogenów. 

Ta roślina posiada bardzo szerokie formy zastosowania. Od wielu lat wykorzystywana jest do produkcji farmaceutyków o szerokim spektrum działania. Stosowana jest do produkcji różnych specyfików, np. umożliwiających regulowanie apetytu, wspomagających układ sercowo-naczyniowy, ułatwiających wykrztuszanie, o działaniu rozkurczowym. W szczególności jest wykorzystywana w produkcji środków dedykowanych dla kobiet w okresie menopauzy, ponieważ skutecznie redukuje odczuwanie dolegliwości związanych z procesem przekwitania. Koniczyna wykorzystywana jest zarówno do produkcji suplementów, naparów i soków. 

Koniczyna łąkowa rośnie na terenie całej Europy, w środkowej Azji i północnej Afryce. Celowo została naturalizowana na terenie Australii i obydwóch Ameryk. 

Zdrowotne właściwości czerwonej koniczyny

Specyfiki zawierające czerwoną koniczynę są najczęściej wybierane przez osoby w okresie przekwitania. Konieczne jest jednak ich systematyczne przyjmowanie. Bardzo dużo kobiet decyduje się na przyjmowanie tabletek z czerwoną koniczyną zamiast stosować hormonalną terapię zastępczą. 

Czerwona koniczyna sprzyja łagodzeniu objawów przekwitania. Zaliczają się do tej grupy także uderzenia gorąc, stanowiące objawy naczynioruchowe. Kobiety, które systematycznie przyjmujące preparaty z czerwoną koniczyną bądź soki, zaobserwowały zmniejszenie częstotliwości występowania uderzeń gorąca. W tej materii zostały przeprowadzone doświadczenia kliniczne, które wskazały, że aż o 70% zmniejszyły się uderzenia gorąca i nocne poty. 

Okres przekwitania sprzyja rozwojowi osteoporozy z uwagi na spadek poziomu estrogenów, co rzutuje na brak równowagi w procesie formowania i resorpcji kości. Czerwona koniczyna posiada dzianie, które pozwala na zastopowanie demineralizacji kości z uwagi na obecność izoflawonów, które odpowiadają za stymulowanie osteoblastów. 

Co najmniej miesięczna kuracja za pomocą czerwonej koniczyny pozwala na polepszenie profilu lipidowego u kobiet podczas menopauzy. Już po miesiącu dochodzi do obniżenia poziomu trójglicerydów we krwi i wzrost dobrego cholesterolu (HDL).

Przyjmowanie suplementów zawierających tę koniczynę umożliwia poprawę nastroju w czasie menopauzy. Pozwala na zmniejszenie napięcia i odczuwanego zmęczenia. 

Czerwona koniczyna a dieta. Czy pomaga w odchudzaniu?

Wiele suplementów posiadających w swoim składzie zioła ułatwia utratę zbędnych kilogramów. Koniczyna czerwona jest polecana do stosowania także w trakcie odchudzania, ponieważ pośrednio umożliwia redukowanie tkanki tłuszczowej. Regularne przyjmowanie ekstraktu z czerwonej koniczyny sprzyja procesowi diurezy, czyli wydzielaniu moczu. Samo przyjmowanie koniczyny nie jest jednak wystarczające, kiedy nie zachodzi zwiększenie aktywności i zmiana nawyków żywieniowych. Zarówno napary jak i tabletki zawierające czerwoną koniczynę umożliwiają uzyskanie zwiększenia wydalania moczu, co rzutuje na przyspieszenie odtruwania organizmu. Równolegle umożliwiają regulowanie procesów przemiany materii. 

Kosmetyki z wykorzystaniem koniczyny

Koniczna czerwona posiada ogromne ilości właściwości leczniczych, co spowodowało wzrost zainteresowania jej ekstraktem przez producentów kosmetyków. Kosmetyki posiadające w swoim składzie koniczynę bardzo korzystnie wpływają na stan cery. Obecność izoflawonoidów umożliwia opóźnienie procesów starzenia się skóry i jednocześnie pozwalają na łagodzenie stanów zapalnych. Ponadto cechują się właściwościami zapobiegającymi powstawaniu obrzęków, antybakteryjnymi i przeciwgrzybicznymi. Kosmetyki z koniczyną polecane są dla cery trądzikowej, ponieważ posiadają zdolność redukowania ilości wydzielanego łojotoku i sebum. Koniczyna stosowana jest także w kosmetykach dedykowanych dla cer naczyniowych, ponieważ działa wzmacniająco na naczynia krwionośne. Preparaty z koniczyną mogą być stosowane do codziennej pielęgnacji twarzy. Kosmetyki z koniczyną są tworzone także do pielęgnacji skóry głowy i włosów. Działanie koniczyny pozwala na łagodzenie objawów łysienia androgenowego.