Cytomegalia to schorzenie, które u wielu pacjentów może nie przejawiać żadnych objawów. Najczęściej jest niebezpieczna dla osób z obniżoną odpornością oraz niemowląt i noworodków. Do zakażenia najczęściej dochodzi w wyniku kontaktu z płynami ustrojowymi człowieka zarażonego cytomegalią.
Z artykułu dowiesz się:
- co to cytomegalia oraz czy dla każdego jest równie groźna;
- jakie są objawy cytomegalii;
- jak można zarazić się cytomegalowirusem (CMV);
- jak wygląda rozpoznanie wirusa cytomegalii;
- jakie badania warto wykonać, podejrzewając infekcję;
- jak wygląda leczenie zakażenia;
- jakie są rokowania po przejściu wirusa;
- czym grozi cytomegalia w ciąży;
- jak można zapobiegać zakażeniom CMV.
Zobacz również: "Powiększone węzły chłonne u dzieci i dorosłych - objaw choroby i przyczyny powiększonych węzłów chłonnych".
Cytomegalia - co to za choroba i czy dla każdego jest równie groźna?
Cytomegalia to choroba, która jest wynikiem zakażenia wirusem cytomegalii (CMV). Wirus ten występuje powszechnie na całym świecie, a do większości zakażeń dochodzi u osób przebywających w dużych skupiskach ludzi. Cytomegalowirus zalicza się do tej samej grupy, co wirus półpaśca, ospy wietrznej i opryszczki. Warto wiedzieć, że jego nosicielami są tylko ludzie. W większości przypadków zakażenie wirusem cytomegalii przebiega całkowicie bezobjawowo, jednak może stanowić niebezpieczeństwo dla osób o obniżonej odporności oraz noworodków i niemowlaków. Wystąpienie cytomegalii u tych osób bardzo często skutkuje wystąpieniem powikłań.
Cytomegalia – objawy. Jakie sygnały mogą wskazywać na obecność wirusa?
Zakażenie u większości osób przebiega bezobjawowo, a szczególnie cytomegalia u dorosłych. W innych przypadkach objawy mogą przypominać mononukleozę. Wśród objawów cytomegalii wyróżnia się:
- złe samopoczucie,
- bóle głowy,
- bóle mięśni,
- gorączka,
- zapalenie gardła,
- powiększenie wątroby,
- powiększenie śledziony,
- powiększenie węzłów chłonnych.
Warto wiedzieć, że u dzieci, które zostały zakażone podczas ciąży, może dojść do zakażenia przypominającego sepsę. Mogą pojawić się neurologiczne objawy cytomegalii. Dochodzi do osłabienia lub wzmożonego napięcia mięśni, wodogłowia lub małogłowia, drgawek, zwapnienia śródmózgowego, osłabienia odruchu ssania, niedosłuchu, zapalenia siatkówki, zaćmy i innych objawów. Istnieją przypadki, w których cytomegalia objawia się skórnie. Powstają plamki lub grudki, które mogą swędzieć i boleć.
Jak można zarazić się cytomegalowirusem (CMV)?
Wirus cytomegalii obecny jest na całym świecie, dlatego zakażenia tym wirusem są niezwykle powszechne. Jak można zarazić się cytomegalią? Do zakażenia dochodzi przez płyny ustrojowe człowieka, np. mocz, ślinę, łzy, krew, nasienie, mleko oraz śluz z miejsc intymnych. Wirus cytomegalii w płynach ustrojowych człowieka może utrzymać się do kilkunastu miesięcy od zakażenia.
Duże ryzyko zakażenia występuje w dużych skupiskach ludzkich, a także w sytuacji niedostatecznej dbałości o higienę rąk i przedmiotów codziennego użytku. Dodatkowo do zakażenia dochodzi u dzieci w szkole, przedszkolu czy żłobku. W innych przypadkach wirus może zostać przeniesiony przez kontakty seksualne, a także podczas przetaczania krwi czy w czasie przeszczepu narządów.
Rozpoznanie wirusa cytomegalii - badania, które warto wykonać, podejrzewając infekcję
W sytuacji podejrzenia zarażenia wirusem cytomegalii wykonuje się badania serologiczne, w których oznaczane są przeciwciała przeciwko cytomegalowirusowi. Badanie wykonuje się metodą ELISA - IgM i IgG. Cytomegalia wykrywana jest z próbki krwi żylnej. Takie badanie powinny wykonać wszystkie osoby, które podejrzewają cytomegalię, mają objawy charakterystyczne dla tej choroby lub miały kontakt z osobą zarażoną. Warto wiedzieć, że badania na obecność wirusa cytomegalii wykonuje się u wszystkich kobiet ciężarnych, najczęściej w pierwszych tygodniach ciąży. Wynika to z faktu, iż cytomegalia w ciąży jest groźna dla dziecka.
Co istotne, ujemny wynik CMV IgM oraz dodatni dla CMV IgG świadczy o tym, że dana osoba przebyła zakażenie, a wirus jest uśpiony. Natomiast dodatnie IgM, a ujemne IgG sugerują toczące się lub niedawno przebyte zakażenie. Mogą oznaczać także wybudzenie wirusa z uśpienia.
Cytomegalia - leczenie zakażenia i rokowania po przejściu wirusa
Zakażenie cytomegalią jest najczęściej niegroźne dla osób zdrowych, dlatego objawy ustąpią samoistnie, przez co leczenie cytomegalii nie będzie konieczne. Najczęściej należy łagodzić objawy, stosując leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, a także zadbać o zdrową i lekkostrawną dietę. U dzieci, które borykają się z cytomegalią wrodzoną, a także u osób z obniżoną odpornością stosuje się leki, których zadaniem jest hamować namnażanie groźnego wirusa. Wśród popularnych leków wyróżnia się gancyklowir - lek na receptę. Podaje się go w warunkach szpitalnych. Warto wiedzieć, że wirus cytomegalii po leczeniu przechodzi w stan uśpienia.
Rokowania przy zakażeniu wirusem cytomegalii są dobre w przypadku osób zdrowych, u których cytomegalia przebiega objawowo lub bezobjawowo. Sytuacja wygląda inaczej u kobiet w ciąży, gdyż istnieje ryzyko poronienia. Cytomegalia u noworodka może prowadzić do inwalidztwa, a nawet śmierci. Rokowania są nie najlepsze także w przypadku biorców przeszczepów, wcześniaków, osób borykających się z rożnymi chorobami współistniejącymi oraz chorych na HIV i AIDS.
Czym grozi cytomegalia w ciąży? Mała infekcja niebezpieczna dla płodu
Zdrowie dzieci po cytomegalii najczęściej zależy od tego, w którym momencie ciąży dojdzie do zakażenia. Najgroźniejsze jest zakażenie w I trymestrze ciąży, kiedy kształtują się narządy wewnętrzne i układy człowieka. Jeżeli kobieta przejdzie cytomegalię przed ciążą, ryzyko transmisji wirusa jest bardzo niskie, stąd niewielka szansa na powikłania dla dziecka. W sytuacji, gdy kobieta zostanie zakażona wirusem CMV w ciąży, istnieje duże ryzyko przekazania wirusa do dziecka. Może dojść do tego również podczas porodu siłami natury.
Warto wiedzieć, że powikłania mogą ujawnić się później, nie tylko podczas wczesnego dzieciństwa, ale nawet w wieku szkolnym. Cytomegalia przebyta w okresie ciąży może prowadzić do wad wrodzonych u dziecka, opóźnienia rozwoju, uszkodzenia wzroku, małogłowa, ograniczenia wzrostu, wodogłowia, padaczki, niedokrwistości i chorób układu pokarmowego.
Zapobieganie zakażeniom CMV - czy można uchronić się przed cytomegalią?
Zapobieganie zakażeniom CMV możliwe jest poprzez stosowanie się do kilku poniższych zasad.
- Przestrzeganie zasad higieny.
- Wykonanie badań na cytomegalię, szczególnie przed planowaną ciążą.
- Częste mycie rąk, szczególnie kiedy przebywamy w dużych skupiskach ludzkich.
- Unikanie przypadkowych kontaktów seksualnych.
- Ograniczenie kontaktów seksualnych u osób, które przechodzą objawowo wirus CMV.
- Dezynfekcja sztućców, ręczników, gąbek do mycia i szczoteczek do zębów osoby chorej.
- Dokładne mycie rąk przed i po karmieniu, kąpaniu, zmianie pieluch u dzieci.
- Unikanie bliższego kontaktu z osobą chorą.
Warto pamiętać, że wirus cytomegalii przenosi się także poprzez mleko, dlatego w sytuacji wykrycia wirusa u mamy karmiącej, warto zadbać o karmienie dziecka pokarmem sztucznym (po konsultacji z położną lub lekarzem).
W celu wzmocnienia odporności dziecka i osób dorosłych można stosować colostrum, czyli siarę bydlęcą, która stymuluje odporność i pomaga walczyć z infekcją. Wiele badań wskazuje, iż doskonale przeciwdziała zakażeniom wieloma bakteriami i wirusami, w tym CMV.
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
