Cholina – skąd się bierze, jak ją stosować?

Organizm człowieka jest skomplikowaną machiną, którego elementy każdego dnia wykonują ciężką pracę, co pozwala na jego prawidłowe funkcjonowanie. Oprócz węglowodanów, białek i tłuszczy do dobrego działania organizmu niezbędna jest też codzienna podaż witamin i minerałów, które usprawniają jego działanie, a także warunkują prawidłowy przebieg procesów biochemicznych w jego wnętrzu. Jednym z ważniejszych związków witaminowych, który odgrywa ważną rolę w organizmie człowieka jest cholina. Choć organizm samodzielnie syntetyzuje ją w wątrobie, niezbędne jest jej dostarczanie, dzięki prowadzeniu zdrowej i zbilansowanej diety. Jej niedobór może być szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży, ze względu na jej właściwości budulcowe błon komórkowych, a także regulowanie pracy układu nerwowego.

Zobacz też artykuł: Dieta wątrobowa - co można jeść, a czego nie wolno.

Z artykułu dowiesz się:

• czym jest cholina?
• jakie są właściwości choliny?
• jak cholina działa na organizm ludzki?
• dlaczego ważna jest właściwa podaż choliny w ciąży?
• jakie składniki pokarmowe spożywać przy niedoborze choliny?

Cholina – co to jest?

Cholina jest związkiem organicznym, który w naturalnym środowisku przybiera kolor biały. Charakteryzuje się właściwościami, które pozwalają jej dobrze pochłaniać wilgoć i wodę, dzięki czemu łatwo się w niej rozpuszcza. W ludzkim organizmie występuje pod postacią związków fosfolipidowych, a syntetyzowana jest w niewielkich ilościach w wątrobie. Ilość, którą organ jest w stanie wytworzyć nie jest wystarczająca, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na substancję, dlatego też niezwykle ważne jest jej przyjmowanie poprzez spożywanie właściwych produktów spożywczych, a w przypadku skrajnych sytuacji, po konsultacji z lekarzem, niezbędne jest zażywanie choliny w tabletkach. 

Cholina inaczej nazywana jest również witaminą B4, ale obecnie przez specjalistów medycyny nazywana jest substancją witaminopochodną. Według badań, związek najlepiej współpracuje z witaminą B9 oraz B12, dlatego cholinę w pożywieniu warto przyjmować dzięki produktom bogatym w te trzy związki.

Właściwości choliny

Cholina jest substancją, której niedobór może prowadzić do nieprawidłowej pracy organizmu. Brak odpowiedniej podaży może skutkować pojawieniem się dolegliwości ze strony psychiki, takich jak zaburzenia lękowe, a także przewlekłych bóli głowy i problemów z wypróżnianiem. Niemniej jednak, najważniejszym skutkiem braku choliny w krwioobiegu jest zakłócenie pracy wątroby poprzez jej otłuszczenie. Może to doprowadzić do rozwoju przewlekłych chorób narządu, które w konsekwencji mogą skończyć się jej dysfunkcją. 

Właściwości choliny sprawiają, że jest ona bardzo ważną substancją, która warunkuje prawidłową pracę organizmu ludzkiego. Jej obecność jest niezbędna do utrzymania niezaburzonej pracy narządów wewnętrznych, a także właściwego działania układu nerwowego człowieka oraz wątroby. Odpowiada także utrzymywanie prawidłowej gospodarki tłuszczów, szczególnie za ich rozkład, a także jest prekursorem acetylocholiny, czyli neuroprzekaźnika, którego niedobór może okazać się początkiem choroby Alzheimera. Dodatkowo, cholina odgrywa bardzo ważną rolę dla rozwoju życia płodowego, dlatego szczególnie kobiety w ciąży powinny zadbać o jej dobrą suplementację.

Cholina – działanie na organizm

Działanie choliny w organizmie odbywa się na wielu płaszczyznach. Związek bierze udział w wielu procesach, które zachodzą w ciele ludzkim, dlatego jej właściwa podaż jest bardzo ważna. 

Jakie jest działanie choliny w organizmie człowieka?

• jej obecność wpływa na tworzenie się struktur komórkowej, a także utrzymanie ich w niezmienionym stanie,
• cholina bierze udział w przebiegu pracy mięśni oraz kontrolowaniu ich funkcji,
• wpływa na zachowanie dobrych funkcjo oddechowych,
• jej obecność wspiera czynności serca i całego układu naczyniowego,
• jest bardzo ważna dla pracy wątroby, dzięki utrzymywaniu jej struktur w dobrej formie,
• zapobiega otłuszczeniu wątroby, czego konsekwencją mogą być poważne choroby narządu,
• wpływa na właściwy przebieg pracy gospodarki lipidowej,
• poprawia pracę układu nerwowego, zwłaszcza pamięci długotrwałej,
• zapobiega rozwojowi chorób psychicznych, na przykład nerwicy lękowej,
• jej obecność ogranicza rozwój chorób wieku starczego, na przykład demencji i otępienia, a także choroby Alzheimera.

Właściwą podaż choliny zapewnia zdrowa, zbilansowana dieta. W przypadku niedoboru warto zmodyfikować posiłki i wzbogacić je w produkty zawierające cholinę lub suplementować ją produktami farmakologicznymi.

Cholina w ciąży – czy można używać?

Cholina w ciąży warunkuje prawidłowy przebieg życia płodowego dziecka. Jest odpowiedzialna za wspieranie rozwoju płodu, zwłaszcza mózgu dziecka a także rdzenia kręgowego. Dodatkowo, jej obecność pozwala na zminimalizowanie ciężkich wad wrodzonych u noworodków, jak na przykład choroby Downa. Cholina w ciąży odpowiada również za poprawę przepływu krwi do łożyska, a także zapobiega pojawienia się stanu przedrzucawkowego, który jest bardzo niebezpieczny dla życia matki i dziecka. Cholina u ciężarnych kobiet pozwala również na poprawę sposobu odżywiania dziecka w łonie matki poprzez usprawnienie transportu niezbędnych składników odżywczych. 

Odpowiedni poziom choliny u kobiet w ciąży lub podczas karmienia dziecka jest bardzo ważny. W tym szczególnym okresie należy zwrócić uwagę na jakość diety, a w przypadku wykrycia niedoboru - po konsultacji lekarskiej - rozpocząć suplementację preparatami, które zawierają cholinę.

Źródła choliny w pożywieniu

Cholina jest substancją, którą w niewielkim stopniu organizm ludzki wytwarza samodzielnie. Niestety, ilość, którą jest w stanie wyprodukować jest zbyt mała i najczęściej nie pokrywa dziennego zapotrzebowania na substancję. Głównym źródłem choliny powinny być odpowiednie produkty spożywcze, takie jak:

• jajka kurze,
• kapusta,
• różne orzechy,
• otręby,
• czerwone, dobrej jakości mięso,
• cieciorka i soczewica,
• groszek oraz soja.

Dieta, która jest bogata w wyżej wymienione składniki pokarmowe pozwala na pokrycie zapotrzebowania organizmu na cholinę. W przypadku wykrycia niedoboru warto włączyć konkretne produkty do swojej diety, a w skrajnych przypadkach, rozpocząć dodatkowa suplementację, dzięki odpowiednim środkom farmakologicznym.

Jakie są skutki uboczne stosowania choliny?

Cholina jest związkiem organicznym, który nie prowadzi do pojawienia się groźnych dla zdrowia skutków ubocznych. Jedynie niedobór substancji może powodować dysfunkcje organizmu, dlatego też warto raz w roku wykonywać badanie z krwi, którego celem jest określenie ilości witamin obecnych w krwioobiegu. Skutkiem ubocznym stosowania choliny, według badań, może być rozstrój żołądka lub niegroźne biegunki. Wszelkie przyjmowanie preparatów powinno odbywać się po konsultacji z lekarzem pierwszego kontaktu, zwłaszcza u osób starszych, dzieci i kobiet ciąży. W trosce o niezaburzoną prace organizmu warto zadbać o zbilansowaną dietę, której składniki bogate w witaminy i minerały prowadzą do uzupełnienia ich braku w krwioobiegu.