Celiakia - przyczyny, objawy, diagnostyka

Celiakia - przyczyny, objawy, diagnostyka - zdjęcie

Gluten jest obecnie dodawany niemal do każdego artykułu spożywczego. Można go spotkać nie tylko w produktach typowo mącznych, takich jak np. makaron, ale też w chipsach, słodyczach, większości dań gotowych, a nawet w łuskanym słoneczniku. Osoby z celiakią muszą się go wystrzegać, ale nie trzeba mieć tej wrodzonej, uwarunkowanej genetycznie choroby – wystarczy zwykła alergia pokarmowa. Pierwszym powodem do niepokoju są przede wszystkim różne powikłania, jakie pojawiają się po spożywanych posiłkach, w których dominuje gluten.

Czym jest Celiakia?

Choroba trzewna, czyli inaczej celiakia, objawia się całkowitą nietolerancją glutenu. Trwa ona przez całe życie i nie da się jej wyleczyć. Ma ona podłoże genetyczne, co oznacza, że chory musi posiadać zestaw genów określanych jako haplotyp DQ8 lub DQ2. Co ciekawe, problem ten ma blisko 2% populacji. Pierwsze wzmianki i obserwacje choroby pochodzą już z XIX w., gdzie początkowo była wiązana z nieprawidłowym przyswajaniem skrobi. Obecnie już wiadomo, że celiakia – badania potwierdziły to w pełni – jest nieprawidłową reakcją autoimmunologiczną organizmu skierowaną względem jelita cienkiego, jaka ma miejsce po spożyciu glutenu.

Celiakia a alergia

Gluten występuje w jęczmieniu, życie i pszenicy oraz ich pochodnych. Problemy z jego przyswajaniem mogą mieć nie tylko chorzy na chorobę trzewną, ale także alergicy i posiadacze stosunkowo nowego schorzenia, jakim jest nieceliakalna nadwrażliwość na gluten. W przypadku tych ostatnich badania na celiakię dają wynik negatywny, ale dieta bezglutenowa pomaga w ograniczeniu wszystkich skutków ubocznych choroby, w tym przewlekłego zmęczenia, przybierającego postać takiego zjawiska jak mgła mózgowa. Ze względu na brak kompleksowych badań, nie wiadomo jeszcze, czy ta wersja choroby jest uleczalna.

Alergia na pszenicę różni się od celiakii tym, że można się jej nabawić już po urodzeniu, zazwyczaj jest rozpoznawana u dzieci i młodzieży. Najczęstsze problemy to zmiany skórne, problemy oddechowe i ból brzucha połączony z nudnościami. Należy pamiętać, że jeśli bóle te są przewlekłe, warto skontaktować się z lekarzem, a nawet wykonać badanie ALT. Natomiast jeśli jest to celiakia, objawy mogą dotykać takich kwestii jak osteoporoza, niedokrwistość, niedowaga, niski wzrost, a także powracająca biegunka tłuszczowa.

Celiakia – różne odmiany i objawy

O tym, jak różna potrafi być celiakia, badania mówią dość często, a lekarze potwierdzają to kolejnymi diagnozami. I tak wyróżniamy:

  • postać klasyczną, ujawnianą u dzieci i mogącą powodować spowolnienie rozwoju,
  • postać zaniedbaną, gdzie dieta jest nieprzestrzegana, a pacjenci słabo zdiagnozowani cierpią na problemy ze wzrostem, a nawet na zaburzenia płodności,
  • postać nietypową, bez dolegliwości jelitowych, ale np. z powracającym zapaleniem stawów,
  • postać skąpoobjawową, gdzie choroba dotyka tylko błony śluzowej jelita cienkiego,
  • postać ujawniającą się z opóźnieniem – choroba Duhringa – charakteryzującą się występowaniem pęcherzyków i grudek na skórze.

Objawy celiakii różnią się dla każdej z odmian tej choroby, jednak najczęściej są one podobne do tych, które obserwuje się przy zespole jelita drażliwego. Wśród innych, klasycznych problemów, jakie generuje celiakia, objawy skórne są jednymi z najczęstszych i najłatwiejszych do zaobserwowania.

Jakie są przyczyny Celiakii?

Przyczyny choroby trzewnej mają oczywiście postać genetyczną, ale zaobserwowano też pewne inne powiązania u niektórych pacjentów. Okazuje się, że na celiakię bardziej narażone są osoby z zespołem Downa oraz chore na cukrzycę typu I. W przypadku cukrzyków warto pamiętać, że w przypadku celiakii dieta z nią związana, całkowicie eliminująca gluten, musi też być powiązana z innymi rygorami żywieniowymi oraz z używaniem sprzętów medycznych, takich jak glukometr, gdzie przy klasycznej nietolerancji glutenu żadne dodatkowe, codzienne testy nie są konieczne.

Badacze sprawdzili też, że choroba trzewna pojawia się częściej tam, gdzie zboża występują jako podstawa diety i są wykorzystywane w większości potraw. Taka sytuacja jest zatem bliższa Stanom Zjednoczonym i Europie, ale za to w Azji występuje rzadziej.

Jak diagnozować Celiakię?

Aby zdiagnozować celiakię, badania muszą przybrać postać biopsji, potwierdzającej zanik kosmków. Gastroenterolog wykonuje taką czynność po skierowaniu do niego przez lekarza pierwszego kontaktu. Sprawdzana jest też obecność przeciwciał oraz przeprowadzany szeroki wywiad z pacjentem. Może okazać się również, że konieczne będzie skierowanie do kolejnych specjalistów, aby wyeliminować inne choroby. Niestety, nie istnieje prosty i jednoznaczny test na celiakię.

Dieta przy Celiakii

Jedną z najważniejszych spraw przy celiakii jest odpowiednia dieta. Jak nietrudno się domyślić, trzeba w niej wyeliminować gluten, co w naszej szerokości geograficznej wcale nie należy do prostych zadań. Wystarczy wejść do zwykłego marketu i przeczytać kilka składów produktowych na artykułach spożywczych – bardzo często będzie widniał tam dopisek „może zawierać gluten” lub też alergen ten będzie widoczny bezpośrednio w składzie. Chorzy na celiakię muszą więc korzystać z produktów takich jak ryż, kukurydza, mąka ziemniaczana, ryby, jaja, soja i gryka. Coraz częściej są dla nich przewidziane specjalne półki w sklepach, na których znaleźć można certyfikowane produkty z symbolem przekreślonego kłosa. Bezglutenowcy nie powinni także zapominać o suplementacji, czyli o uzupełnianiu niezbędnych witamin oraz minerałów. W ich diecie jest to niezmiernie ważne.

Zobacz także: akcesoria do manicure i pedicure

Choroba Duhringa a Celiakia

Jedną z gorszych postaci celiakii jest choroba Duhringa, z towarzyszącymi jej znaczącymi zmianami skórnymi. Łączy się ona często z nietolerancją laktozy. Ujawnia się między 14 a 40 rokiem życia i oczywiście jest przypadłością glutenozależną – należy przy niej stosować tę samą dietę, co przy klasycznej chorobie trzewnej. Oprócz zmian skórnych występuje też łysienie, niepłodność, niedoczynność tarczycy oraz zmiany w obrębie szkliwa zębów.

Choroby związane z glutenem – zarówno te genetyczne, jak i alergie – są obecnie dość częste. Nierzadko jest też wykonywane badanie na celiakię, mające potwierdzić genetyczne podwaliny problemów związanych z nietolerancją. Najważniejsza jednak pozostaje dieta, której osoba z chorobą trzewną powinna bezwzględnie przestrzegać.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Szkarlatyna - objawy, przyczyny. Jak leczyć szkarlatynę?
Jedną z typowych chorób wieku dziecięcego, rozpowszechnioną na całym świecie, jest szkarlatyna. Zazwyczaj pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-zimowym. Wywołuje poważne objawy, a w jej późnym okresie może nawet d...

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Dieta i odchudzanie

Owoc kaki (persymona): wartości odżywcze, prozdrowotne i składniki aktywne
Owoc kaki, czyli persymona, to niesamowity produkt spożywczy, który wciąż bardzo rzadko gości na europejskich talerzach. To egzotyczny owoc o charakterystycznym smaku, który stale zyskuje na popularności wśród dietetyków ora...

Układ pokarmowy

Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Informacje dla pacjenta

Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt wysoka. Każde odchylenie od normy wymaga ...

Serce i układ krążenia

Niewydolność krążenia - przyczyny, objawy, diagnostyka. Czym różni się ostra od przewlekłej?
Niewydolność krążenia oznacza zaburzenia w przepływie krwi przez narządy. Jest to schorzenie, które z roku na rok stanowi coraz większy problem....

Układ pokarmowy

RWS (referencyjne wartości spożycia) – jak je czytać i jakie znaczenie mają dla twojego organizmu?
Pod skrótem RWS kryje się ważna informacja o wartościach odżywczych zawartych w produktach, jakie można nabyć w sklepach spożywczych. Referencyjne Wartości Spożycia ułatwiają komponowanie zdrowych, zbilansowanych posiłków oraz kontrolę li...

Alergia

Sterydy - działanie, zastosowanie i skutki uboczne terapii sterydowej
Terminem sterydy (lub steroidy) określa się potocznie grupę leków produkowanych na wzór kortykosteroidów, czyli hormonów występujących naturalnie w ludzkim organizmie. Wykorzystywane są w leczeniu wielu chorób....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Niedoczynność tarczycy: przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie. Wpływ tarczycy na psychikę
Niedoczynność tarczycy to jedna z często diagnozowanych chorób, polegająca na niewystarczającej produkcji hormonów tarczycy. Jej objawy mają charakter dermatologiczny, neurologiczny, a nawet psychiczny, dlatego też choroba ta nie jest łat...

Układ pokarmowy

Czym jest maltodekstryna - właściwości, zastosowanie i wpływ na zdrowie
Maltodekstryna to substancja, która powszechnie stosowana jest jako dodatek do żywności, leków, suplementów diety i odżywek. Substancja jest łatwo przyswajalna przez organizm....

Układ nerwowy

Tryptofan - aminokwas na dobry sen i nastrój. Działanie, występowanie, właściwości
Odkryj potencjał tryptofanu – aminokwasu egzogennego, który nie tylko skutecznie poprawia samopoczucie i łagodzi stres, ale także odgrywa istotną rolę w leczeniu zaburzeń depresyjnych. Dowiedz się, dlaczego tryptofan jest niezbędny d...

Układ oddechowy

Chrypka: przyczyny, leczenie, pomoc przedlekarska. Jak pomóc sobie domowymi sposobami?
Chrypka jest jednym z najczęściej występujących objawów stanów zapalnych i przewlekłych chorób krtani. Matowy głos może pojawić się także wskutek palenia papierosów, nadużywania głosu oraz stresu, znacznie utrudniając codzie...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Seler naciowy – nie tylko na odchudzanie. Właściwości zdrowotne i wartości odżywcze
Seler naciowy to jeden z ulubionych produktów spożywczych miłośników zdrowego odżywiania. Charakteryzuje się wysoką gęstością odżywczą, stając się istotnym źródłem witamin i minerałów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowan...

Przeziębienie i grypa

Anyż: przyprawa o licznych właściwościach i zastosowaniach zdrowotnych
Właściwości zdrowotne i zastosowanie anyżu jako cennego elementu zdrowej diety. Dzięki swoim właściwościom smakowym i odżywczym, anyż stanowi niezastąpiony składnik kulinarny oraz inspirację dla wielu potraw na całym świecie....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem

cookies Strona korzysta z plików cookies, dzięki temu działa poprawnie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Cookies.