Brokuł – wartości odżywcze, właściwości zdrowotne i przepisy. Czy brokuły chronią przed rakiem?

Brokuł to warzywo, które jest bogatym źródłem witamin i składników mineralnych. Ponadto zawiera sulforafan, czyli silny przeciwutleniacz, który pomaga chronić organizm przed nowotworami. Jakie właściwości mają brokuły i co warto o nich wiedzieć?

Brokuł – podstawowe informacje

Brokuł to odmiana kapusty warzywnej, zwana też zielonym kalafiorem, która była uprawiana już w starożytnej Grecji i Rzymie. Składa się z ciasno ułożonych różyczek, które wyrastają na grubej, krótkiej łodydze. Nie wszyscy jednak wiedzą, że w rzeczywistości różyczki te są kwiatami, które nie zdążyły zakwitnąć – gdyby nie zostały zebrane, w ich miejscu pojawiłyby się żółte kwiaty. Największe europejskie uprawy brokułu znajdują się w Polsce, Anglii, Francji, Hiszpanii, Niemczech i we Włoszech.

Brokuły – wartości odżywcze

Brokuły są niskokaloryczne, a przy tym zawierają wiele cennych substancji odżywczych, witamin oraz minerałów. Jakie są wartości odżywcze brokułów?

Brokuły – właściwości zdrowotne

Brokułom przypisuje się przede wszystkim właściwości antynowotworowe, co jest zasługą obecności sulforafanu. To silny przeciwutleniacz, który zapobiega tworzeniu się nowotworowych mutacji DNA, ułatwia likwidację komórek powstającego nowotworu oraz uniemożliwia ich rozprzestrzenianie się po organizmie. Regularne spożywanie produktów zawierających sulforafan, w tym brokułów, pozwala zmniejszyć ryzyko rozwoju raka prostaty, piersi, płuc i jelita grubego. Naukowcy podkreślają jednak, że warzywa antynowotworowe właściwości zachowują tylko wtedy, gdy są prawidłowo ugotowane.

Brokuł wykazuje także inne działania prozdrowotne:

• dzięki zawartości potasu usprawnia krążenie krwi i obniża ciśnienie tętnicze, a zarazem przyspiesza nadmiar sodu z organizmu;
• znajdujący się w brokułach sulforafan może również łagodzić objawy autyzmu;
• sulforafan pomaga też chronić organizm przed wrzodami dwunastnicy i żołądka oraz wspiera walkę z innymi chorobami układu pokarmowego, w tym zapaleniem przełyku, a nawet rakiem żołądka;
• sulforafan chroni także przed zwyrodnieniami stawów oraz łagodzi towarzyszące im dolegliwości – na przykład w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów.

Brokuły są również odpowiednie dla cukrzyków. Mają niski indeks glikemiczny – wynosi on zaledwie 15, a przy tym zmniejszają ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, na które cukrzycy są wyjątkowo narażeni. W brokułach znajduje się też chrom, który razem z insuliną reguluje poziom cukru we krwi. Brokuły do jadłospisu mogą włączyć także osoby, które muszą przestrzegać diety wątrobowej. Brokuł może również wspierać odchudzanie – niska kaloryczność tego warzywa sprzyja redukcji wagi, a zawarty w nim błonnik zapewnia uczucie sytości na dłuższy czas.

Popularne produkty z brokułami

Choć brokuły wykorzystujemy głównie w kuchni, warzywo to można też znaleźć w preparatach do pielęgnacji twarzy. Przykładem takiego produktu jest maseczka z ekstraktem z brokułu, która dogłębnie oczyszcza skórę. Z kolei ekstrakt z kiełków brokułu stosuje się w suplementach diety. Warzywo to może być także składnikiem gotowych posiłków dla niemowląt.

Jak ugotować brokuły?

Brokuły z powodzeniem można jeść na surowo, ale świetnie smakują również zapiekane lub gotowane – dużą popularnością cieszy się zwłaszcza ostatni z wymienionych sposobów na ich przygotowywanie. Jak prawidłowo gotować brokuły? Najczęściej wrzucamy brokuł do wrzącej wody i gotujemy przez kilka minut, w zależności od preferowanej miękkości warzywa.

Z badań naukowców wynika jednak, że brokuł zachowuje antynowotworowe właściwości, gdy jest blanszowany w temperaturze 76 stopni Celsjusza. Blanszowanie to krótkotrwałe zanurzanie warzyw w gorącej, a następnie zimnej wodzie – dzięki temu brokuły będą nie tylko zachwycać naturalnym smakiem i kolorem, ale przede wszystkim wciąż będą wykazywać antyrakowe właściwości. Natomiast zdaniem innych naukowców brokuły najlepiej łączyć z innymi produktami zawierającymi enzym mirozynaza – na przykład musztardą, rzodkiewkami, rukolą i innymi warzywami kapustnymi – co pozwala na szybsze aktywowanie ich przeciwnowotworowych właściwości.

Brokuły – przepisy

Brokuły można wykorzystywać podczas przygotowywania różnych potraw – dobrym pomysłem są między innymi zdrowa sałatka z brokułem, burgery z brokułów lub makaron z brokułami. Inna propozycja to zupa brokułowa. Jak ją przyrządzić?

Zupa brokułowa – przepis

Lista składników:

• 1 brokuł,
• 5 ziemniaków,
• 2 marchewki,
• 1 por,
• 1 cebula,
• 2 ząbki czosnku,
• 1 liść laurowy,
• ziele angielskie,
• 1 łyżka oleju,
• 1 łyżka masła,
• 100 g serka śmietankowego,
• ¼ szklanki śmietany 18%.

Na połączonym oleju z masłem podsmażamy pokrojoną w kostkę cebulę oraz pora. Dodajemy sól, pieprz i smażymy na średnim ogniu. Później wrzucamy pokrojoną marchewkę, ziemniaki, serek śmietankowy i podsmażamy do momentu połączenia się składników. Do garnka wlewamy 2 litry wody i gotujemy, aż warzywa zmiękną. Dodajemy różyczki brokułu, starty czosnek, a następnie gotujemy całość i czekamy, aż brokuły zrobią się miękkie. Na końcu dodajemy śmietanę. Zupę można zblendować.

Brokuły są bogatym źródłem cennych substancji odżywczych, witamin i składników mineralnych. Dzięki temu brokuł wykazuje liczne właściwości prozdrowotne, w tym antynowotworowe, zmniejszając ryzyko zachorowania na raka prostaty, piersi, płuc i jelita grubego.