Atetoza: co to jest? Jak wygląda rozpoznanie, leczenie, rehabilitacja?

Atetoza: co to jest? Jak wygląda rozpoznanie, leczenie, rehabilitacja? - zdjęcie

Atetoza to zaburzenie polegające na występowaniu charakterystycznych mimowolnych ruchów kończyn. Towarzyszy różnym chorobom neurologicznym, takim jak mózgowe porażenie dziecięce, pląsawica Huntingtona czy udar mózgu.

Czym jest atetoza?

Atetoza to zaburzenie określane również jako ruchy atetotyczne. Jest to objaw o charakterze neurologicznym, dla którego typowe są mimowolne ruchy kończyn – przede wszystkim górnych, w rzadkich przypadkach dolnych. Na skutek atetozy zaobserwować można nienaturalne położenie ciała.

Ruchy atetotyczne nie stanowią odrębnej jednostki chorobowej. Ich pojawienie się świadczy o występowaniu innej choroby. Charakterystyczne dla tego zaburzenia są ruchy powolne, nierytmiczne i skrętne. Pojawiają się one przy uszkodzeniu układu pozapiramidowego, odpowiedzialnego m.in. za motorykę, postawę ciała i utrzymanie prawidłowego napięcia mięśniowego. Niewłaściwe funkcjonowanie tego układu skutkuje brakiem właściwej stymulacji nerwów obwodowych, a w rezultacie mimowolnymi nieskoordynowanymi skurczami.

Jak rozpoznać atetozę?

Ponieważ atetoza może być związana z wieloma chorobami, pacjent z jej objawami musi zostać poddany bardzo szczegółowej diagnozie. Konieczne jest wykrycie schorzenia powodującego zaburzenie. Do najczęściej stosowanych badań należą m.in.:

  • tomografia głowy,
  • rezonans magnetyczny,
  • badania genetyczne,
  • badania laboratoryjne.

Rozpoznanie samej atetozy nie jest problematyczne, ze względu na występowanie wyjątkowo charakterystycznych ruchów, nazywanych czasem ruchami robaczkowymi lub wężowatymi. O wiele trudniejsze okazuje się odkrycie konkretnej przyczyny zaburzenia.

Jakie są przyczyny atetozy?

Przyczyny atetozy mogą być bardzo zróżnicowane. Zawsze związane są jednak z uszkodzeniem układu pozapiramidowego, kierującego ruchami zautomatyzowanymi. Może do tego dojść z powodu rozwinięcia się konkretnej choroby, powstania urazu lub niedotlenienia. Podłoże rozwinięcia się chaotycznych ruchów mimowolnych może być bardzo złożone, związane z zaburzeniami neurologicznymi, infekcyjnymi czy autoimmunologicznymi (np. sarkoidoza).

Mózgowe porażenie dziecięce

To najczęstsze zaburzenie ruchowe występujące w wieku dziecięcym związane jest z niepostępującym, ale ciężkim, uszkodzeniem mózgu. Mózgowe porażenie dziecięce może przyjąć m.in. postać atetotyczną lub mieszaną, w której występuje atetoza ze spastycznością.

Choroba Wilsona

To inaczej zwyrodnienie soczewkowo-wątrobowe, polegające na patologicznym gromadzeniu się miedzi w różnych narządach. Jest uwarunkowane genetycznie.

Niedotlenienie noworodka

Dochodzi do niego w okresie okołoporodowym, kiedy nawet krótki niedobór tlenu może mieć poważne i trwałe konsekwencje.

Żółtaczka noworodków

Ciężka żółtaczka związana jest zwykle z chorobą hemolityczną. W skrajnych przypadkach może ona doprowadzić do uszkodzenia delikatnych struktur odpowiadającego za atetozę układu pozapiramidowego.

Fenyloketonuria

Ta uwarunkowana genetycznie choroba prowadzi do patologicznego odkładania się w ciele fenyloalaniny. Nieleczona spowodować może szereg symptomów o charakterze neurologicznym.

Choroba Huntingtona

To uwarunkowane genetycznie schorzenie, którego typowym objawem są tzw. ruchy pląsawicze, często występujące łącznie z atetozą.

Udar mózgu

Atetoza może być następstwem udaru, jeśli dojdzie podczas niego do niedokrwienia struktur układu pozapiramidowego.

Choroba nowotworowa ośrodkowego układu nerwowego

Może skutkować uciskiem na struktury odpowiedzialne za motorykę bądź naciekaniem na nie zmian nowotworowych.

 

Czym objawia się atetoza?

Najbardziej charakterystyczne objawy atetozy stanowią wspomniane powolne i niezależne od woli ruchy robaczkowe – najczęściej dotyczą rąk i palców. Zdarzają się jednak ruchy atetotyczne kończyn dolnych, twarzy, gałek ocznych lub tułowia. Bezpośrednią przyczyną napadu atetozy jest zwykle próba wykonania jakiegoś ruchu lub napięcie o charakterze emocjonalnym.

Typowe jest nasilenie zaburzenia w chwili pojawienia się zamiaru podjęcia czynności ruchowej, a także jego zanikanie podczas snu. Takie ruchy mogą dotyczyć zarówno jednej, jak i obu stron ciała. Atetoza u dzieci w wielu przypadkach powoduje poważne trudności w przyjmowaniu pokarmu.

Warto dodać, że atetoza rzadko występuje jako pojedynczy objaw. Zazwyczaj jest zaledwie jednym z licznych problemów o charakterze motorycznym czy neurologicznym, przez co wielu chorych wymaga wsparcia w samoobsłudze i codziennym funkcjonowaniu.

Atetoza: leczenie i rehabilitacja

Leczenie atetozy uzależnione jest od przyczyny zaburzenia. Niestety wiele powodujących ją chorób należy do schorzeń nieuleczalnych, dlatego często kluczowe okazuje się farmakologiczne łagodzenie objawów i rehabilitacja. Celem jest poprawa komfortu chorego, nauka samodzielności i zapewnienie specjalistycznej opieki. Rehabilitacja w atetozie pozwala niwelować napięcie mięśniowe, niwelować przykurcze i podejmować stopniowe próby zwiększania zakresu sprawności.

Atetoza a mózgowe porażenie dziecięce

Mózgowe porażenie dziecięce jest częstą przyczyną atetozy. Choroba związana jest z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego na wczesnym etapie jego rozwoju. Chociaż nie postępuje, jest nieuleczalna i prowadzi do wielu zaburzeń o charakterze motorycznym (np. atetoza dystoniczna, czyli przerywanymi spazmami). Jakie są przyczyny uszkodzenia OUN w tak młodym wieku? Zaliczyć można do nich m.in. infekcje u matki w trakcie ciąży (np. różyczka), zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (wywołane np. przez pneumokoki) bądź niedotlenienie.

Atetoza jest objawem neurologicznym związanym z uszkodzeniem układu pozapiramidowego. Leczenie uzależnione jest od konkretnej przyczyny, jednak w wielu przypadkach kluczowa dla komfortu chorego okazuje się rehabilitacja.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Pierwsza pomoc Udar słoneczny: objawy, leczenie i pierwsza pomoc przy porażeniu cieplnym
Udar słoneczny jest jedną z najczęstszych odmian udaru cieplnego. Stanowi konsekwencję nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. W następstwie przegrzania organizmu dochodzi do odwodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej oraz mechanizmów t...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Dieta i odchudzanie Cholesterol – jakie są normy oraz dieta i leczenie? Czym się różni dobry i zły cholesterol?
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w prasie i mediach odbywała się prawdziwa nagonka na cholesterol. Należało go unikać, spożywając pokarmy ubogie w masło, jaja i inne tłuszcze z...
Zdrowy tryb życia Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach ...

Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...
Informacje dla pacjenta Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, ...
Układ pokarmowy Kwas alfa-liponowy (ALA) w walce z cukrzycą. Gdzie występuje i jak działa?
Jaki jest związek pomiędzy kwasem alfa-liponowym a cukrzycą? Kwas ten jest jednym z najskuteczniejszych przeciwutleniaczy, obniża także poziom cukru we krwi i usprawnia pracę wątroby, dzięki czemu jest zalecanym suplementem dla osób bo...
Serce i układ krążenia Choroba Kawasaki – jak wygląda i przebiega? Co warto wiedzieć o zespole Kawasaki?
Choroba Kawasaki to poważna choroba układowa dotykająca głównie dzieci, mogąca doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. Oto najważniejsze objawy, zalecane sposoby leczenia oraz inne istotne informacje na jej temat. Z tego artykułu d...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem