Adrenalina (epinefryna) – jak na nas działa? – stosowanie oraz skutki uboczne

Adrenalina (epinefryna) – jak na nas działa? – stosowanie oraz skutki uboczne - zdjęcie

Adrenalina odgrywa bardzo dużą rolę w mechanizmie stresu oraz natychmiastowej reakcji organizmu na sytuację zagrożenia. Jej działanie doskonale ilustruje potoczna nazwa, nadana jej przez Anglików: FFF, co oznacza strach (fright), walkę (fight) i ucieczkę (flight). Najbardziej zestresowanym i równocześnie najbardziej zapracowanym narodem są Japończycy, którzy najczęściej umierają z powodu stresu i przepracowania. To oni nadali temu procesowi nazwę – karoshi. Według statystyk z powodu karoshi umiera co roku około 30 tysięcy Japończyków.

Czym jest adrenalina?

Adrenalina, inaczej epinefryna, jest hormonem wydzielanym przez korę nadnercza, a dokładniej – jest uwalniana z zakończeń nerwowych układu współczulnego oraz rdzenia nadnerczy i ciał trzyzwojowych w chwilach zagrożenia życia lub euforii. Często nazywa się adrenalinę hormonem stresu, ponieważ przygotowuje organizm do stawienia czoła niebezpieczeństwu. Po uwolnieniu z zakończeń nerwowych epinefryna działa na receptory α- i ß-adrenergiczne, dzięki czemu zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego, przyspiesza akcję serca i obkurcza naczynia krwionośne. Skutkuje to zwiększeniem ciśnienia tętniczego, rozszerzeniem dróg oddechowych i zwiększeniem poziomu cukru we krwi.

Jak adrenalina wpływa na zdrowie?

W sytuacji silnego pobudzenia nerwowego, zagrożenia lub walki, wyrzut adrenaliny wywołuje znaczne podwyższenie progu bólu, przypływ energii oraz stymuluje pracę organów wewnętrznych, co powoduje, że znacznie wzrasta sprawność fizyczna i psychiczna. Dzięki epinefrynie ludzie pokonują wszelkie bariery i wspinają się na wyżyny swoich możliwości. Jednak stałe podwyższenie jej poziomu we krwi, co najczęściej wiąże się ze stresem, wpływa na organizm destrukcyjnie. Osoby, u których poziom adrenaliny jest podwyższony, częściej odczuwają zmęczenie, cierpią na wrzody żołądka, nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia, cukrzycę, miażdżycę i chorobę Parkinsona. Niektórzy uwielbiają sytuacje ekstremalne, wyzwalające epinefrynę i towarzyszące im uczucie oraz stan euforii, jaki powstaje po pokonaniu lęku. Dotyczy to np. wielbicieli skoków na bungee, jazdy kolejką górską czy wspinaczki po ściance bez zabezpieczeń. U niektórych osób występuje jednak uzależnienie od adrenaliny. Nieraz lekkomyślnie ryzykują oni nawet życiem, aby tylko wzrosła u nich adrenalina. Cena, jaką płacą za te przyjemności, nieraz jest bardzo wysoka. Wyleczenie z tego nałogu jest trudne i polega na stosowaniu długotrwałej psychoterapii.

Zobacz też: link: https://www.wapteka.pl/blog/artykul/witaminy-na-potencje-dla-mezczyzn.

Kiedy adrenalina używana jest jako lek?

Epinefryna, dzięki swoim cennym właściwościom, potrafi w bardzo krótkim czasie zmobilizować cały organizm i postawić go w stan gotowości. Pomaga między innymi sercu szybciej pompować krew, ułatwia oddychanie i działa przeciwkrwotocznie, dlatego często używana jest jako lek. Zastrzyk z adrenaliny stosuje się w nagłych przypadkach, zagrażających życiu. Należą do nich, na przykład:

  • atak dychawicy oskrzelowej,
  • wstrząs anafilaktyczny (np. po ugryzieniu przez owada lub uczuleniu na lek),
  • zatrzymanie akcji serca,
  • ciężka bradykardia (znaczne spowolnienie akcji serca),
  • gwałtowny spadek ciśnienia tętniczego krwi.

Jest również stosowana miejscowo w laryngologii i stomatologii w celu obkurczenia naczyń krwionośnych.

Jak dawkować adrenalinę?

Wytyczne EAACI (Europejskiej Akademii Alergii i Kliniki Immunologicznej) ściśle określają sytuacje oraz dawki, w jakich może być podawana adrenalina. Dawkowanie uzależnione jest od wieku i masy ciała pacjenta. W reakcji anafilaktycznej lek podaje się domięśniowo, najlepiej w przednio-boczną część uda. W przypadku dzieci o masie ciała od 7,5 do 25 kg zazwyczaj stosuje się dawkę 0,15 mg, a u dzieci o masie powyżej 25 kg i u osób dorosłych – 0,3 mg adrenaliny. Lek może wywołać potencjalne działania niepożądane, jednak są one łagodne i przejściowe. Wygodniejsza w użyciu jest adrenalina w strzykawce (autowstrzykiwacz lub ampułkostrzykawka), niż w ampułce. Podczas reanimacji epinefrynę stosuje się dożylnie w większych dawkach (około 1 mg) co 3-5 minut. Alergicy zagrożeni wstrząsem anafilaktycznym po ukąszeniu owada, dla których szybkie podanie adrenaliny ratuje im życie, powinni zawsze mieć przy sobie automatyczny wstrzykiwacz z lekiem.

Adrenalina – przedawkowanie

Po podaniu zbyt dużej dawki adrenaliny u pacjenta może wystąpić tachykardia (serce bije szybciej niż 120 razy na minutę), zwiększone zużycie tlenu przez mięsień sercowy, rozszerzenie źrenic, zwiększenie poziomu cukru we krwi, nadmierny wzrost ciśnienia tętniczego, a nawet udar mózgu.

Badanie adrenaliny

Badanie adrenaliny wykonuje się najczęściej u osób z nadciśnieniem tętniczym wtórnym o nieznanej przyczynie oraz w przypadku podejrzenia guza chromochłonnego w rdzeniu nadnerczy. Polega ono na oznaczeniu stężenia adrenaliny w osoczu krwi, na czczo, a dokładniej na określeniu poziomu dwóch pokrewnych hormonów: adrenaliny i noradrenaliny, czyli katecholamin, które odpowiadają za pobudzanie organizmu narażonego na stres. Noradrenalina jest wydzielana z zakończeń nerwów współczulnych. Wskazaniem do badania są nagłe, bardzo wysokie wzrosty ciśnienia tętniczego krwi, którym towarzyszy kołatanie serca i bladość skóry. Często badanie okazuje się mało miarodajne, ponieważ stężenie adrenaliny może szybko ulec zmianie, tym bardziej że u niektórych osób samo pobranie krwi powoduje wzrost poziomu tego hormonu. Dlatego wykonuje się także badanie z dobowej zbiórki moczu. Najlepiej, gdy pacjent przebywa w szpitalu. Wówczas można mu pobrać krew w czasie trwania napadu. W przypadku guza chromochłonnego poziom adrenaliny jest bardzo wysoki. Dzięki temu znacznie zwiększa się trafność w jego rozpoznaniu (szacuje się, że rozpoznanie dokonuje się u 4. na 5. badanych pacjentów).

Okazuje się, że nie tylko aktywność związana z podejmowaniem ryzyka podnosi poziom adrenaliny. Fitness i wysiłek fizyczny związany z rywalizacją może także spowodować wzrost epinefryny. Ponadto pozwala się zrelaksować i pomaga w stanach apatii i przygnębienia, znacznie lepiej niż niektóre suplementy.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Choroby zakaźne i pasożytnicze

Szkarlatyna - objawy, przyczyny. Jak leczyć szkarlatynę?
Jedną z typowych chorób wieku dziecięcego, rozpowszechnioną na całym świecie, jest szkarlatyna. Zazwyczaj pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-zimowym. Wywołuje poważne objawy, a w jej późnym okresie może nawet d...

Układ rozrodczy i moczowy

Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych, które dają niezapomniane doznania
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Dieta i odchudzanie

Owoc kaki (persymona): wartości odżywcze, prozdrowotne i składniki aktywne
Owoc kaki, czyli persymona, to niesamowity produkt spożywczy, który wciąż bardzo rzadko gości na europejskich talerzach. To egzotyczny owoc o charakterystycznym smaku, który stale zyskuje na popularności wśród dietetyków ora...

Układ pokarmowy

Bulgotanie w brzuchu i przelewanie w jelitach – objawy, przyczyny, leczenie
Bulgotanie, przelewanie się, dziwne, głośne burczenie i przewracanie w brzuchu to nie tylko kłopotliwe i krępujące, ale również niepokojące objawy. Mogą wystąpić zarówno w dzień, jak i w nocy. Zazwyczaj stanowią całkowicie niegroźny ...

Informacje dla pacjenta

Wysoki puls – przyczyny, objawy jak prawidłowo zmierzyć?
Puls, inaczej tętno, określa ilość uderzeń serca na minutę, czyli częstotliwość bicia serca. Jego wartość jest dla człowieka zdrowego ściśle określana i nie powinna być ani za niska, ani zbyt wysoka. Każde odchylenie od normy wymaga ...

Serce i układ krążenia

Niewydolność krążenia - przyczyny, objawy, diagnostyka. Czym różni się ostra od przewlekłej?
Niewydolność krążenia oznacza zaburzenia w przepływie krwi przez narządy. Jest to schorzenie, które z roku na rok stanowi coraz większy problem....

Układ pokarmowy

RWS (referencyjne wartości spożycia) – jak je czytać i jakie znaczenie mają dla twojego organizmu?
Pod skrótem RWS kryje się ważna informacja o wartościach odżywczych zawartych w produktach, jakie można nabyć w sklepach spożywczych. Referencyjne Wartości Spożycia ułatwiają komponowanie zdrowych, zbilansowanych posiłków oraz kontrolę li...

Alergia

Sterydy - działanie, zastosowanie i skutki uboczne terapii sterydowej
Terminem sterydy (lub steroidy) określa się potocznie grupę leków produkowanych na wzór kortykosteroidów, czyli hormonów występujących naturalnie w ludzkim organizmie. Wykorzystywane są w leczeniu wielu chorób....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Niedoczynność tarczycy: przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie. Wpływ tarczycy na psychikę
Niedoczynność tarczycy to jedna z często diagnozowanych chorób, polegająca na niewystarczającej produkcji hormonów tarczycy. Jej objawy mają charakter dermatologiczny, neurologiczny, a nawet psychiczny, dlatego też choroba ta nie jest łat...

Układ pokarmowy

Czym jest maltodekstryna - właściwości, zastosowanie i wpływ na zdrowie
Maltodekstryna to substancja, która powszechnie stosowana jest jako dodatek do żywności, leków, suplementów diety i odżywek. Substancja jest łatwo przyswajalna przez organizm....

Układ nerwowy

Tryptofan - aminokwas na dobry sen i nastrój. Działanie, występowanie, właściwości
Odkryj potencjał tryptofanu – aminokwasu egzogennego, który nie tylko skutecznie poprawia samopoczucie i łagodzi stres, ale także odgrywa istotną rolę w leczeniu zaburzeń depresyjnych. Dowiedz się, dlaczego tryptofan jest niezbędny d...

Układ oddechowy

Chrypka: przyczyny, leczenie, pomoc przedlekarska. Jak pomóc sobie domowymi sposobami?
Chrypka jest jednym z najczęściej występujących objawów stanów zapalnych i przewlekłych chorób krtani. Matowy głos może pojawić się także wskutek palenia papierosów, nadużywania głosu oraz stresu, znacznie utrudniając codzie...

Odporność, wzmocnienie organizmu

Seler naciowy – nie tylko na odchudzanie. Właściwości zdrowotne i wartości odżywcze
Seler naciowy to jeden z ulubionych produktów spożywczych miłośników zdrowego odżywiania. Charakteryzuje się wysoką gęstością odżywczą, stając się istotnym źródłem witamin i minerałów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowan...

Przeziębienie i grypa

Anyż: przyprawa o licznych właściwościach i zastosowaniach zdrowotnych
Właściwości zdrowotne i zastosowanie anyżu jako cennego elementu zdrowej diety. Dzięki swoim właściwościom smakowym i odżywczym, anyż stanowi niezastąpiony składnik kulinarny oraz inspirację dla wielu potraw na całym świecie....

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem

cookies Strona korzysta z plików cookies, dzięki temu działa poprawnie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Cookies.