Karczochy – wartości odżywcze i właściwości zdrowotne. Na co pomagają karczochy?

Karczochy – wartości odżywcze i właściwości zdrowotne. Na co pomagają karczochy? - zdjęcie

Karczochy to warzywo cenione w wielu kuchniach świata. W Polsce wciąż je odkrywamy, jednak ze względu na ich właściwości zdrowotne oraz bogactwo składników odżywczych, coraz chętniej dodajemy je do różnych potraw.

Karczochy – skąd pochodzą?

Karczochy jako pierwsi docenili mieszkańcy krajów śródziemnomorskich, skąd zresztą pochodzi to warzywo. O karczochach już w IV wieku p.n.e. pisał Teofrast z Eresos, grecki uczony, uczeń i przyjaciel Arystotelesa. W starożytności karczochy były stosowane przede wszystkim jako naturalny, łatwo dostępny lek na problemy trawienne oraz środek regulujący pracę wątroby i nerek.

Karczochy – wartości odżywcze oraz kaloryczność

Karczochy są cennym źródłem substancji odżywczych, witamin oraz minerałów.

Wartości odżywcze

Zawartość w 100 karczochów surowych

Zawartość w 100 karczochów gotowanych

Wartość energetyczna

47 kcal

53 kcal

Białko

3,27 g

2,89 g

Tłuszcz

0,15 g

0,34 g

Węglowodany

10,51 g

11,95 g

Błonnik

5,4 g

5,7 g

Witamina C

11,7 mg

7,4 mg

Tiamina (witamina B1)

0,072 mg

0,050 mg

Ryboflawina (witamina B2)

0,066 mg

0,089 mg

Niacyna (witamina B3)

1,046 mg

1,110 mg

Witamina B6

0,116 mg

0,081 mg

Kwas foliowy (witamina B9)

68 µg

89 µg

Witamina A

13 IU

13 IU

Witamina E

0,19 mg

0,19 mg

Witamina K

14,8 µg

14,8 µg

Wapń

44 mg

21 mg

Żelazo

1,28 mg

0,61 mg

Magnez

60 mg

42 mg

Fosfor

90 mg

73 mg

Potas

370 mg

286 mg

Sód

94 mg

60 mg

Cynk

0,49 mg

0,40 mg


Karczochy – właściwości zdrowotne i lecznicze

W XX wieku naukowcy odkryli, czemu zawdzięczamy zbawienny wpływ karczochów na nasze zdrowie – substancji o nazwie cynaryna. Według badaczy odpowiada ona za hamowanie syntezy cholesterolu w wątrobie, przyspiesza usuwanie trójglicerydów i cholesterolu wraz z żółcią oraz wspiera proces przemiany cholesterolu w kwasy żółciowe. Dzięki temu karczochy pozwalają utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu w organizmie oraz pomagają zapobiegać zmianom miażdżycowym, które najczęściej pojawiają się w tętnicach dużego układu krążenia. Cynaryna wspiera też leczenie schorzeń układu pokarmowego – zaburzeń trawienia czy zespołu jelita drażliwego – oraz przyczynia się do regeneracji i poprawy ukrwienia wątroby.

Karczochy zawierają także wiele antyoksydantów: kwercetynę, rutynę, antocyjany, kwas galusowy, luteolinę, kwas kawowy, kwas chlorogenowy, sylimarynę oraz wymienioną już cynarynę. Stanowią one naturalną barierę dla wolnych rodników, dlatego są częstym polecane w ramach profilaktyki chorób nowotworowych. Za sprawą obecności antyoksydantów, karczochy opóźniają również procesy starzenia.

Karczochy mogą być też sprzymierzeńcem osób chorujących na cukrzycę. Zawierają one inulinę – znajdziemy ją także w topinamburze – która pomaga zachować prawidłowy poziom cukru we krwi. W karczochach znajdziemy również kwas chlorogenowy, który zwiększa tolerancję glukozy i ogranicza wchłanianie cukrów w przewodzie pokarmowym. Warto przy tym wspomnieć, że warzywa te mają bardzo niski indeks glikemiczny – wynosi on 18.

Karczochy sprawdzą się też jako element diety odchudzającej. Mają niską kaloryczność, niskie stężenie tłuszczu i zawierają dużą błonnika, dzięki czemu sprzyjają redukcji masy ciała. Wspierające odchudzanie właściwości karczochów są także zasługą:

  • cynaryny – usprawnia procesy trawienna i przyspiesza metabolizm lipidów;
  • inuliny – posiada zdolność wiązana dużych ilości wody, a następnie pęcznienia w żołądku, zapewniając uczucie sytości na długi czas;
  • kwasu chlorogenowego – jako antyoksydant zmniejsza absorpcję cukrów w przewodzie pokarmowym;
  • niacyny – czyli witaminy B3, która uczestniczy w procesie przemiany węglowodanów i kwasów tłuszczowych.

Karczochy – właściwości kosmetyczne

Wyciąg z karczochów jest wykorzystywany jako składnik kosmetyków do pielęgnacji cery trądzikowej – zawarta w tych warzywach cynaryna wykazuje właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, natomiast witaminy z grupy B zapobiegają powstawaniu łojotoku skórnego. Ekstrakt z karczocha może być również składnikiem preparatów przeznaczonych do leczenia schorzeń dermatologicznych – egzemy, łuszczycy czy pokrzywki.

Karczochy w suplementach diety

By korzystać z dobroczynnych właściwości karczochów, możemy sięgnąć też po dostępne w aptekach suplementy diety. Łatwe do połknięcia kapsułki z wyciągiem z karczocha, korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu pokarmowego i wspomagają usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii z organizmu. Informację dotyczącą zalecanego dawkowania suplementów z karczochem zawsze znajdziemy na opakowaniu produktu.

Najlepsze przepisy z karczochem

Karczochy dużą popularnością cieszą się zwłaszcza we Włoszech. Coraz częściej goszczą także na polskich stołach, choć wiele osób wciąż nie wie, do czego tak właściwie może wykorzystać to warzywo. Świetną propozycją na dobry początek są pieczone karczochy oraz sałatka z karczochami.

Pieczone karczochy z parmezanem – przepis

Lista składników:

  • kilka karczochów (w zależności od liczby osób);
  • oliwa z oliwek,
  • starty parmezan,
  • sok z cytryny,
  • sól i pieprz.

Karczochy odpowiednio oprawiamy, a następnie wkładamy do gotującej się wody z sokiem z cytryny – na 1 karczocha powinno przypadać około 1 litr wody. Warzywa gotujemy przez około 35 minut, aż zmiękną. Odcedzamy karczochy i układamy w naczyniu żaroodpornym wysmarowanym oliwą z oliwek. Doprawiamy solą i pieprzem, posypujemy starym parmezanem i pieczemy przez około 5-8 minut w 180 stopniach.

Sałatka z karczochami i serem feta – przepis

Lista składników:

  • słoiczek karczochów w zalewie,
  • główka sałaty lodowej,
  • 300 g pomidorków koktajlowych,
  • słoiczek czarnych oliwek (drylowanych),
  • kostka sera feta,
  • mała czerwona cebula,
  • oliwa z oliwek,
  • ocet balsamiczny,
  • świeże liście bazylii,
  • sól i pieprz.

Wszystkie warzywa i ser kroimy według upodobań, a następnie przyprawiamy, dodając do nich oliwę, ocet balsamiczny, sól i pieprz.

Karczochy są cenione już nie tylko przez mieszkańców basenu Morza Śródziemnego. Coraz częściej sięgamy po nie również w Polsce, zarówno w poszukiwaniu nowych, wyjątkowych smaków, jak i w trosce o kondycję naszego organizmu.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Zdrowy tryb życia Czosnek niedźwiedzi – stosowanie, właściwości, uprawa. Co musisz wiedzieć o czosnku niedźwiedzim?
Każdy z nas wie, jak cenne właściwości lecznicze posiada czosnek pospolity. Nie wszyscy jednak wiedzą, że pod względem zawartości pewnych substancji przewyższa go czosnek niedźwiedzi. Jeszcze do niedawna traktowany był jako ciekawostka prz...
Informacje dla pacjenta Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Informacje dla pacjenta Rzeżucha – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Jak uprawiać rzeżuchę w domu?
Rzeżucha wielu osobom kojarzy się wyłącznie ze świętami wielkanocnymi. Okazuje się jednak, że ta niepozorna roślina jest bogatym źródłem witamin i minerałów, dlatego warto włączać ją do diety przez cały rok.Rzeżucha – czym jest?...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Sport i fitness Kreatyna – działanie, rodzaje, właściwości i efekty suplementu dla sportowców
Kreatyna to związek azotowy, który znajduje się przede wszystkim w mięśniach człowieka. Co ciekawe, nazwa pochodzi od greckiego słowa "keras", które oznacza mięso. To właśnie ono jest najważniejszym źródłem kreatyny w naszej diecie...
Choroby skóry Glistnik jaskółcze ziele – skuteczna broń nie tylko na kurzajki. Na co pomaga i jak stosować?
Natura już od początku istnienia człowieka obdarzała go niesamowitym bogactwem ziół, które są w stanie leczyć wiele schorzeń i problemów zdrowotnych. Tak jest w przypadku glistnika - rośliny powszechnie występującej w wielu miejscach i ...

Choroby skóry Różyczka (choroba) – jakie są przyczyny, objawy i leczenie?
Chociaż różyczka należy do stosunkowo niegroźnych i łagodnych chorób wieku dziecięcego, nie znaczy to, że można ją lekceważyć. Zdarza się bowiem, że potrafi spowodować poważne p...
Choroby skóry Toczeń rumieniowaty układowy – jakie są przyczyny, objawy, leczenie?
Toczeń rumieniowaty układowy jest chorobą dość ciężką w diagnostyce. To przypadłość reumatyczna, gdzie w niektórych przypadkach pierwsze objawy dość mocno przypominają infekcję ba...
Sport i fitness Modzele, nagniotki, odciski – czym są i jak je usunąć? Sprawdzone plastry na odciski
Odciski, nagniotki i modzele potrafią mocno uprzykrzyć życie. Powodują ból, utrudniają chodzenie, wyglądają nieestetycznie. Często powstają w najmniej odpowiednim momencie, przed ważną...
Choroby męskie Zapalenie napletka i żołędzi prącia – objawy, przyczyny i skuteczne leczenie
Zapalenie napletka i żołędzi prącia to dość częsta dolegliwość u mężczyzn, która może powodować dyskomfort, ból, a czasem także niepokój. Objawy takie jak zaczerwienienie...
Serce i układ krążenia Drętwienie lewej ręki – przyczyny, choroby, leczenie
Drętwienie lewej ręki, czy też jej cierpnięcie lub mrowienie to dolegliwość, którą warto rozgraniczyć od bólu ręki. Podczas gdy drętwienie jest po prostu nieprzyjemne i...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Informacje dla pacjenta Mniszek lekarski – właściwości, zastosowanie oraz działanie
Mniszek lekarski, potocznie nazywany mleczem lub dmuchawcem, rosnący powszechnie na trawnikach i łąkach, traktowany jest przez wielu ludzi, jako pospolity i uciążliwy do wytępienia chwast. To bylina, która łatwo wysiewa się z nasion ...
Układ oddechowy Gazometria krwi – co to za badanie i kiedy się je wykonuje?
Gazometria krwi to specjalistyczne badanie laboratoryjne, które pozwala ocenić, jak organizm radzi sobie z wymianą gazową, czyli dostarczaniem tlenu do tkanek i usuwaniem dwutle...
Choroby nowotworowe Guzek pod pachą – czy zawsze oznacza coś groźnego?
Pojawienie się guzka pod pachą budzi niepokój, zwłaszcza gdy towarzyszy mu ból, obrzęk lub zmiany skórne. Choć pierwszym skojarzeniem może być poważna choroba, najczęście...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem