Jesienią pogoda wyraźnie się zmienia – wydawałoby się, że na korzyść dla alergików. Niestety, mimo że temperatura spada, wilgotność wzrasta, opadają liście, a trawy i zboża przestają pylić, wciąż aktywnych jest kilka groźnych alergenów. Co uczula jesienią? Jak objawiają się jesienne alergie i jak je leczyć?
Jesienne alergie – objawy
Panuje powszechny pogląd, że najgorszy okres dla alergików przypada w sezonie wiosenno-letnim. Tymczasem jesienne alergie są równie dokuczliwe, jak te które atakują nas w czerwcu czy lipcu. Ich objawy również są typowe – katar, kaszel, obrzęk gardła, łzawienie oczu. Niestety, w związku z powszechnymi jesienią infekcjami, często symptomy alergii bierzemy za przeziębienie czy zapalenie zatok. Jak je odróżnić? Objawy alergii zwykle są nagłe i następują w efekcie kontaktu z alergenem (np. podczas spaceru czy sprzątania lub w obecności zwierzęcia). Charakterystycznym symptomem alergii jest też swędzenie – nosa, gardła, oczu. Leki na alergię nie zlikwidują przeziębienia ani problemów z zatokami – jeśli przynoszą ulgę, zapewne mamy do czynienia z alergią. Aby to potwierdzić, warto wykonać testy alergiczne.
Jesienne alergie – pyłkowica
Pyłkowica (alergia na pyłki roślin wiatropylnych) nie kończy się wraz z końcem lata, lecz stanowi zagrożenie także jesienią. W tym okresie aktywność pylną wykazują chwasty – przede wszystkim bylica, będąca najczęściej uczulającym chwatem w Polsce i jednym z najsilniejszych alergenów w ogóle (zaraz po trawach i brzozie). Bylica stanowi zagrożenie dla alergików we wrześniu i w październiku. Inne „powietrzne” alergeny wywołujące jesienne alergie to:
- ambrozja
- pokrzywa
- komosa
- perz
- babka lancetowata
- łubin
Dodatkowe zagrożenie dla osób uczulonych na ambrozję oraz chwasty stanowi tzw. alergia krzyżowa. Objawy zaostrza spożywanie niektórych produktów – m.in. cukinii, ogórków, arbuzów, melonów, rumianku czy herbaty.
Jesienne alergie – zarodki pleśni
Przyczyną jesiennych alergii bardzo często są grzyby pleśniowe. Rozmnażają się w sytuacji, gdy wilgotność powietrza wynosi 70% - deszczowy jesienny okres stwarza im zatem idealne warunki do rozwoju. Pleśnie bytują w glebach, żywiąc się roślinnymi i zwierzęcymi odpadkami. Znajdują się w lasach, parkach, ogrodach, w stertach opadniętych, wilgotnych liści. Na kontakt z zarodkami pleśni jesteśmy narażeni nie tylko podczas jesiennych spacerów – atakują nas także w przestrzeni domowej. Wraz ze wzrostem wilgotności na zewnątrz, wodą nasiąkają mury domów i bloków. W pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności (jak piwnice, poddasza, pralnie, łazienki, kuchnie, ale też sauny, baseny czy domki letniskowe) aż roi się od pleśni. O ich obecności świadczy charakterystyczny zapach stęchlizny. Siedliskiem pleśni są też doniczki z roślinami oraz przestrzenie pod tapetami ściennymi.
Jesienne alergie – roztocza
Oprócz pleśni w domu mamy inne alergeny, wywołujące jesienne alergie. Są to, znajdujące się w kurzu domowym, roztocza. Nie widzimy ich, ale jest ich pełno w przedmiotach codziennego użytku – łóżkach, materacach, pościeli, dywanach, zasłonach, meblach tapicerowanych i pluszowych zabawkach. Pożywienie dla roztoczy stanowi złuszczający się codziennie ludzki naskórek, a rozwojowi sprzyjają dodatkowo takie czynniki jak:
- centralne ogrzewanie, które podnosi temperaturę w pomieszczeniu
- szczelne okna zakłócające cyrkulację powietrza
- duża wilgotność powietrza
- duża ilość sprzętów w pomieszczeniu
Alergię na roztocza możemy podejrzewać, jeśli objawy pojawiają się podczas sprzątania czy ścielenia łóżka.
Jak przetrwać okres jesiennych alergii?
Jesienią alergicy muszą zachować szczególną ostrożność i przestrzegać pewnych zasad. Oto one:
- zrezygnuj ze spacerów po lasach, polach czy łąkach (zwłaszcza w godzinach 10-15, gdy następuje szczyt pylenia)
- ogranicz liczbę roślin doniczkowych lub w ogóle z nich zrezygnuj (duża ilość roślin powoduje wzrost wilgotności powietrza)
- nie podlewaj roślin zbyt obficie, gdyż sprzyja to rozwojowi pleśni
- na bieżąco usuwaj uschnięte liście z doniczek
- rośliny myj pod prysznicem co kilka tygodni
- utrzymuj temperaturę w mieszkaniu na poziomie 20°C, a wilgotność na poziomie 50% - dobrym pomysłem jest zakup nawilżacza
- regularnie wietrz pomieszczenia (roztocza nie mnożą się w temperaturze poniżej 15°C)
- przed sezonem grzewczym oczyść kaloryfery i grzejniki (w przeciwnym razie, gdy zaczną działać, spowodują rozprzestrzenianie się alergenów)
- kurze ścieraj wilgotną szmatką
- sprzątaj odkurzaczem z filtrem HEPA
- pamiętaj o częstych zmianach pościeli
- raz w tygodniu włóż do zamrażarki pościel i pluszowe zabawki – niska temperatura wyeliminuje roztocza
- przy każdym sprzątaniu odkurzaj meble tapicerowane (sofy, kanapy, fotele)
- pościel, zasłony i meble tapicerowane można dodatkowo spryskać specjalnym środkiem przeciw roztoczom (np. Allergoff)
- gdy zauważysz grzyb w łazienkowej fudze, kratce wentylacyjnej czy futrynie, jak najszybciej pozbądź się go przy pomocy preparatu grzybobójczego
- zrezygnuj z elementów wystroju, które gromadzą kurz - dywanów, zasłon, tapet, bibelotów
- sezonowe ubrania trzymaj w zamkniętych pojemnikach, a przed założeniem upierz je w pralce lub oddaj do pralni
Powyższe zalecenia obejmują działania, które możemy we własnym zakresie wprowadzić w życie. Nie zastąpią one jednak specjalistycznych badań i konsultacji z lekarzem, który w razie potrzeby dobierze odpowiednią farmakoterapię lub zaleci odczulanie w przypadku, gdy środki farmakologiczne nie przyniosą spodziewanej poprawy.
