Cukrzyca ciążowa: przyczyny, objawy, leczenie i wpływ na poród

Cukrzyca ciążowa: przyczyny, objawy, leczenie i wpływ na poród - zdjęcie
Ciąża nazywana jest stanem błogosławionym, jednak nie każda przyszła mama właśnie tak ją odczuwa. Niektóre z kobiet zmagają się z wieloma przykrymi dolegliwościami, a także powikłaniami podczas całego przebiegu ciąży, a nawet porodu. Jednym z nich jest cukrzyca ciążowa, która stanowi jedno z najczęściej występujących powikłań podczas oczekiwania na malucha. Dlatego warto wiedzieć, z czym wiąże się cukrzyca ciążowa, jakie są jej objawy, przyczyny i jaki może mieć wpływ na poród.
 

Kluczowe wnioski z artykułu

  • Cukrzyca ciążowa jest jednym z najczęstszych powikłań ciążowych, które rozpoznaje się zwykle między 24., a 28. tygodniem ciąży. Właśnie wówczas zleca się badanie krzywej cukrowej, czyli tak zwany test obciążenia glukozą.
  • Przyczyny cukrzycy ciążowej nie są do końca jasne. Wiadomo jednak, że do powstania tego schorzenia przyczyniają się wahania hormonów będących antagonistami insuliny, między innymi estrogenu czy progesteronu. Czynnikami ryzyka są: otyłość, nadciśnienie, choroba cukrzycowa w bliskiej rodzinie matki.
  • Do najczęstszych objawów cukrzycy ciążowej należy nadmierne łaknienie i pragnienie, uczucie ciągłego zmęczenia, wzrost ciśnienia czy zawroty głowy. Objawy te mogą, ale nie muszą, współistnieć. Dzięki regularnym pomiarom poziomu glukozy we krwi, odpowiedniej diecie i stałemu nadzorowi ginekologicznemu można szczęśliwie donosić ciążę.
  • Szczególnie w przypadku nierozpoznanej lub źle leczonej cukrzycy ciążowej mogą wystąpić powikłania dla dziecka. Wśród nich zauważa się zbyt wysoką masę urodzeniową, niedotlenienie czy porażenie splotu barkowego. Zdarza się, że zbyt duża wielkość dziecka prowadzi do wcześniejszego zakończenia ciąży.

Czym jest cukrzyca ciążowa i jakie są jej przyczyny?

Jednym z częściej występujących powikłań w trakcie trwania ciąży jest cukrzyca ciążowa. To stan, kiedy utrzymuje się podwyższone stężenie glukozy we krwi matki. Cukrzyca ciążowa występuje u kobiet, które przed zajściem w ciążę nie miały problemów z podwyższonym poziomem glukozy we krwi. Zwykle diagnozowana jest między 24. a 28. tygodniem ciąży, jednak mimo to warto monitorować poziom glukozy we krwi już od początku jej trwania. Niestety wraz z wiekiem pacjentki i liczbą wcześniejszych ciąż ryzyko zachorowania rośnie, szczególnie jeśli wcześniej przyszła mama borykała się już z podwyższonym poziomem glukozy w ciąży. Zdrowie w ciąży jest niezwykle ważne. Warto stale monitorować poziom glukozy we krwi, gdyż w przypadku choroby, jaką jest cukrzyca ciążowa, przyczyna jej wystąpienia może nie być oczywista. Wiele przyszłych mam doznaje szoku na wieść o złych wynikach tzw. krzywej cukrowej. Teoretycznie może zachorować na nią każda ciężarna. W grupie ryzyka są przyszłe mamy, które cierpią na nadciśnienie, otyłość lub w przypadku, kiedy członkowie ich najbliższej rodziny są cukrzykami. Za cukrzycę ciążową odpowiedzialne są przede wszystkim wahania hormonalne, gdyż estrogen, progesteron czy prolaktyna są antagonistami insuliny, co znaczy, że blokują jej działanie.

Objawy cukrzycy ciążowej – na co zwrócić uwagę?

Objawy cukrzycy ciążowej mogą pojawiać się kolejno, w odstępie czasu lub jednocześnie. Czasem kobiety bardzo szybko domyślają się, że objawy jakich doświadczają, mogą być związane właśnie z tym schorzeniem, a inne wcale nie widzą zależności między symptomami.

Cukrzyca ciążowa - objawy, które może zaobserwować przyszła mama:

  • wyraźnie zwiększony apetyt i potrzeba spożywania płynów (ciągły głód i pragnienie),
  • apatia, ciągłe zapotrzebowanie na sen, osłabienie,
  • zawroty głowy, zaburzenia widzenia,
  • wzrost ciśnienia krwi,
  • utrata wagi,
  • nawracające infekcje pochwy.

Normy cukrzycy ciążowej – jakie wartości są prawidłowe?

Przekroczenie górnej normy (tzw .granica referencyjna) dla glukozy w ciąży wiąże się z rozpoznaniem cukrzycy. Jest podstawą do wzmożonej kontroli nad gospodarką węglowodanową ciężarnej.

Cukrzyca ciążowa - normy dla glukozy w badaniu krzywej cukrowej:

  • na czczo: 92 mg/dl (5,1 mmol/l),
  • w 60. minucie badania: 180 mg/dl (10 mmol/l),
  • w 120. minucie badania: 153 mg/dl (8,5 mmol/l).

Między 24. a 28, tygodniem ciąży zalecane jest wykonanie testu obciążenia glukozą – to tak zwana krzywa cukrowa. Przebiega on etapowo. W pierwszej kolejności u ciężarnej pobierana zostaje krew na czczo. Następnie badana musi spożyć roztwór zawierający 75g glukozy. Do większości punktów diagnostycznych przyszła mama powinna przynieść glukozę zakupioną we własnym zakresie. Jest ona łatwo dostępna w aptekach. Można znaleźć ją również w wariantach smakowych, dzięki czemu wypicie roztworu jest dla mamy mniej problematyczne. Następnie kobieta powinna odpocząć w pozycji siedzącej. Pomiar stężenia glukozy we krwi mierzy się kolejno po upływie 60 oraz 120 minut od przyjęcia roztworu glukozy.

Produkty spożywcze przy cukrzycy ciążowej – co jeść, a czego unikać?

Kobieta powinna być świadoma, jak ma wyglądać jej jadłospis, gdy zdiagnozowana zostanie u niej cukrzyca ciążowa. Dieta powinna być odpowiednio zbilansowana, pełna witamin oraz minerałów, a przy tym bogata w produkty o niskim indeksie glikemicznym. Znaczenie ma także kaloryczność potraw oraz regularne spożywanie posiłków. Ciąża skłania przyszłe mamy do przeprowadzenia rewolucji w swojej codziennej diecie, a szczególnie wtedy, kiedy ujawnia się u nich cukrzyca ciążowa. Co jeść, żeby zachować odpowiedni poziom glukozy we krwi i którym produktom poświęcić najwięcej uwagi? Z pewnością warto decydować się na węglowodany złożone, które znajdziemy między innymi w pieczywie pełnoziarnistym, ryżu brązowym, kaszy jaglanej, gryczanej albo kaszy pęczak. Należy odstawić mięso tłuste, np. wieprzowinę, na rzecz chudego drobiu i ryb bogatych w kwasy omega. Można spożywać także nabiał (np. jajka, jogurty), ale ze względu na to, że szybko podnosi on glikemię, lepiej nie jeść go z samego rana. Istotne jest również spożywanie zdrowych tłuszczów roślinnych, np. oliwy z oliwek.Lekarz ginekolog prowadzący ciążę, a także diabetolog czy dietetyk z pewnością pomogą w dostosowaniu odpowiedniego jadłospisu. Na pomoc przychodzą także glukometry, które pomogą w monitorowaniu poziomu glukozy we krwi.

Cukrzyca ciążowa a poród – jak choroba wpływa na przebieg porodu?

Ważne, aby ciężarna nauczyła się jak żyć z cukrzycą i stosowała się do zaleceń lekarzy. Jeśli cukrzyca ciążowa jest dobrze kontrolowana, a przyszła mama przestrzega wszystkich zasad leczenia, nie należy obawiać się porodu. Ciężarna może kontynuować ciążę do naturalnego i samoistnego porodu w 39-40. tygodniu ciąży. Jeżeli w związku z wystąpieniem cukrzycy ciążowej masa płodu przekracza 4 kg, ciąża przebiega z powikłaniami i cukrzyca jest słabo wyrównana, lekarz podejmuje decyzję o wcześniejszym przerwaniu ciąży. Podczas porodu co godzinę powinna być kontrolowana glikemia. W razie konieczności można rozważyć podawanie we wlewie dożylnym glukozy albo insuliny. Taki poród powinien odbyć się przy asyście specjalistów, którzy mają doświadczenie w prowadzeniu ciąży z cukrzycą oraz w szpitalu z oddziałem z intensywną opieką noworodkową. Szczęśliwy poród i zdrowie dziecka są tu zależne od odpowiedniej diagnozy i leczenia ciężarnej.

Skutki cukrzycy ciążowej dla dziecka – co warto mieć na uwadze?

Cukier z organizmu matki ma zdolność wnikania przez łożysko do organizmu dziecka, wpływając niekorzystnie na jego rozwój. A zatem niewykryta lub źle leczona cukrzyca ciążowa może doprowadzić do poronienia lub wad wrodzonych dziecka. W obronie przed nadmiarem glukozy pochodzącej z organizmu matki, dziecko wytwarza nadmiar insuliny, przez co dochodzi do rozrostu komórek i zbyt intensywnego wzrostu wielu narządów. Takie dziecko rośnie zbyt intensywnie w stosunku do swojego wieku płodowego. Zbyt duża masa urodzeniowa może przyczynić się do powstania szeregu powikłań okołoporodowych, np. niedotlenienia, porażenia splotu barkowego, nerwu twarzowego, zwichnięcia barku, a nawet niedotlenienia.

Dzieci urodzone po cukrzycy ciążowej – w jaki sposób cukrzyca wpływa na rozwój dziecka?

Dzieci urodzone po cukrzycy ciążowej mogą doznać nagłego spadku cukru we krwi, a także zaburzenia elektrolitowego i szeregu innych powikłań. Skutki cukrzycy ciążowej dla dziecka mogą, ale wcale nie muszą, wystąpić. Wpływ ma na to oczywiście wczesna diagnoza oraz leczenie ciężarnej. Niezwykle ważna jest świadomość i edukacja przyszłej mamy na temat odpowiedniej diety oraz tego, jak mierzyć poziom cukru we krwi. Zdarza się, że dzieci urodzone po cukrzycy ciążowej miewają zbyt wysoką liczbę erytrocytów, zaburzenia oddechowe związane z opóźnieniem dojrzewania płuc czy przedłużającą się żółtaczkę.

Źródła:

  • Marta Kuśmierz-Mazurek "Cukrzyca ciążowa – jak zadbać o prawidłowe cukry?", strona Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków; https://diabetyk.org.pl/cukrzyca-ciazowa-jak-zadbac-o-prawidlowe-cukry/, data dostępu : 13.08.2024
  • Materiały Narodowego Funduszu Zdrowia "Cukrzyca ciążowa – jak sobie pomóc", strona pacjent.gov.pl; https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/cukrzyca-ciazowa-jak-sobie-pomoc, data dostępu 13.08.2024
  • Nicole Sochacki - Wójcicka "Cukrzyca ciążowa – diagnoza, przyczyny, objawy i dieta", strona mamaginekolog.pl; https://mamaginekolog.pl/ciaza-i-porod/choroby-w-ciazy/cukrzyca-ciazowa/, data dostępu 13.08.2024
  • Materiały Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej, "Cukrzyca ciążowa – zalecenia żywieniowe", strona diabetyk.org.pl; https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/cukrzyca-i-insulinoopornosc/cukrzyca-ciazowa-zalecenia-zywieniowe/, data dostępu 13.08.2024

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Pierwsza pomoc Udar słoneczny: objawy, leczenie i pierwsza pomoc przy porażeniu cieplnym
Udar słoneczny jest jedną z najczęstszych odmian udaru cieplnego. Stanowi konsekwencję nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. W następstwie przegrzania organizmu dochodzi do odwodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej oraz mechanizmów t...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Serce i układ krążenia Jakie są domowe sposoby na opuchnięte kostki u nóg?
Niemal każdemu dorosłemu przynajmniej raz w życiu dolegały opuchnięte kostki u nóg. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele: od upału, poprzez choroby układu krążenia, na chorobach endokrynologicznych kończąc. Co s...
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Dieta i odchudzanie Cholesterol – jakie są normy oraz dieta i leczenie? Czym się różni dobry i zły cholesterol?
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w prasie i mediach odbywała się prawdziwa nagonka na cholesterol. Należało go unikać, spożywając pokarmy ubogie w masło, jaja i inne tłuszcze z...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...

Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...
Informacje dla pacjenta Choroba Hashimoto – jakie są objawy, przyczyny i leczenie? Co warto wiedzieć o zespole Hashimoto?
Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, będąca przewlekłym schorzeniem układu immunologicznego. Oto najważniejsze informacje na temat jej objawów, ...
Układ pokarmowy Kwas alfa-liponowy (ALA) w walce z cukrzycą. Gdzie występuje i jak działa?
Jaki jest związek pomiędzy kwasem alfa-liponowym a cukrzycą? Kwas ten jest jednym z najskuteczniejszych przeciwutleniaczy, obniża także poziom cukru we krwi i usprawnia pracę wątroby, dzięki czemu jest zalecanym suplementem dla osób bo...
Serce i układ krążenia Choroba Kawasaki – jak wygląda i przebiega? Co warto wiedzieć o zespole Kawasaki?
Choroba Kawasaki to poważna choroba układowa dotykająca głównie dzieci, mogąca doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. Oto najważniejsze objawy, zalecane sposoby leczenia oraz inne istotne informacje na jej temat. Z tego artykułu d...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem