O
zaparciach mówimy wtedy, gdy częstotliwość wypróżnień jest rzadsza niż 2 razy w
tygodniu. W takiej sytuacji sięgamy najczęściej po środki przeczyszczające.
Ich pomoc jest nieoceniona, jednak nie zaleca się ich dłuższego stosowania i
żeby zwalczyć powtarzające się zatwardzenia, trzeba wiele zmienić w swojej
diecie i trybie życia. Co prawda stosowane raz na jakiś czas leki na
zaparcia pozwalają uniknąć gorszych konsekwencji, takich jak stany zapalne
czy kamienie kałowe, które mogą wręcz zatkać jelita, co jest niezwykle groźne
dla zdrowia i życia.
Czas
trawienia pokarmu i proces jego przemiany w kał trwa około 72 godzin.
Dlatego też jeśli nawet wypróżniamy się bez większych problemów raz na 2-3
dni, wszystko jest w porządku. Oczywiście można wypróżniać się częściej
nawet 2 razy dziennie. Kwestia ta jest niezwykle indywidualna i zależy od
predyspozycji danego organizmu. Jeśli jednak wypróżnienia występują mniej niż 2
razy w tygodniu, a przy tym są problematyczne i wymagają wiele wysiłku, to mamy
do czynienia z zaparciami. Podłożem problemów z regularnym wypróżnieniem, mogą
być problemy z perystaltyką jelit, choroby układu pokarmowego, a także
uwarunkowania psychiczne, które uniemożliwiają bezstresowe skorzystanie z
toalety. W takim przypadku najszybszą pomocą są środki przeczyszczające,
które w zależności od rodzaju, zmiękczają kał, poprawiają perystaltykę jelit
lub pokrywają ścianki jelit śliskim filmem, umożliwiając przesuwanie się
zalegającej w nich zawartości w kierunku odbytu.
Dostępne w aptece leki na zaparcia mają postać czopków, płynów doustnych oraz tabletek przeczyszczających. Istnieją również preparaty do oczyszczania jelit w postaci saszetek z proszkiem rozpuszczanym w wodzie. Najlepszym jednak lekarstwem na zatwardzenie jest dieta bogata w błonnik, a także aktywność fizyczna i odpowiednie nawodnienie organizmu. Zaparcia należy koniecznie zwalczyć, ponieważ przewlekłe zaparcia prowadzą do stanów zapalnych układu pokarmowego, uszkodzeń błon śluzowych jelit, problemów ze wchłanianiem substancji odżywczych, zatruwaniu organizmu przez zgromadzone toksyny, boleści i wzdęć oraz powstawania hemoroidów. Pierwszym krokiem do zdrowia są leki przeczyszczające i leki na zaparcia, aby jednak zyskać pełne zdrowie, trzeba dokonać powyższych zmian.
Zaparcia to stosunkowo częsta przypadłość, która dotyka co czwartego mężczyznę i aż co drugą kobietę. Winna tej dolegliwości jest nie tylko zła dieta, brak ruchu i odwodnienie organizmu, ale często również szereg innych czynników. Dostępne w aptece leki na zaparcia to tak naprawdę leki przeczyszczające, które ułatwiają jelitom pozbycie się zgromadzonej w nich zawartości. Tego typu preparaty to zazwyczaj czopki glicerynowe, tabletki przeczyszczające oraz olej rycynowy i parafina postaci płynu doustnego. W naszej aptece znajduje się szeroka oferta obejmująca różnego rodzaju środki przeczyszczające. Należy jednak pamiętać, że są one pomocą doraźną i nie powinno się ich stosować przez dłuższy czas.
Zaparciem określamy zbyt małą ilość wypróżnień, z którymi związane są dodatkowe dolegliwości: uczucie ciężkości w podbrzuszu, potrzeba nadmiernego parcia w trakcie oddawania stolca, wrażenie niepełnego wypróżnienia, bolesna defekacja związana z suchością i nadmierną twardością stolca. Przyczyn zaparć jest wiele, do najczęstszych jednak zalicza się spożywanie zbyt małej ilości płynów (w szczególności wody), spożywanie produktów ciężkostrawnych, zaburzenia metaboliczne powodowane przyjmowaniem konkretnych leków lub zaburzeniami hormonalnymi. W przypadku małych dzieci, a szczególnie niemowląt, zaparcia najczęściej są związane z etapem rozszerzania diety, czyli "przyzwyczajaniem" się układu pokarmowego malucha do nowych produktów spożywczych poza mlekiem. Zdarzają się również zaparcia nawykowe, których przyczyną jest stres.
Leki na zaparcia to efektywny i bezpieczny sposób na tę powodującą dyskomfort przypadłość. U małych dzieci, zwłaszcza niemowląt, podanie jakiegokolwiek doustnego środka w formie tabletek w domowych warunkach bywa niemożliwe. Za to świetnie sprawdzają się czopki glicerynowe, które działają szybko i w zasadzie pozbawione są skutków ubocznych. Należy jednak mieć na uwadze, że jak każdy środek, powinny być stosowane wyłącznie w przypadku, gdy inne, naturalne metody zawiodły.
Najlepsze efekty w usuwaniu zaparć osiąga się stosując nasiona babki płesznik, liść senesu (składnik wielu tabletek na zaparcia), korę kruszyny, kłącze rzewienia, korę szakłaku amerykańskiego, a także aloes. Większość z tych roślin jest dostępna w aptekach w postaci wyciągu skondensowanego w formie tabletek ułatwiających wypróżnienia.
Objawami zaparcia u kilkumiesięcznych dzieci jest oczywiście brak możliwości wypróżnienia, ale również bardzo zbity stolec, zwiększone napięcie całego ciała, twardy brzuszek, nieznajdujący ukojenia płacz. Objawy te mogą być związane z poważniejszą chorobą, dlatego zawsze warto skonsultować je z pediatrą. Jeśli powodem faktycznie jest zaparcie, wskazane jest podawanie jak największej ilości wody maluchowi (w bidonie, butelce ze smoczkiem po 6. miesiącu życia w okresie rozszerzania diety) oraz wprowadzenie do codziennego jadłospisu np. przecieru ze śliwek. Jeśli te sposoby zawiodą, wskazane jest sięgnięcie po preparaty z aptecznej półki: czopki glicerynowe, a także probiotyki dla niemowląt.
Tradycyjnie stosowanymi naturalnymi środkami na zaparcia są suszone śliwki, siemię lniane, a także jogurty pitne i kefir. Ich spożywanie (w ograniczonych ilościach!) poprawia perystaltykę jelit i ułatwia wydalenie mas kałowych.
Jeśli zaparcia są problemem nawracającym, należy przyjrzeć się swojej diecie i wyeliminować z niej produkty pszenne, wprowadzić więcej błonnika, czystej wody źródlanej średniomineralizowanej. Przy zaparciach wykluczone jest spożywanie produktów przetworzonych, które mogą nasilać dolegliwości. Dobrze jest za to sięgać po napary i herbatki z naturalnych ziół.
W ciąży warto sięgać po naturalne środki na zaparcia. Jeśli jednak będą one zawodzić, wskazane jest zażywanie syropów działających w obrębie jelita grubego oraz stosowanie czopków glicerynowych (z umiarem!). Niektóre syropy na zaparcia można stosować dopiero od drugiego trymestru ciąży, dlatego udając się do apteki warto poinformować farmaceutę, na jakim etapie ciąży jesteśmy.