Zaburzenie osobowości borderline: na czym polega oraz jakie są przyczyny i jak leczyć?

Zaburzenie osobowości borderline: na czym polega oraz jakie są przyczyny i jak leczyć? - zdjęcie

Osobowość borderline (BPD – z ang. borderline personality disorder) charakteryzuje osobę, u której występują dolegliwości z pogranicza zaburzeń psychotycznych oraz nerwicowych. Należą do nich przede wszystkim: niestabilność nastrojów, negatywna ocena świata zewnętrznego oraz nadmierna impulsywność. Zaburzenie to nie jest zjawiskiem nowym, zostało dokładnie opisane już w XIX wieku. Uważano wówczas, że osobowość borderline znacznie częściej spotykana jest u kobiet, niż mężczyzn, jednak współczesne badania nie potwierdziły tej tezy. Częstość występowania BPD można przyjąć za stosunkowo dużą (według niektórych badaczy z tym problemem może zmagać się nawet do 3% populacji), w porównaniu ze schizofrenią, która według statystyk dotyka około 1% osób.

Czym jest zaburzenie osobowości borderline?

Spróbujmy wyjaśnić pojęcie borderline, co to dokładnie oznacza. Okazuje się, że pod tą dziwną nazwą kryje się jedno z najcięższych zaburzeń osobowości. Określane jest również jako osobowość chwiejna emocjonalnie, bpd lub osobowość z pogranicza. Polega na częstej zmianie nastrojów, poczuciu niespełnienia i pustki, zaburzeniu tożsamości, obniżeniu nastroju, braku umiejętności budowania stabilnych relacji z innymi, a w szczególności tworzenia stałych związków emocjonalnych. W głównej mierze wynika to z lęku przed odrzuceniem, porzuceniem oraz rozczarowaniem swoją osobą. Negatywne postrzeganie świata osób cierpiących na BPD znajduje pełny wyraz w ich zachowaniu, które jest nieufne, impulsywne i antyspołeczne. Osobowości borderline towarzyszą negatywne uczucia: złości, gniewu, frustracji, niepokoju, smutku, wstydu i znudzenia (samym sobą, innymi ludźmi oraz całym światem).

Jak rozpoznać borderline?

Rozpoznanie osobowości borderline opiera się głównie na analizie wyników kwestionariuszy do oceny osobowości (np. MMPI). Przeprowadzaniem tych testów zajmują się przede wszystkim specjaliści ochrony zdrowia psychicznego – psycholodzy, psychoterapeuci oraz psychiatrzy. Choroba borderline różnicowana jest m.in. ze zmianami zachowania związanymi z chorobą afektywną dwubiegunową, zaburzeniami psychotycznymi oraz innymi zaburzeniami osobowości (np. powstałymi po nadużywaniu substancji psychoaktywnych).

Jakie są objawy charakterystyczne dla osobowości borderline?

Osoba z zaburzeniami BPD nie umie samodzielnie przezwyciężyć stresu i sytuacji kryzysowych. Zamiast działać, tonie w zniechęceniu, panice i niepokoju. Nie potrafi zmobilizować się ani zebrać myśli, by opracować plan wyjścia z sytuacji. Nie podejmuje walki, woli raczej wycofać się, czy poddać myślom samobójczym. Często reaguje gniewem na rozmaite trudne, życiowe sytuacje, doprowadza do kłótni, awantur i znieważania innych.

Cechuje ją chwiejność emocjonalna – może obdarzać te same osoby bardzo skrajnymi uczuciami, w jednej chwili mając ich za swoich ukochanych, a w drugiej uznając za najgorszych wrogów.

Borderline – objawy

Do cech charakterystycznych osobowości z pogranicza należy:

  • labilność uczuciowa, polegająca na szybko zmieniających się, skrajnych nastrojach,
  • wrażliwość na ocenę innych – chorych łatwo urazić, a niewinne uwagi mogą uznawać za straszne obelgi,
  • bardzo silne odczuwanie emocji – złości, gniewu, wściekłości,
  • zaborczość i zazdrość w związkach, która wynika ze strachu przed odrzuceniem i porzuceniem (osoby chore wolą pierwsze zerwać kontakt, niż niepokoić się, że zrobi to druga osoba),
  • odczuwanie nieustannej potrzeby zapewniania o uczuciach przez partnera czy przyjaciela,
  • skłonność do podejmowania różnego rodzaju ryzyka, używania substancji psychoaktywnych w celach eksperymentalnych,
  • problemy z odżywianiem (na przykład anoreksja i bulimia),
  • patologiczne kłamanie i konfabulacja,
  • próby samobójcze, samookaleczenie się,
  • skłonność do palenia za sobą wszystkich mostów.

Jakie są przyczyny borderline?

Dokładne przyczyny występowania zaburzenia osobowości borderline nie są znane. Istnieje wiele koncepcji i teorii, jednak zdania na ten temat są w środowisku naukowym i medycznym podzielone. Prawdopodobnie BPD wynika z traumatycznych doświadczeń z dzieciństwa, na przykład porzucenia odrzucenia lub śmierci rodzica. Osobowość borderline może też być skutkiem błędów wychowawczych lub zaburzeń osobowości jednego czy obojga rodziców, co tłumaczyłoby lęk przed porzuceniem, niestabilność emocjonalną oraz negatywne nastawienie do świata. Niektórzy specjaliści dopatrują się nieprawidłowości natury biologicznej, ponieważ u części pacjentów z borderline poprawę przynosi stosowanie leków psychotropowych, np. środków przeciwdepresyjnych, co wskazywałoby na pewien związek z nieprawidłowym poziomem neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym. Psychoterapeuci tłumaczą zaburzenia borderline powstawaniem mechanizmów obronnych, związanych z problemami, które miały miejsce we wczesnym dzieciństwie, jak na przykład:

Jak leczyć zaburzenia osobowości borderline?

Zaburzenia osobowości borderline leczy się farmakologicznie lub za pomocą psychoterapii. W skrajnych przypadkach (np. przy podejmowaniu prób samobójczych lub kiedy występuje zagrożenie podjęcia takiej próby), pacjentów poddaje się hospitalizacji. W leczeniu farmakologicznym stosuje się leki przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne (szczególnie atypowe) oraz stabilizujące nastrój. Terapia poznawczo-behawioralna polega na uzmysłowieniu pacjentowi mechanizmów sterujących jego nastrojami i zachowaniem, pokazywaniu różnych aspektów i niuansów tej samej sprawy, ponieważ osoby chore myślą głównie w dwóch kategoriach – czarne albo białe (dobre lub złe, albo-albo itd.). Uczy ich dostrzegania „drugiej strony medalu”, pokazuje inne punkty widzenia oraz szerszą skalę oceny. Pozwala także poznać metody zapanowania nad wystawianiem pochopnej, negatywnej opinii w różnych sytuacjach. Walka o zdrowie jest długotrwała i wymaga niezwykłej cierpliwości, taktu oraz opanowania ze strony terapeuty, dlatego w przypadku borderline terapię powinni przeprowadzać wyłącznie doświadczeni specjaliści.

Test na zaburzenie osobowości borderline

Przeprowadzeniem diagnozy tego typu zaburzeń zwykle zajmuje się psychiatra lub psycholog. Rozpoznanie stawia się na podstawie obserwacji pacjenta, wywiadu oraz po przeprowadzeniu analizy odpowiednich kwestionariuszy na borderline. Test diagnozujący BPD stworzył m.in. John Gunderson. Można również przeprowadzić takie badanie samemu.

Osobowość borderline – test przykładowy:

Odpowiedz na następujące pytania, aby przekonać się, czy masz objawy borderline:

  • Czy odczuwasz pustkę?
  • Czy masz tendencję do autoagresji?
  • Czy łatwo popadasz w złość?
  • Czy Twoje związki można określić jako burzliwe?
  • Czy podejmowałeś kiedyś próby samobójcze?

Jeżeli odpowiedziałeś TAK na przynajmniej 3 z 5 pytań, zalecamy konsultację z psychologiem, ponieważ mogą u Ciebie występować objawy zaburzenia osobowości typu borderline.

Test oryginalny jest jednak w języku angielskim, dlatego dostępne w sieci mniej lub bardziej udane tłumaczenia nie powinny być traktowane jako narzędzie diagnostyczne.

Zobacz również https://www.wapteka.pl/blog/artykul/zapalenie-opon-mozgowych-wszystko-co-musisz-wiedziec-przyczyny-objawy-i-leczenie.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wybrane grupy produktowe:

Informacje dla pacjenta

Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie
Rumień zakaźny to choroba wywoływana przez wirusa. Dotyka najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale dorośli też mogą się nim zarazić. Najbardziej charakterystycznym objawem rumienia zakaźnego u dzieci jest wysypka na ...

Dieta i odchudzanie

Talerz zdrowego żywienia – 5 składników, które powinniśmy jeść codziennie
Nawet dziecko wie, że zdrowa dieta pozwala na zachowanie zdrowia, siły i zadowolenia na długie lata. Trzeba jednak być świadomym tego, że w dobie niekończącego się dostępu do informacji łatwo zgubić zdroworozsądkowy obraz odżywiania....

Odporność, wzmocnienie organizmu

Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak dawkować sok z brzozy?
Sok z brzozy od dawna znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej jako środek na rozmaite dolegliwości. Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje sok z brzozy i dlaczego warto włączyć go do diety?Co znajduje się w składzie soku z brzozy?Sok ...

Układ oddechowy

Krztusiec (koklusz) – jakie są objawy i jak leczyć?
Krztusiec jest ostrą w przebiegu chorobą zakaźną układu oddechowego wywoływaną przez bakterie. Głównym objawem klinicznym są nawracające napady silnego kaszlu, które prowadzą do utrudnienia oddychania.Czym jest krztusiec (koklusz)?Krztus...

Serce i układ krążenia

Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...

Choroby i dolegliwości

Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo i po jedzeniu?
Cukier odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Należy do węglowodanów, które stanowią główne źródło energetyczne. Węglowodany ulegają rozłożeniu w procesie trawienia na cukier prosty – glukozę. Jej obecność jest niezbędna do pr...

Informacje dla pacjenta

Monocyty – o czym świadczą podwyższone monocyty?
Monocyty to komórki, które wchodzą w skład białych krwinek (leukocytów). Krążą one we krwi i w razie potrzeby wydostają się z naczyń krwionośnych do tkanek otaczających dane naczynie. W trakcie tego procesu przeistaczają się w makrofa...

Informacje dla pacjenta

Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o preparatach na uspokojenie to jednym z popularniejszych, wydawanych z przepi...

Informacje dla pacjenta

Czym jest badanie krwi – ALT. Diagnoza uszkodzeń wątroby norma i wyniki
Badanie ALT nazywane jest także ALAT oraz GPT. Nazwy te dotyczą tego samego testu aminotransferazy alaninowej, a więc enzymu wewnątrzkomórkowego, który znajduje się przede wszystkim w tkankach wątroby. Z tego względu badanie ALT służy mię...

Kosmetyki i uroda

Odżywcze i regenerujące maseczki na twarz – jak zrobić maseczkę oczyszczająca domowymi sposobami?
Podstawowa pielęgnacja skóry twarzy powinna opierać się na jej dokładnym i delikatnym oczyszczaniu, tonizacji, a następnie zastosowaniu odpowiednio dobranego serum i kremu. Dodatkowymi zabiegami, które warto wdrożyć do swojej p...

Układ pokarmowy

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – objawy, przebieg choroby i leczenie
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to choroba, która znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jest również bardzo podstępna i niebezpieczna, dlatego nie należy lekceważyć jej objawów....

Układ pokarmowy

Rozszerzanie diety niemowląt krok po kroku. Jak i kiedy zacząć?
Rozszerzanie diety niemowląt jest naturalnym procesem i kolejnym krokiem w rozwoju dziecka. Warto wiedzieć, w jaki sposób i kiedy wprowadzić dziecku nowe produkty, przy czym znaczenie ma nie tylko ich ilość, ale też jakość....

Układ pokarmowy

Mykoterapia - prozdrowotne właściwości grzybów w leczeniu naturalnym
Grzyby charakteryzują się wieloma właściwościami leczniczymi, które zostały odkryte przez ludzi już setki lat temu. Mykoterapia (zwana też fungoterapią) jest dziedziną medycyny naturalnej, której podstawą jest profesjonalne leczenie grzyb...

Choroby skóry

Olej lniany – kosmetyczne właściwości w naturalnej pielęgnacji skóry i włosów
Olej lniany pozyskiwany jest w wyniku tłoczenia na zimno nasion lnu zwyczajnego. Olej ten ma szerokie zastosowanie i może być stosowany zarówno wewnętrznie (do spożycia), jak i zewnętrznie (na skórę). W kosmetyce olej lniany wyst...

Dieta i odchudzanie

Sok z selera naciowego – eliksir młodości, który odchudza, pomaga walczyć ze stresem i poprawia wygląd
Sok z selera naciowego zyskuje coraz większą popularność wśród osób dbających o zdrową dietę. Niesamowite właściwości tego napoju są wręcz owiane legendą. W mediach społecznościowych można natknąć się na niezliczone przepisy na soki warzy...

Dieta i odchudzanie

Por – właściwości i wartości odżywcze, przygotowanie. Jak wybrać pora?
Por - warzywo nierzadko traktowane po macoszemu, jego smak wzbogaca rosół, ale potencjał jest o wiele większy. Skrywa w sobie wiele substancji o pozytywnym wpływie na zdrowie. Ma wiele składników odżywczych, witamin i minerałów....

Choroby skóry

Kwas azelainowy – pogromca przebarwień i trądziku. Jak go stosować i z czym łączyć
Stosowanie kwasów w pielęgnacji twarzy stało się nieodłącznym elementem dbania o cerę. Coraz większa dostępność produktów kosmetycznych na rynku i pełen wachlarz możliwości pozwala na dobranie odpowiedniego kosmetyku do rod...

Układ nerwowy

Dieta MIND, czyli mądre odżywianie dla poprawy wydajności mózgu. Zasady, produkty i efekty
Dieta MIND (skrót od angielskiej frazy „Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay”) uznawana jest za jedną z najzdrowszych diet – zwłaszcza dla mózgu. Jej stosowanie poprawia funkcjonowanie tego najważn...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem