Zaburzenie osobowości borderline: na czym polega oraz jakie są przyczyny i jak leczyć?

Zaburzenie osobowości borderline: na czym polega oraz jakie są przyczyny i jak leczyć? - zdjęcie

Osobowość borderline (BPD – z ang. borderline personality disorder) charakteryzuje osobę, u której występują dolegliwości z pogranicza zaburzeń psychotycznych oraz nerwicowych. Należą do nich przede wszystkim: niestabilność nastrojów, negatywna ocena świata zewnętrznego oraz nadmierna impulsywność. Zaburzenie to nie jest zjawiskiem nowym, zostało dokładnie opisane już w XIX wieku. Uważano wówczas, że osobowość borderline znacznie częściej spotykana jest u kobiet, niż mężczyzn, jednak współczesne badania nie potwierdziły tej tezy. Częstość występowania BPD można przyjąć za stosunkowo dużą (według niektórych badaczy z tym problemem może zmagać się nawet do 3% populacji), w porównaniu ze schizofrenią, która według statystyk dotyka około 1% osób.

Czym jest zaburzenie osobowości borderline?

Spróbujmy wyjaśnić pojęcie borderline, co to dokładnie oznacza. Okazuje się, że pod tą dziwną nazwą kryje się jedno z najcięższych zaburzeń osobowości. Określane jest również jako osobowość chwiejna emocjonalnie, bpd lub osobowość z pogranicza. Polega na częstej zmianie nastrojów, poczuciu niespełnienia i pustki, zaburzeniu tożsamości, obniżeniu nastroju, braku umiejętności budowania stabilnych relacji z innymi, a w szczególności tworzenia stałych związków emocjonalnych. W głównej mierze wynika to z lęku przed odrzuceniem, porzuceniem oraz rozczarowaniem swoją osobą. Negatywne postrzeganie świata osób cierpiących na BPD znajduje pełny wyraz w ich zachowaniu, które jest nieufne, impulsywne i antyspołeczne. Osobowości borderline towarzyszą negatywne uczucia: złości, gniewu, frustracji, niepokoju, smutku, wstydu i znudzenia (samym sobą, innymi ludźmi oraz całym światem).

Jak rozpoznać borderline?

Rozpoznanie osobowości borderline opiera się głównie na analizie wyników kwestionariuszy do oceny osobowości (np. MMPI). Przeprowadzaniem tych testów zajmują się przede wszystkim specjaliści ochrony zdrowia psychicznego – psycholodzy, psychoterapeuci oraz psychiatrzy. Choroba borderline różnicowana jest m.in. ze zmianami zachowania związanymi z chorobą afektywną dwubiegunową, zaburzeniami psychotycznymi oraz innymi zaburzeniami osobowości (np. powstałymi po nadużywaniu substancji psychoaktywnych).

Jakie są objawy charakterystyczne dla osobowości borderline?

Osoba z zaburzeniami BPD nie umie samodzielnie przezwyciężyć stresu i sytuacji kryzysowych. Zamiast działać, tonie w zniechęceniu, panice i niepokoju. Nie potrafi zmobilizować się ani zebrać myśli, by opracować plan wyjścia z sytuacji. Nie podejmuje walki, woli raczej wycofać się, czy poddać myślom samobójczym. Często reaguje gniewem na rozmaite trudne, życiowe sytuacje, doprowadza do kłótni, awantur i znieważania innych.

Cechuje ją chwiejność emocjonalna – może obdarzać te same osoby bardzo skrajnymi uczuciami, w jednej chwili mając ich za swoich ukochanych, a w drugiej uznając za najgorszych wrogów.

Borderline – objawy

Do cech charakterystycznych osobowości z pogranicza należy:

  • labilność uczuciowa, polegająca na szybko zmieniających się, skrajnych nastrojach,
  • wrażliwość na ocenę innych – chorych łatwo urazić, a niewinne uwagi mogą uznawać za straszne obelgi,
  • bardzo silne odczuwanie emocji – złości, gniewu, wściekłości,
  • zaborczość i zazdrość w związkach, która wynika ze strachu przed odrzuceniem i porzuceniem (osoby chore wolą pierwsze zerwać kontakt, niż niepokoić się, że zrobi to druga osoba),
  • odczuwanie nieustannej potrzeby zapewniania o uczuciach przez partnera czy przyjaciela,
  • skłonność do podejmowania różnego rodzaju ryzyka, używania substancji psychoaktywnych w celach eksperymentalnych,
  • problemy z odżywianiem (na przykład anoreksja i bulimia),
  • patologiczne kłamanie i konfabulacja,
  • próby samobójcze, samookaleczenie się,
  • skłonność do palenia za sobą wszystkich mostów.

Jakie są przyczyny borderline?

Dokładne przyczyny występowania zaburzenia osobowości borderline nie są znane. Istnieje wiele koncepcji i teorii, jednak zdania na ten temat są w środowisku naukowym i medycznym podzielone. Prawdopodobnie BPD wynika z traumatycznych doświadczeń z dzieciństwa, na przykład porzucenia odrzucenia lub śmierci rodzica. Osobowość borderline może też być skutkiem błędów wychowawczych lub zaburzeń osobowości jednego czy obojga rodziców, co tłumaczyłoby lęk przed porzuceniem, niestabilność emocjonalną oraz negatywne nastawienie do świata. Niektórzy specjaliści dopatrują się nieprawidłowości natury biologicznej, ponieważ u części pacjentów z borderline poprawę przynosi stosowanie leków psychotropowych, np. środków przeciwdepresyjnych, co wskazywałoby na pewien związek z nieprawidłowym poziomem neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym. Psychoterapeuci tłumaczą zaburzenia borderline powstawaniem mechanizmów obronnych, związanych z problemami, które miały miejsce we wczesnym dzieciństwie, jak na przykład:

Jak leczyć zaburzenia osobowości borderline?

Zaburzenia osobowości borderline leczy się farmakologicznie lub za pomocą psychoterapii. W skrajnych przypadkach (np. przy podejmowaniu prób samobójczych lub kiedy występuje zagrożenie podjęcia takiej próby), pacjentów poddaje się hospitalizacji. W leczeniu farmakologicznym stosuje się leki przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne (szczególnie atypowe) oraz stabilizujące nastrój. Terapia poznawczo-behawioralna polega na uzmysłowieniu pacjentowi mechanizmów sterujących jego nastrojami i zachowaniem, pokazywaniu różnych aspektów i niuansów tej samej sprawy, ponieważ osoby chore myślą głównie w dwóch kategoriach – czarne albo białe (dobre lub złe, albo-albo itd.). Uczy ich dostrzegania „drugiej strony medalu”, pokazuje inne punkty widzenia oraz szerszą skalę oceny. Pozwala także poznać metody zapanowania nad wystawianiem pochopnej, negatywnej opinii w różnych sytuacjach. Walka o zdrowie jest długotrwała i wymaga niezwykłej cierpliwości, taktu oraz opanowania ze strony terapeuty, dlatego w przypadku borderline terapię powinni przeprowadzać wyłącznie doświadczeni specjaliści.

Test na zaburzenie osobowości borderline

Przeprowadzeniem diagnozy tego typu zaburzeń zwykle zajmuje się psychiatra lub psycholog. Rozpoznanie stawia się na podstawie obserwacji pacjenta, wywiadu oraz po przeprowadzeniu analizy odpowiednich kwestionariuszy na borderline. Test diagnozujący BPD stworzył m.in. John Gunderson. Można również przeprowadzić takie badanie samemu.

Osobowość borderline – test przykładowy:

Odpowiedz na następujące pytania, aby przekonać się, czy masz objawy borderline:

  • Czy odczuwasz pustkę?
  • Czy masz tendencję do autoagresji?
  • Czy łatwo popadasz w złość?
  • Czy Twoje związki można określić jako burzliwe?
  • Czy podejmowałeś kiedyś próby samobójcze?

Jeżeli odpowiedziałeś TAK na przynajmniej 3 z 5 pytań, zalecamy konsultację z psychologiem, ponieważ mogą u Ciebie występować objawy zaburzenia osobowości typu borderline.

Test oryginalny jest jednak w języku angielskim, dlatego dostępne w sieci mniej lub bardziej udane tłumaczenia nie powinny być traktowane jako narzędzie diagnostyczne.

Zobacz również https://www.wapteka.pl/blog/artykul/zapalenie-opon-mozgowych-wszystko-co-musisz-wiedziec-przyczyny-objawy-i-leczenie.

Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.

Serce i układ krążenia Niskie ciśnienie: czy wymaga leczenia? – przyczyny, objawy, leczenie
Niskie ciśnienie tętnicze (hipotonia, niedociśnienie, hipotensja) może wystąpić u każdej osoby, nawet małych dzieci i sportowców. Chociaż nie jest tak częste i tak niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze i przeważnie nie utrudnia...
Układ rozrodczy i moczowy Ulubione pozycje seksualne kobiet - 10 pozycji seksualnych. Najlepsze i ciekawe pozycje
Seks odgrywa bardzo ważną rolę w życiu zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Umacnia związek, pozwala lepiej poznać swoje ciało i zaspokoić skrywane pragnienia....
Informacje dla pacjenta Witamina B12: jakie są jej właściwości? Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy B12
Witamina B12 utrzymuje w dobrej kondycji układ krwionośny, nerwowy czy pokarmowy. Jej niedobór stanowi częsty problem, jednak właściwa suplementacja i dieta bogata w produkty pochodzen...
Choroby zakaźne i pasożytnicze Jęczmień na oku: objawy, przyczyny oraz leczenie. Czy istnieją domowe sposoby na jęczmień?
Jęczmień to nic innego jak torbielowata infekcja powieki, która pojawia się w bardzo nieoczekiwanych momentach w formie ropnia. W większości wypadków spowodowana jest zarażeniem gronkowcem na brzegach powiek, a także gruczołach ...
Informacje dla pacjenta Czym jest hydroksyzyna (hydroxyzinum) na uspokojenie? Dawkowanie i przeciwwskazania
Gdy leki dostępne bez recepty oraz naturalne specyfiki przestają być skuteczne, zazwyczaj poszukiwane są nowe rozwiązania problemu związanego ze stresem. Jeśli mowa o <span...
Odporność, wzmocnienie organizmu Eozynofilia: o czym świadczą podwyższone eozynofile? Objawy, przyczyny, normy
Badanie krwi to jedno z podstawowych metod diagnostycznych wielu chorób. Za jego pomocą możliwe jest oznaczenie wielu parametrów, w tym eozynofilów. To jeden z rodzajów białych krwinek, które pełnią istotną funkcję w...
Układ rozrodczy i moczowy 7 skutecznych metod na opóźnienie wytrysku podczas stosunku
Szybki wytrysk to z reguły koniec miłosnych uniesień, dlatego każdy mężczyzna pragnie przeciągnąć jak najdłużej moment swojego spełnienia. Za optymalną długość stosunku uważa się akt trwający...
Zdrowy tryb życia Dieta ketogeniczna (keto) – co należy wiedzieć i jakie są wady oraz zalety?
Ludzie od wieków stosują różne diety odchudzające. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zbliża się wiosna i lżejsze ubranie odsłania krągłe kształty ciała. Nie zawsze jednak diety stosuje się w celach ...
Serce i układ krążenia Dieta na obniżenie cholesterolu - 10 produktów, które pomagają zbić cholesterol
Obecność zbyt wysokiego poziomu cholesterolu LDL we krwi jest zjawiskiem cywilizacyjnym. Z hipercholesterolemią zmaga się coraz większa część społeczeństwa, a do rozwoju problemu przyczyniają...

Zdrowy tryb życia Ciecierzyca: jakie ma wartości odżywcze oraz co warto z niej przygotować?
Ciecierzyca jest warzywem strączkowym, które jest dobrze znane wśród wegan i wegetarian. Ceniona jest przede wszystkim za wysoką zawartość wartościowego białka. Często zaliczana jest nawet do tzw. superfoods, czyli grupy pokarm&...
Przeziębienie i grypa Paracetamol – czym jest oraz jakie są jego właściwości? Jak jest prawidłowe dawkowanie paracetamolu, aby zapobiec przedawkowaniu?
W poniższym artykule uzyskasz informacje na temat jednego z bezpieczniejszych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych dostępnych bez recepty, jakim jest paracetamol. Poznasz jego mechanizm działania, dawkowanie, skutki jego prze...
Układ rozrodczy i moczowy Nawracające zapalenia pęcherza – jak im zapobiegać i jak można je leczyć?
Zakażenia układu moczowego należą do powszechnych schorzeń o charakterze infekcyjnym i dotyczą statystycznie znacznie częściej kobiet niż mężczyzn. Mają też tendencję do nawracania, szczególnie ...
Mięśnie i kości Lumbago (postrzał) – czym jest, ile trwa i jak leczyć? Jakie mogą być przyczyny występowania i z czym walczyć?
Lumbago to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Oto podstawowe informacje na temat tego bolesnego i utrudniającego funkcjonowanie zesp...
Układ rozrodczy i moczowy Upławy: przyczyny, rodzaje, choroby, leczenie. Co oznacza ich kolor?
Wydzielina z pochwy, powszechnie określana jako upławy, fizjologicznie występuje w drogach rodnych każdej kobiety. Obecność śluzu jest oznaką posiadania zdrowej błony śluzowej miejsc intymnych, a także prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego....
Układ rozrodczy i moczowy Torbiel: gdzie występuje i jak się pozbyć cysty? Przyczyny powstawania, diagnoza i skuteczne leczenie
Torbiele, zwane inaczej cystami, to przestrzenie wypełnione treścią galaretowatą bądź płynem. Choć mogą pojawić się w niemal każdym miejscu, najczęściej diagnozowane są w jajnikach, piersiach...
Sport i fitness Nocne skurcze nóg, łydek i stóp - przyczyny, zapobieganie i leczenie bolesnych skurczów mięśni nóg
Może być to efekt znacznego wysiłku fizycznego, ale w niektórych przypadkach skurcze oznaczają pierwsze objawy poważnych chorób - sprawdź jakich....
Układ rozrodczy i moczowy Bakterie w moczu: przyczyny, objawy, interpretacja wyników i sposoby leczenia zakażeń układu moczowego
W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym nie występują bakterie, dlatego ich obecność świadczy o rozwoju stanu patologicznego. W medycynie ten stan określa się jako bakteriomocz....
Układ pokarmowy Zapalenie żołądka – objawy, badania, dieta, leczenie. Co pomaga?
Zapalenie żołądka to często występujący stan zapalny, który może charakteryzować się ostrym lub przewlekłym charakterem. Specjaliści podają kilka kryteriów, dzięki którym...

Dlaczego my?
why-us-img

Odbiór osobisty w aptece

why-us-img

Profesjonalna obsługa

why-us-img

Szybka wysyłka

why-us-img

Legalnie działająca apteka

why-us-img

Płatność online lub za pobraniem