Rozedma płuc: objawy, przyczyny, rokowanie i leczenie

Rozedma płuc to przewlekła choroba polegająca na trwałym poszerzeniu pęcherzyków płucnych. W wyniku choroby dochodzi do trwałego uszkodzenia oskrzelików oddechowych i woreczków pęcherzykowych. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, co to jest rozedma płuc i jak ją leczyć. 

Kluczowe wnioski z artykułu:

• Rozedma płuc to przewlekła choroba, która może zostać rozpoznana samodzielnie lub współistnieć z innymi patomorfologicznymi cechami POChP.
• Choroba objawia się przede wszystkim dusznościami, bólem w klatce piersiowej, kaszlem oraz beczkowatą klatką piersiową.
• Najważniejszym czynnikiem ryzyka rozedmy jest aktywne i bierne palenie wyrobów tytoniowych.
• Leczenie opiera się na spowalnianiu progresji choroby.

Co to jest rozedma płuc?

Rozedma płuc definiowana jest jako stałe i nieprawidłowe poszerzanie się pęcherzyków płucnych, któremu towarzyszy nieodwracalne uszkodzenie tkanek. Choroba skutkuje zniszczeniem miąższu płuc, prowadząc do upośledzenia wymiany gazowej. W zaawansowanych stadiach choroby dochodzi do występowania objawów niewydolności oddechowej. Pacjenci cierpią tym samym na zmniejszenie wysycenia krwi tlenem. Co więcej, chory wdycha większą ilość powietrza niż ta, którą jest w stanie usunąć w czasie wydechu. W konsekwencji powietrze gromadzi się i zalega w pęcherzykach. Jest to tzw. pułapka powietrzna w płucach. Rozedma prowadzi dodatkowo do nadciśnienia płucnego.

Jak rozwija się rozedma płuc? Etapy choroby zależeć będą od postaci klinicznej. Wyróżniamy dwa podstawowe typy choroby: rozedmę środka zrazika oraz rozedmę całego zrazika. Pierwszy z nich występuje najczęściej u palaczy tytoniu i charakteryzuje się zniszczeniem oskrzelików oddechowych. W drugim przypadku dochodzi do uszkodzenia oskrzelików, woreczków pęcherzykowych oraz pęcherzyków, prowadząc w konsekwencji do powstania pęcherzy rozedmowych. Rozedma może występować jako samodzielna jednostka chorobowa. Często jednak towarzyszy zapaleniu oskrzeli oraz stanowi kluczowy element przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).

Rozedma płuc – objawy

Najważniejszym objawem choroby są duszności, które można opisać jako uczucie braku powietrza. Kiedy udać się do pulmonologa? Wystąpienie problemów z oddychaniem oraz innych niepokojących objawów koniecznie powinno nas skłonić do wizyty u lekarza. Czym jeszcze charakteryzuje się rozedma płuc? Objawy obejmują:

• kaszel,
• odkrztuszanie flegmy,
• uczucie ogólnego zmęczenia,
• obniżenie sprawności fizycznej oraz tolerancji wysiłkowej.

Czy rozedma płuc boli? Do symptomów schorzenia należy ból w klatce piersiowej, towarzyszący oddychaniu. Na wystąpienie choroby może wskazywać także wdechowe ustawienie klatki piersiowej, czyli tzw. beczkowata klatka piersiowa. Podczas badania lekarz może zauważyć ponadto bębenkowy odgłos opukowy oraz osłabienie szmeru oddechowego.

Przyczyny rozedmy płuc – najczęstsze powody przewlekłej choroby

Za najważniejszy czynnik ryzyka uważa się aktywne i bierne palenie wyrobów tytoniowych. Przyjmuje się, że rozedma rozwija się nawet u 40% nałogowych palaczy. Obejmuje wtedy przeważnie górne partie płuc, stając się jednocześnie jednym ze składowych elementów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Uzależnienie od nikotyny stanowi poważny problem epidemiologiczny.

Skąd jeszcze bierze się rozedma płuc? Przyczyny POChP obejmują dodatkowo:

• oddychanie zanieczyszczonym powietrzem,
• infekcje układu oddechowego we wczesnym dzieciństwie,
• nadreaktywność oskrzeli,
• skłonności genetyczne związane z wrodzonym niedoborem alfa1-antytrypsyny.

Rozedma płuc najczęściej rozwija się w wyniku zapalenia odoskrzelowego płuc.

Jak leczyć rozedmę płuc? Aktualne metody terapeutyczne

Na czym polega terapia rozedmy płuc? Leczenie ma na celu przede wszystkim spowolnienie progresji choroby. Warto pamiętać o tym, że powiększenie pęcherzyków ma charakter przewlekły, a samej dolegliwości nie można w pełni wyleczyć. Lekarz rozpocznie opiekę nad pacjentem od postawienia diagnozy, od której uzależniony będzie sposób terapii. Diagnoza opiera się na wywiadzie oraz badaniu RTG płuc. Pomocne może okazać się także przeprowadzenie tomografii klatki piersiowej.

Następnie lekarz wdroży leczenie objawowe. Podstawę stanowi przyjmowanie leków, do których należą głównie cholinolityki, β-mimetyki oraz glikokortykosteroidy. Ważnym uzupełnieniem leczenia może okazać się tlenoterapia. W niektórych przypadkach konieczne będzie chirurgiczne usunięcie pęcherzy rozedmowych.

Aktywny udział pacjenta w leczeniu rozedmy płuc – czynniki wpływające na poprawę stanu zdrowia

Jeden z najważniejszych czynników ryzyka stanowi palenie tytoniu. Zastanawiasz się, jak rzucić palenie? W pierwszej kolejności określ swój cel oraz motywację, która pomoże Ci w pokonaniu silnej potrzeby sięgnięcia po papierosy. Co więcej, ważną rolę odgrywa wsparcie rodziny oraz korzystanie z „technik zastępczych”. Pomocne mogą okazać się także tabletki na rzucenie palenia oraz leki na kaszel.

Pacjenci powinni unikać również wdychania zanieczyszczonego powietrza oraz zadbać o ogólną kondycję zdrowia. Ważnym elementem leczenia jest regularna aktywność fizyczna, która pomoże poprawić wydolność oddechową. Zmniejszy jednocześnie nasilenie duszności w życiu codziennym.

Rozedma płuc – rokowania. Co determinuje przebieg choroby?

Co wpływa na przebieg rozedmy płuc? Rokowania zależą od szeregu czynników, wśród których można wymienić m.in. wskaźnik masy ciała oraz stopień nasilenia duszności określane przeważnie w skali MRC. Ile się żyje z rozedmą płuc? Przeżywalność zależy od stopnia zaawansowania choroby, który można określić m.in. za pomocą testu BODE, uwzględniającego m.in. poziom nasilenia duszności, wyniki testu wysiłkowego oraz wynik spirometrii. Jak przebiega rozedma płuc? To, ile lat życia ma przed sobą chory pacjent, określa się na podstawie uzyskanych punktów. Najlepsze rokowania mają chorzy, który uzyskali jak najmniejszą liczbę punktów w 10-stopniowej skali. 80% pacjentów, którzy uzyskali 7-10 punktów w teście BODE, przeżywa mniej niż 5 lat.